دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات: از ابتدای اجرای طرح ملی خدمات دولت هوشمند، تاکنون ۱۳۶ دستگاه ، مشمول گام نخست اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند شده اند.
مجری: آمار و برآورد درصدی دارید از این 136 تایی که احصاء کردیم بتوانیم بگوییم 50 درصد کل این تکلیف قانونی انجام شده؟
آقای باقری اصل: نه، این طور نداریم، به خاطر این که کیفیت دستگاه، تعداد خدماتشان، اولویت هایی که ما می گذاریم با سازمان اداری و سازمان برنامه آن کمیته نظارتی که داریم متفاوت است؛ تنوعی از دستگاه ها است. از طرفی بعضی وقت ها یک سری دستگاه ها هستند با یک اقدام ساده میز خدمت شان و پنجره شان حاضر است فقط کافی است با یک بار رمز ورودشان را به سامانه دولت متصل کنند در یک آن متوجه می شویم حدود 30 خدمت اضافه شده، بنابراین آمار شاید یک مقداری هم گمراه کننده باشد، امروز، فردا یک دفعه بگویند 200 خدمت جدید آمد در حالی که سه دستگاه وصل شدند. فکر می کنم اتصال در این هفته با این زمان بندی که ما صورتجلسه با دوستان امضا کردیم، تا آخر مهر ماه چیزی حدود دستگاه های باقی مانده هم 90 درصدشان وصل شوند.
مجری: اگر شهریور ماه زمان دقیقی نبوده چرا زمانش جا به جا نشده، اگر شهریور ماه زمان تخصصی و کار شده ای بوده که این زمان اعلام شده پس چرا دستگاه ها الآن عقب ماندگی دارند؟
آقای باقری اصل: تکلیفی که قانون در تبصره 7 گذاشت، یادمان باشد؛ تکلیف برای اولین بار نیامده، این تکلیف برای اولین بار در قانون بودجه آمده، قبل از آن ما در شورای اجرایی فناوری اطلاعات مصوبه داشتیم، در قانون برنامه ششم توسعه مصوبه داشتیم، قانون برنامه پنجم توسعه ماده 46 بند «ب» و «ج» هم مصوبه داشتیم که دستگاه ها باید خدمات خودشان را الکترونیک می کردند. خیلی ساده بگویم هر دستگاهی که یک وبگاهی داشته باشد که خدمات خود را الکترونیک کرده باشد یا با ادبیاتی میز خدمت ارائه کرده باشد و خود با یک یوزرنِیم، پسورد بخواهند خدمتشان را بگیرند؛ نام کاربری و رمز عبور بخواهند بگیرند فکر می کنم ظرف مدت یک هفته می توانند به پنجره ملی خدمات دولتی شان هم متصل شوند بنابراین چرا کار نکردند؟ تنوعی از دلایل را دستگاه ها ذکر می کنند، بعضی وقت ها دلایل فنی می گویند، بعضی وقت ها زیرساخت های خود حوزه فناوری اطلاعات در خود دستگاه دچار چالش است یعنی مثلاً دستگاهی مثل وزارت آموزش و پرورش و وزارت اقتصاد را داریم که یک مرکزی مدیریت این کار را انجام می دهد. بعضی وقت ها واحدهای آی تی خود معاونت ها و زیرمجموعه ها توزیع شده است، بنابراین خودشان یک وفاق اصلی ندارند که در یک پنجره اصلی خودشان را ارائه کنند بنابراین یک دفعه وارد دستگاهی می شویم می بینیم که 60 سامانه دارد، هر سامانه یک مسئول دارد و حتی مدیریت آی تی آنجا می شود گفت حاکمیتی روی آن 63 سامانه هم ندارد. این یک سری از دلایل است، تعارض منافع زنگ خطری است که پیش روی همه دستگاه ها وجود دارد، یک وقت هایی خدمتشان را از طریق یک پیمانکار پرقدرت ارائه می کنند و تعارضی با آنها دارند که بعضی وقت ها آن پیمانکار پرقدرت از جنس تعاونی های ذیل دستگاه است.
