برای آنهایی که شیر را باز میکنند و به راحتی به امور بهداشتی و کار و منزل رسیدگی میکنند غیر قابل تصور است در جایی زندگی کنند که در هفته یک روز آن هم حداکثر ۲ ساعت نوبت آب داشته باشد.
روستاهایی که بخاطر کم آبی جمعیت خود را از دست داده اند و نه تنها زندگی انسان و دام در آن به مخاطره افتاده که کشاورزی هم با مشکل مواجه شده است.
آقای روشنی از ساکنان روستای دشت شاد کالپوش است و میگوید: روستای که با داشتن امتیازاتی از جمله خانههای بوم گردی، طبیعت بکر و مراتع زیبا میتواند دشت شادی برای گردشگران باشد به دلیل نداشتن آب از این موهبت و مزیت اقتصادی بی بهره مانده است.
وی میافزاید: حتی هنگام بارش باران، همان میزان کم آب روستا هم گل آلود میشود و آب آشامیدنی و بهداشتی را غیر قابل استفاده میکند.
این موارد کم و بیش در روستاهای کوه زر، شیمی، کلو، توچاهی و سلم آباد دامغان هم وجود دارد ؛ مشکلاتی که امید ادامه زندگی در روستاها را کم رنگ کرده است .
آستینهای بالا برای آب رسانی
طرحی که با عنوان نهضت آب رسانی با همکاری قرارگاه مرکزی امام حسن مجتبی، سازمان بسیج سازندگی کشور و شرکت آب و فاضلاب وزارت نیرو کلید خورده تا با مدیریت انقلابی و کار جهادی ، پروژههای رفع مشکل کمآبی در روستاها اجرایی شود.
در استان سمنان نیز با همکاری شرکت آب و فاضلاب استان سمنان و سازمان بسیج سازندگی، آب رسانی فوری به ۵۲ روستای این استان در قالب نهضت آب رسانی در دستور کار قرار دارد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان، این طرح با همکاری بسیج سازندگی به عنوان زیرمجموعه قرارگاه امام حسن مجتبی و با اعتبار ٧٢۴ میلیاردریال در حال اجراست.
محمد طاهری افزود: طرح محرومیت زدایی و آبرسانی به روستاها در راستای بهبود شبکه توزیع یک هزار و ١٢٢ خانوار و ٣۴ هزار و ٧٩٣ جمعیت روستایی صورت میگیرد.
به گفته وی، بهبود آب رسانی و شبکه توزیع آب در ٩ روستای مجتمع سرکویر، ۶ روستای عشایرنشین و روستاهای جنوب دامغان، ١٢ روستای کالپوش، ٢٢ روستای مجتمع ثامن الائمه و روستاهای محدوده تویه دروار از جمله طرحهای محرومیت زدایی روستاهای استان سمنان است.
تلاش جهادگران برای امیدآفرینی در روستا
مهدی کاشفی میافزاید: خدمت به مردم، محرومیتزدایی، افزایش ماندگاری روستاییان در زادگاهشان و امیدبخشی در جامعه اهدافی است که با اجرای این طرحها دنبال میشود.
در برخی روستاها مسیر آب رسانی در دست تکمیل است و این کار با تلاش جهادگران و کارشناسان شرکت آب در حال انجام است.
علی مجتهدی یکی از این جهادگران است که در این مسیر آب رسانی به روستا در حال کار است؛ برای دقایقی زیر سایه خودروی حفاری نشسته و با مقوایی خود را باد میزند؛ در حالیکه از بطری آب می نوشد و نفسی تازه میکند میگوید: اینکه مردم با دبههای آب در انتظار تانکر آب رسانی نباشند و دغدغه شان تامین آب نداشته باشند آرزویی است که ما سعی میکنیم با ایجاد این خطوط انتقال آب برآورده کنیم.
هدف گذاری برای آب رسانی به همه روستاهای کم آب
فرمانده سپاه قائم استان سمنان میگوید: در این استان ۱۵۰ روستا نیازمند تأمین و برخورداری از آب شیرین هستند و امیدواریم پس از آب رسانی به این ۵۲ روستای هدف گذاری شده روند تأمین آب پایدار برای دیگر روستاهای استان سمنان نیز اجرایی شود.
سردار حمید دامغانی افزود: هدف از اجرای این طرحها کمک به توسعه روستاها و جلوگیری از مهاجرت و خالی شدن از سکنه است که این اهداف در مدیریت جهادی بسیج با جدیت پیگیری میشود.
پستی و بلندیهای مسیر کار
روستاهایی که بدلیل خشکسالیهای اخیر ، منابع سطحی تامین آب آنها که چاهها و قنوات اطراف بوده به طور میانگین بین ۵۰ تا ۷۵ درصد کاهش آبدهی بخصوص در فصول گرم داشتند.
به طوری که در تابستان امسال این روستاها در اولویت فهرست ۴۰ روستای دارای تنش آبی استان سمنان قرار گرفتند و با تانکر به آنها آب رسانی میشد.
