بیهقی پیوسته حسن استفاده از خرد جمعی و عبرت گرفتن از تاریخ را در نظر داشته است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز خراسان رضوی، استاد دانشگاه گلاسکو اسکاتلند گفت: بر خلاف دیگر تاریخ نگاران که برای
پروفسور سید محمد امین روز یکشنبه در نشست افتتاحیه دوازدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی افزود: نیت بیهقی، نیز کمک به نسل های آینده برای عبرت گرفتن و پند گرفتن از تاریخ است.
وی با بیان اینکه بیهقی پیوسته حسن استفاده از خرد جمعی و عبرت گرفتن از تاریخ را در نظر دارد، گفت: این تاریخ نگار ایرانی هدف خود از نگارش و روایات تاریخی را روشن کردن چراغی برای آیندگان بیان می‌کند تا آیندگان با حسن استفاده در مدیریت فردی، جمعی، اجتماعی و سیاسی از آن استفاده کنند.
این حقوقدان تصریح کرد: تاریخ بیهقی نه تنها یک تاریخ مستند و خرد ورزانه بلکه یک قضاوت معتدلانه و عادلانه در گزارش تاریخ عمومی غزنویان است و از نظر ادبی و هنر نویسندگی نیز یک اثر فاخر است.
وی افزود: مهمترین شاخصه تاریخ بیهقی آن است که از اضافات، سجع و قافیه غیر ضروری و بیان مطالب حاشیه‌ای که به پیام نویسنده خسارت و ضرر وارد کند، پرهیز می کند.
تاریخ بیهقی شاهنامه نثر فارسی است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: تاریخ بیهقی به لحاظ نثر فارسی، یک شاهکار و در میان آثار باقیمانده از ادب فارسی سرآمد است چرا که کمتر اثر ادبی در آن دوران و حتی دوران بعد از وی مشاهده می شود که از واژه ها و اصطلاحات فارسی استفاده کرده باشد.
دکتر رضا مصطفوی سبزواری روز یکشنبه در دوازدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی افزود: کمتر متنی هست که خود دارای ارزشی باشد که به عنوان واحد درسی در دانشگاه ها ارائه و مطالعه شود، اما کتاب تاریخ بیهقی از این ویژگی برخوردار است و اکنون دانشجویان ادبیات آن را مطالعه می کنند.
مصحح کتاب تاریخ بیهقی نیز در این نشست گفت: تاریخ بیهقی یکی از قدیمی ترین کتاب ها است و تنها کتاب تاریخ بلعمی از آن قدیمی تر است، با این حال نثر تاریخ بیهقی به قدری فاخر است که جایگاهی بی بدیل دارد.
مهدی سیدی افزود: اگرچه کتاب بیهقی یک تاریخ است، اما در حوزه ادب جایگاهی رفیع دارد و دارای نثری با شکوه است و از این رو بیهقی هم مورخی برجسته و هم ادیبی یگانه است.
وی ادامه داد: در بیان تاریخ حقیقت مطلقی وجود ندارد و هیچ نویسنده ای نمی تواند به حقیقت دست یابد و آن را بازتاب دهد.
سیدی خاطر نشان کرد: با این حال، به طور نسبی در حوزه تاریخ که برخی حقیقت را ننوشته اند، اثر بیهقی به حقیقت بسیار نزدیک است.
مصحح کتاب تاریخ بیهقی ادامه داد: از سوی دیگر بیهقی مخاطب خود را خردمند در نظر گرفته و از این روی بسیار منصفانه و خرد پسند سخن گفته است.
دوازدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی امروز افتتاح شد و تا سه روز ادامه خواهد داشت.
روز اوّل آبان، از سال ۱۴۰۱ به نام روز ملّی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم ملّی کشور ثبت شده است.
ابوالفضل بیهقی، تاریخ نگار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده کتاب تاریخ بیهقی از مورخان دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ قمری در قریه حارث آباد بیهق (سبزوار) متولد شد.
وی بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت خواجه بونصر مشکان به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد.
بسیاری از مورخان بر این عقیده اند که تاریخ بیهقی، دورهٔ حکومت غزنویان را دربر می گیرد اما از متن کتاب مشخص می شود که بیهقی بازگویی وقایع را از سال ۴۰۹ آغاز کرده و تا کمی پیش از مرگش، حدود سال ۴۷۰، ادامه داده است.