مجری: می توانید برای هر کدام از اینها مصداق بگویید، مثلاًَ برای مورد اول که فرمودید دستگاه ها خودشان تمرکز ندارند در واحدشان. مثلاً ما الآن مهمانی از وزارت آموزش و پرورش داریم، مرکز فناوری اطلاعات دارند، یعنی یک فردی است و یک حقوقی وجود دارد که این کار را انجام می دهد. آن دستگاه هایی که نام بردید این تمرکز را ندارند کدام ها هستند؟ یا آنهایی که فکر می کنید تعارض است؟
مجری: وزارت بهداشت و وزارت علوم واحد آی تی زیرمجموعه معاونت پشتیبانی است در حالی که حکم شورای اجرایی فناوری اطلاعات این است که واحد آی تی واحد فناوری اطلاعات ذیل بالاترین بالاترین مقام دستگاه باشد و امنیت البته. بنابراین شبیه این دو وزارتخانه ما دستگاه های دیگری داریم که آن مرکز فناوری اطلاعات و امنیت خودشان را ایجاد نکرده باشند.
مجری: پیمانکار پرقدرت در کدام مصداق است؟
آقای باقری اصل: اگر اجازه دهید این یکی را از آن عبور کنیم چون خیلی دستگاه ها هستند که هنوز پیمانکار پرقدرت شان هستند و...
مجری: مثال بزنید، چه مشکلی دارد؟
آقای باقری اصل: مشکلی ندارد به خاطر این که من می دانم دارد رفع می شود بالأخره با این فشاری که هم رسانه...
مجری: یعنی رفع نشده هنوز، به نظرم نام ببرید شاید کمک کند به رفع شدن سریع ترش.
آقای باقری اصل: ان شاء الله جلسه بعدی حتماً ذکر می کنم.
مجری: این قول را از شما داشته باشیم برای جلسه بعدی. آقای سیار شما چند خدمت باید ارائه می کردید که یک سوم آن پرکاربردها را باید می بردید در پنجره ملی.
آقای سیاح: وزارت آموزش و پرورش 63 خدمت الکترونیکی را مجموعاً احصاء کرده؛ از این 63 خدمت، 26 خدمت را ما به عنوان خدمت پرکاربرد معرفی کردیم، تا کنون هم هشت خدمت را در پنجره واحد وزارت آموزش و پرورش به درگاه دولت اتصال دادیم. علیرغم این قضیه ما هشت سازمان تابعه هم داریم در وزارت آموزش و پرورش که این سازمان های تابعه مطابق بند «و» تبصره 7 قانون، اینها هم باید متصل شوند به پنجره واحد دولت.
مجری: اینها را در آن 26 تا شمردید یا نه آنها خودشان جداست؟
آقای سیاح: نه خارج از این قضیه است. متفاوت است یعنی تقریباً بر حسب هشت تا سازمان اگر بخواهیم در نظر بگیریم بین 20 تا 30 سرویس خدمت مجموعاً. آنها هم حسب دستور مقام عالی وزارت، وزیر محترم ما از طریق پنجره واحد وزارت آموزش و پرورش کل زیرشاخه فنی آماده شده، ان شاء الله برنامه ریزی که شده ما تا چهارشنبه بتوانیم چهار تا پنج سازمان تابعه را به درگاه اصلی وزارت آموزش و پرورش متصل کنیم. سازمان آموزش و پرورش استثنایی که امروز متصل به درگاه دولت شدند ولی بایستی قاعدتاً از پنجره واحد وزارت آموزش و پرورش سرویس خدمت داشته باشند، سازمان پژوهش، سازمان مشارکت های مردمی، کانون و آخرین مورد هم سازمان تعلیم و تربیت؛ پنج تا که ان شاء الله تا انتهای این هفته ما با درگاه وزارت آموزش و پرورش به درگاه دولت متصل خواهیم کرد. البته سه سازمان دیگر؛ نوسازی مدارس، سازمان استعدادهای درخشان و سازمان تعلیم و تربیت که به نوعی چون سازمان نوپایی است یک مقدار با مشکل مواجه است. تمام تلاش این است که سرویس خدمت به سمت کلیه خدمات ارائه شود، چون از طریق sso ما وصل خواهیم شد تا آن جا که در تلاش هستیم به این نحو اتفاق خواهد افتاد.