محمد طاهری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان میگوید: با مطالعات آب یابی در منطقه یزدان آباد واقع در ۲۵ کیلومتری شمال منطقه کوه زر، دو حلقه چاه با اخذ مجوز از شرکت آب منطقهای حفر و خط انتقال و دو ایستگاه پمپاژ و نیز یک مخزن ۵۰۰ متر مکعبی در بالادست این روستاها به منظور تامین و انتقال و ایجاد شبکه داخلی اجرایی شده است.
طاهری با بیان اینکه نیاز آب شرب این روستاها با ۵۰۰ خانوار ساکن و جمعیت ۱۶۰۰ نفری بین ۸ تا لیتر بر ثانیه است خاطرنشان کرد: علاوه بر این میزان در افق ۲۵ ساله طرح نیز تامین ۱۵ لیتربر ثانیه آب برای جمعیت ۲۵۰۰ نفری در قالب این طرح آبرسانی در نظر گرفته شده است.
طرح آب رسانی روستاهای منطقه سَرکویر دامغان هم اکنون با ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی تا پایان امسال تکمیل و به بهره برداری میرسد.
مردم چشم به راه افتتاح طرحهای آب رسانی
استاندار سمنان هم با قدردانی از خدمات شرکت آب و فاضلاب و بسیج سازندگی میگوید: در طرح آب رسانی به روستاها که از دی ماه سال ۱۴۰۰ اجرا شده مشکل آبرسانی به ۱۱ روستای استان سمنان رفع شد به گونهای در سال گذشته به ۵۱ روستا با تانکر آبرسانی میشد، ولی امسال این تعداد به ۴۰ روستا کاهش یافته است.
وی ایجاد زمینه تامین آب پایدار در ۵۲ روستای استان سمنان را نوید بخش روزهای خوش آبادانی و رونق تولید و اشتغال روستایی برشمرد و گفت: متوسط بارش باران در استان سمنان نصف میانگین کشوری است و از سویی دیگر ۹۳ درصد بارشها در فلات مرکزی قبل از اینکه به سطح زمین برسد، تبخیر میشود، بنابراین در کنار اجرای طرحهای آب رسانی، اجرای برنامه سازگاری با کم آبی، کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، استفاده از پسابهای شهری و صنعتی و بهره مندی از کنتورهای هوشمند چاههای آب باید در نظر گرفته شود.
آب رسانی یک طرف؛ نگهداری از آب در طرف دیگر
ایرج مصطفوی مدیرکل هواشناسی استان سمنان میگوید: وضعیت بارندگی استان سمنان در مقایسه با کل کشور نامطلوبتر است به گونهای که متوسط بارندگی در کل کشور ۲۵۰ میلی متر و در استان سمنان ۱۲۵ میلی متر است.
مصطفوی گفت: براساس پیش بینی فصلی و اقلیمی پاییز امسال بین نیم تا یک درجه افزایش دما داریم و در نیمه آبان شدت این افزایش دما بیشتر است از طرفی میزان بارشها در مقایسه با بلند مدت ۵۰ درصد کاهش دارد و نسبت به میزان نرمال ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر است.
اثر این کاهش بارندگی در سدهای استان سمنان مشهود است به گونهای که معاون برنامه ریزی آب منطقهای سمنان وضعیت ذخیره آب در سدهای این استان را نگران کننده توصیف میکند.
محمدرضا خاموشی گفت: به دلیل کاهش بارندگی ورودی سدهای این استان کاهش چشمگیری دارد طوری که هم اکنون فقط ۶۶ درصد سد شهید شاهچراغی دامغان و ۳۷ درصد سد مجن آب دارد.
وی افزود: میزان ذخیره آب سد دامغان ۱۱ میلیون متر مکعب است که در مقایسه با سال گذشته در آبان ماه این میزان دو و نیم میلیون مترمکعب کمتر شده است.
وی افزود: سد مجن هم که آب آن از چشمهها تامین میشود هم اکنون یک چهارم پارسال در همین ماه آب دارد.
خاموشی وضعیت تامین آب در سمنان و شاهرود را هم که به آبهای سطحی وابسته اند را نگران کننده توصیف کرد و گفت: مردم این دو شهر باید با دقت بیشتری آب را مصرف کنند.
آبی برای آرامش
از طرفی ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی به عنوان یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک شناخته شده و این مساله مخصوصا در بخشهای شرقی و مرکزی سبب کمبود و ایجاد بحران آب شده است.
رعایت نشدن استانداردها در کشاورزی و بخشهای صنعتی و حتی زندگی شهری همگی باعث شده اند تا مصرف آب در ایران بی رویه شود؛ به نظر میرسد حالا که آب رسانی با تمهیدات وزارت نیرو و سازمان بسیج سازندگی به روستاها در حال انجام است رعایت مواردی نظیر استاندارد سازی کشاورزی و آبیاری، استفاده مجدد از آب با بازیافت فاضلاب، مدیریت منابع آبی با تصفیه آب، استفاده از آب شیرین کنهای صنعتی، اصلاح تاسیسات آب رسانی و جداسازی آب آشامیدنی از آب غیر شرب باید جدی گرفته شود.
نویسنده : آرزو کاشی