مجری: تا پایان این هفته، این پنج سازمانی که شما فرمودید حداقل یک سوم را متصل خواهند شد؟
آقای سیاح: بله.
مجری: از آن 26 خدمتی که فرمودید مشخصاً کدام ها تا الآن انجام شده، شما با اولیاء، دانش آموز، معلم و کلاً عموم مردم سر و کار دارید، کدام خدمت برای کدام قشرها.
آقای سیاح: چهار دسته مخاطب همان طور که فرمودید ما داریم، دانش آموزان، اولیاء محترم، معلمان و عموم مردم. در بحث دانش آموزان ما صدور کارنامه، درخواست نقل و انتقال دانش آموزان و استعلام مدرک تحصیلی را خواهیم داشت. که در پنجره واحد مستقر است و ما از طریق درگاه pada.medu.ir که هم اکنون هم قابل سرویس است از طریق sso وصل کردیم به درگاه خدمات یکپارچه آموزش و پرورش، اینها قابل استعلام است ولی سازمان اداری و استخدامی مجموعاً یک خدمت را برای آموزش و پرورش در نظر گرفته برای اتصال ولی همان طور که آقای دکتر فرمودند ما بیشترین خدمتی که در حال حاضر ارائه می دهیم به کارمندان اداری و آموزشی خودمان هست مثل فیش حقوقی، احکام، ابلاغ ها و سایر خدماتی که به نوعی در پنجره واحد به نوعی الآن قابل بهره برداری است ولی 63 سرویس خدمت را به نوعی مدنظرمان است که طی ماه های آتی به پنجره اتصال دهیم.
مجری: مثلاً این 63 تا و کل آن هشت سازمان تابعه تان اگر بخواهید بگویید صد درصد این اتفاق بیفتد تا دی ماه حالا هم یا یک سوم را شما بگویید و کلاً اصلاً می شود این اتفاق بیفتد؟
آقای سیاح: یک سوم که قطعی خواهد بود، آقای دکتر هم فرمودند، یک نکته ای که وجود دارد در بحث سازمان های تابعه ما، مراکز و بخش های فناوری مجزا دارند بعضاً اینها و با مراکز فناوری جلسات متعددی داشتیم، سرویس خدمت ها، زیرساخت هایی که وجود دارد، پیمانکاران مختلف؛ همه اینها باید استانداردها یکی شود.
مجری: شما از این پیمانکاران پرقدرت ندارید؟
آقای سیاح: به نوعی وزارت آموزش و پرورش پیمانکاران خوبی دارد در حوزه فناوری اطلاعات و هماهنگی لازم هم دارند، علیرغم مشغله های زیادی که وزارت آموزش و پرورش از تیر ماه تا شهریور ماه برای بحث ثبت نام، سرویس و سرویس خدماتی که باید به دانش آموزان و معلمان ارائه می داد به نظرم ما با پیمانکاران توانستیم که هم به درگاه وصل شویم و هم یک سوم را تا آنجا که بتوانیم لحاظ کنیم.
مجری: آقای باقری شما تأیید می فرمایید، مطلوب است به نظر شما عملکرد وزارت آموزش و پرورش یا خیر؟
آقای باقری اصل: امروز که ارزیابی کنیم نمی توانیم نمره مطلوب دهیم، در مقایسه با وزارتخانه ها، دستگاه هایی که مردم می توانند بروند در درگاه ببینند و ببینند چقدر خدمت خودش را خوب ارائه می کند. مثلاً یکی از دستگاه هایی که ما همیشه نگرانی داشتیم؛ بحث فراجا بود و الآن خیلی خوب همکاری می کند، یک چالشی در نحوه این رمز عبور و نام کاربری داریم ان شاء الله مرتفع شود، یکی از دستگاه هایی است که خیلی خوب خدمتش را ارائه کرده. چند خدمت آموزش و پرورش را باهم مرور کنیم. در همان حوزه از آن چهار تا، حوزه معلمان عزیز را ذکر کنیم؛ خدمت هایی که گذاشته شده؛ فیش حقوقی، حکم کارگزینی، خلاصه سوابق، پیش نویس ابلاغ، رتبه بندی فرهنگیان؛ اینها خدمت های خروجی و دیدنی هستند. خدمت های درخواستی، چه کسانی هستند؟ آموزش ضمن خدمت، کارت پرسنلی که درخواست بزنند، گواهی کسر از حقوق، درخواست نقل و انتقال در فرهنگی مجلس خیلی مورد استناد است، ارزیابی سالانه، آزمون اعزام و رزرو خانه معلم که باید درخواست ارائه شود. اینها خدمتهاست که از همان 12 تا مربوط به این بخش معلم ها؛ پنج تایش آمده آنهایی که دیدنی است، آن قسمت هایی که یک طورهایی تعارض منافع هایش شبیه به این تعارض ساختاری است. ما می خواهیم یک کاری کنیم به جای این که آدم هایی که در آموزش و پرورش پرسنل عزیز انجام می دهند به جای آن سامانه ها این کار را انجام دهند که در گام های بعدی به سمتی برویم که با هوش مصنوعی این کار انجام شود. بنابراین می بینیم که شبیه آموزش و پرورش هم دستگاه های دیگری هستند؛ آن خدمت هایی که دیدنی است، استعلام است خوب ارائه می کنند، تا آنجایی می رسد که یک تصمیم است، تصمیمی است که باید توسط یکی از کارکنان دولت گرفته شود، در اینجا که بحث مجوزها شاید یک قسمتی بحث مدارس دارند آن جا که بحث امضاهای طلایی مطرح می شود آن جا قسمت هایی است که دستگاه ها تعلل دارند. واحدهای آی تی تلاش می کنند که این کار را خوب پیش ببرند، تا می رسد آن جایی که واحدهای کسب و کار دستگاه ها هستند یک مقداری مقاومت ذاتی دارند.
مجری: الآن شما فرمودید یک نمره ای می دهید به دستگاه ها، نمره وزارت آموزش و پرورش چقدر است؟
آقای باقری اصل: ما 44 درصد خود ستاد آموزش و پرورش را نمره داده بودیم یعنی نمره ای که آموزش و پرورش گرفته بود 44 درصد بود از منظر کیفیتی که در ارائه خدمت دارد، البته تعهداتی که آقای سیاح و همکارانشان امضا کردند اگر اجرایی شود تا 30 مهر ماه فکر می کنم این نمره تا نزدیک 80 برسد.
مجری: این ستاد است، به جز ستاد دیگر منظورتان سازمان های تابعه بود؟
آقای باقری اصل: ما با همه زیرمجموعه ها صورتجلسه امضا کردیم. در خود ستاد آموزش و پرورش خدمت هایش احصاء شده، ذیل آن تمام دستگاه ها؛ سازمان نهضت سواد آموزی 30 مهر متصل می شود و 19 خدمت پرکاربردش را ارائه می کند. کانون پرورش فکری کودکان 20 مهر متصل می شود یعنی امروز باید وصل می شد احتمالاً با تأخیر بوده. سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور فرمودند وصل شدند، امروز متصل شد در حقیقت دو سه ساعت پیش متصل شده و اگر مردم مراجعه کنند می بینند کنار آموزش و پرورش ستاد، آموزش و پرورش استثنائی کشور اتصال شده، اتفاقاً چون امروز روز عصای سفید است فکر کنم یکی از سازمان هایی است که آن استانداردهای مربوط به کم توانان عزیز هم کنار خودش آورده، من نیم ساعت قبل از برنامه چک کردم جزو سامانه های خوبمان بود. سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سازمان استعدادهای درخشان، سازمان مدارس غیردولتی، سازمان تعلیم و تربیت کودک؛ این نوپا تر است؛ تا 15 آبان.
مجری: اینها را نشستید جمع بندی کردید و زمان برایش مشخص شده که در این زمان باید این اتفاق بیفتد.
آقای باقری اصل: با حضور خود دوستان و امضایی که اعضا داشتند.
مجری: این آمار را که شما جایی منتشر نکردید؟
آقای باقری اصل: ما این گزارش را به مراجع نظارتی تقدیم می کنیم؛ مثلاً ما جلسه هفته گذشته با وزیر محترم خدمت کمیسیون اصل 90 قانون اساسی مجلس رسیدیم از طریق کمیسیون اصل 90 پیگیری صورت می گیرد.
مجری: یعنی شما لیستی به کمیسیون اصل 90 دادید یا می خواهید بدهید؟
آقای باقری اصل: دستگاه هایی که درخواست کردند آنها را به آنها دادیم و در کنار آن فکر می کنم آخر این هفته مجبوریم مکتوب گزارش را رسماً به آنها ارائه کنند.
مجری: چرا این را منتشر نمی کنید که همه بدانند کدام دستگاه چه عملکردی داشته؟
آقای باقری اصل: فکر می کنم خیلی راحت است مردم می توانند بروند در درگاه my.gov.ir خودشان قشنگ تر از گزارش من ببینند کدام دستگاه متصل است، چه خدمتی آورده. کماکان بیمه سلامت فقط نسخه را نیاورده.
مجری: گزارشی ببینیم بر می گردیم برویم سراغ استانداران محترم ببینیم اوضاع در استانداری ها به چه صورت است. (پخش گزارش) آقای باقری خیلی کوتاه به ما می گویید اوضاع در استانداری ها چطور است؟ الآن استاندار گلستان و معاون استانداری اصفهان پشت خط ارتباطی ما هستند. یک کلیتی به ما می گویید؟
آقای باقری اصل: یک سری از خدمات بیشتر مکان محورند یعنی در قالب شهرداری ها و استان ها و بخشداری ها و فرمانداری ها ارائه می شوند. این خدماتی که بیشتر به صورت مکان محور هستند و غالب آنها هم خدمات شهری هستند تقریباً اکثر استانداری ها هنوز یک درگاه واحدی است که تکلیف قانونی دارد انجام ندادند یعنی کل 31 استانداری.
مجری: آقای زنگانه چرا هنوز متصل نشدید شما؟ خدمات در سامانه به صورت ملی و استانی ارائه می شود، با توجه به ساختار اداری که شاید عمده خدمات از طریق بخش های آی تی متمرکز دستگاه ها به صورت ملی تعریف می شود به طبع به صورت ملی هم باید خدماتش برای پیاده سازی آماده شود.
مجری: یعنی مشکل زیرساختی دارید الآن؟
آقای زنگانه: عمده دستگاه ها را ما مرور می کنیم و من اختصاصاً بحث استانداری ها را جدا عرض کنم، یک نگاه کلی اول دارم.
مجری: استانداری خودتان را بگویید، خود استان گلستان چرا وصل نشده؟
آقای زنگانه: این یکی از چالش هاست، دوم این که ما در خصوص اختصاصاً بخواهم در استانداری عرض کنم ضمن این که گروه های خدمتی که استانداری کشور در خدمات ارائه می دادند ذیل 25 محور موضوعی یا گروه خدمت؛ 114 فرایند باید تعریف می شد. ما در کارگروه هوشمندسازی در استان گلستان برای بهبود فرایندهایمان و بارگذاری در سامانه و اخذ شناسه خدمات و واگذاری در استان دستگاه اجرایی این محورهایی که عرض می کنم تعریف شده. در جهاد کشاورزی مجوز احداث خانه کارگری، در منابع طبیعی؛ موضوع خدماتی که برای صدور مجوز پرورش نهال و چرای دام است. در شیلات برای تولید بچه ماهی، همچنین مجوز تردد شناورهای صیادی.
مجری: این یک سومی که تکلیف شماست تا کی تکمیل می کنید با توجه به این که مهلت هم گذشته و مهلت دوم هم تقریباً...
آقای زنگانه: الآن استانداری شکایت های مردمی در پرتال که شامل ماده 91 و 92 است و همچنین صدور پروانه زناشویی که در خصوص اتباع و اینها مرتبط با استانداری است که الآن فعال است. یک اقدام بسیار خوب هم موقعیت تماس گیرندگانی که...
مجری: فقط آن سومی که کاملش را بخواهید اجرا کنید بگویید چه زمانی اتفاق می افتد؟ تاریخ بگویید.
آقای زنگانه: ما طبق قانون باید تا آخر شهریور که در جلسه هم احتمالاً شما طرح ریزی کردید باید خدمات را انجام می دادیم الآن ما با توجه به این که...
مجری: یک تاریخ بگویید؟
آقای زنگانه: ما اگر عقب ماندگی داشته باشیم سعی مان بر این است که تا اواسط آبان جبران کنیم طبق دستور آقای رئیس جمهور.
مجری: آقای نقش شما چرا متصل نشدید و کوتاه بگویید تا چه تاریخی کلیه خدمتتان وصل می شود؟
آقای نقش: اگر خود استانداری را عرض کنم، موارد احصاء شده، فقط بحث یک مقدار بهبود فرایندها نیاز بود که انجام شود به ویژه بحث بازرسی و ارتباطات مردمی آماده هستیم متصل شود و فکر می کنم تا آخر آبان بتوانیم متصل شویم به درگاه ملی.
مجری: مهلتی که شما باید ارائه اسامی کنید کی است و مهلتی که رئیس جمهور گفتند تا پایان مهر بود، درست است؟
آقای باقری اصل: بله، چون آقای رئیس جمهور یک فرصت یک ماهه ای را به دستگاه ها دادند که متصل شوند در صورتجلسه ای که با دستگاه ها اجرا کردیم اکثراً یا 20 مهر، 25 مهر و 30 مهر را به عنوان موعد زمانی در نظر گرفتیم، ان شاء الله بعد از 30 مهر ماه هم این تعهد را خدمت آقای رئیس جمهور داریم که گزارشی از ارزیابی دستگاه ها دهیم نسبت به این تکلیف قانونی و تأکیداتی که شخص ایشان داشتند. از طرفی گزارش اتصال هم من فکر می کنم در مردم عزیز کشورمان خیلی راحت تر از این که ما بخواهیم اسم دستگاه را بیاوریم دقیقاً می توانند است(؟) را بگذارند.
مجری: چرا خودتان راحت منتشر نمی کنید؟ مشکلی وجود دارد؟
آقای باقری اصل: نه مشکلی نیست، به خاطر این که مردم my.gov عادت کنند بروند و بدانند هر روز یک خدمت جدید می آید.
مجری: مردم می روند، شما یکی هم جداگانه منتشر کنید.
آقای باقری اصل: چشم، آن هم به عنوان یک اطلاعیه اعلام می کنیم.
مجری: کی این کار را انجام می دهید؟
آقای باقری اصل: بعد از 30 مهر.