رئیس جمهور با بیان اینکه دستیابی به توافق خوب امکان پذیر است، گفت: روابط ایران با کشورهای منطقه از جمله چین می‌تواند بسیاری از تهدیدها و تحریم‌ها را خنثی کند.
خبرنگار: عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای را خدمت‌تان تبریک می‌گویم. به نظر شما اهمیت این عضویت برای جمهوری اسلامی ایران چه خواهد بود؟
رئیس جمهور: بسم‌الله الرحمن الرحیم. ابتدا لازم می‌دانم که عرض سلامی به همکاران‌تان و همه بینندگان عزیز و گرامی داشته باشم. عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای فرصت متقابلی برای جمهوری اسلامی ایران و سازمان شانگهای است. کشورهای عضو سازمان شانگهای و جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌هایی دارند که با این عضویت می‌توانند از پتانسیل یکدیگر استفاده کنند. با وجود عضویت کشور‌هایی همچون چین، روسیه، هند و کشورهای آسیای مرکزی می‌توان گفت امروز بخش قابل توجهی از اقتصاد و ثروت جهان مربوط به کشورهای عضو شانگهای است.
به نظرم حضور در سازمان همکاری شانگهای زمینه خوبی برای ارتباط میان ایران و سایر کشورهای عضو است و حتما از این ظرفیت در جهت تقویت و رشد اقتصادی ایران و سازمان شانگهای استفاده خواهد شد.
من از همه کشورهای عضو به ویژه چین که زمینه عضویت دائمی ایران را فراهم کردند، تشکر می‌کنم.
در نطق خودتان در مجمع عمومی سازمان ملل فرمودید که دنیا وارد یک دوره جدیدی می‌شود و دوره سلطه را پشت سر می‌گذاریم و با چندجانبه‌گرایی و رویه و چشم‌انداز جدید می‌توانیم اتحاد‌های مفیدتری را شاهد باشیم. برای ایران در این چارچوب چه افقی را می‌بینید؟
مردم دنیا خاطرات بدی نسبت به عصر قدیم یا دوره کهنه دارند. دوره کهنه دوره سلطه‌طلبی، یکجانبه‌گرایی، تجاوز به حقوق حقه بسیاری از ملت‌ها بود. ما فکر می‌کنیم عصر جدید، عصر چندجانبه‌گرایی و تشکیل مجموعه‌های مولد قدرت جدید است. همکاری ایران با روسیه، چین و سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اوراسیا و سازمان همکاری‌های اکو می‌تواند قدرت‌های جدیدی پدید آورد.
همکاری ایران و چین می‌تواند قدرت جدیدی را رقم بزند، به نظر من این همکاری می‌تواند در جهت نفی یکجانبه‌گرایی در دنیا باشد.
ایران قرن بیست و یکم را چگونه تجسم می‌کنید؟
شاخص‌های مهمی ترسیم شده است که اقداماتی که ایران اسلامی انجام می‌دهد با این شاخص‌ها سنجیده می‌شود. در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که رهبر عالیقدر انقلاب اسلامی تدوین و اعلام کردند، چشم‌انداز دقیقی برای آینده ایران ترسیم شده است تا مثلا در مسائلی، چون استقلال، آزادی، عدالت اجتماعی، سبک زندگی مردم ایران، علم و فناوری و در همه حوزه‌ها ایران بتواند در جهت رسیدن به این اهداف مهم حرکت کند.
مثال می‌زنم؛ ما از ابتدای دولت رشد اقتصادی ۸ درصد را هدف‌گذاری کردیم و به دنبال آن هستیم که در گام اول به رشد اقتصادی ۸ درصد برسیم. ما برای رسیدن به یک ایران قوی در قرن بیست و یکم نیازمند برنامه برای رسیدن به اهداف و شاخص‌های بیانیه گام دوم انقلاب هستیم.
ما در دولت برنامه تحول داریم و این کار تحولی را ادامه می‌دهیم تا به آن اهداف مهم نزدیک و نزدیک‌تر شویم.
ممکن است برخی تصور کنند که آیا می‌توان به آن نقطه رسید؟ پاسخ این است که آری؛ ما می‌توانیم. مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی قهرمان مبارزه با تروریسم، مکتب «ما می‌توانیم» بود. سوال این است که علیرغم این تهدیدها و تحریم‌ها آیا امکان دستیابی به رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی و استقلال در همه حوزه‌های کشاورزی، اقتصادی و سیاسی وجود دارد؟ جواب این است که ما می‌توانیم. ما با اراده و امید به آینده بسیار روشن حرکت می‌کنیم.
در مورد یکی از مهم‌ترین مطالبی که در نیویورک مورد گفتگو قرار گرفته یعنی موضوع تحریم‌ها صحبت کنید.
روابط ایران با کشورهای منطقه از جمله چین می‌تواند بسیاری از این تهدیدها و تحریم‌ها را خنثی کند. تا دیروز آمریکایی‌ها تحمیل مقاصد خود به دیگر کشور‌ها را از طریق لشکرکشی نظامی دنبال می‌کردند، اما امروز تحریم حربه‌ای برای تهدید کشور‌ها و دولت‌ها است. امروز همان لشکرکشی نظامی به تحریم تبدیل شده است. در واقع تحریم جنگی علیه ملت‌ها است، اما ارتباط کشورهای تحریم شده می‌تواند تحریم‌های آمریکایی را خثی کند. ارتباط ایران، چین و روسیه و کشورهای دیگر که در حال تحریم از سوی آمریکا هستند، می‌تواند باعث خنثی‌سازی تحریم‌ها شود.
ما علی رغم تحریم‌هایی که تاکنون بوده پیشرفت‌های بسیار خوبی در کشور داشته‌ایم. آمریکایی‌ها فکر نمی‌کردند که چنین پیشرفت‌هایی نصیب جمهوری اسلامی شود، اما ما مصمم هستیم که علیرغم تحریم‌ها در همه حوزه‌ها کشور را پیش ببریم و یقین داریم که با اراده استوار و تعامل با دوستانمان در منطقه مانند چین و کشورهای آسیای مرکزی این تحریم‌ها را کاملا خنثی کنیم.
مانع اصلی احیای برجام چیست؟
ما به یک توافق خوب و عادلانه تمایل داریم. آمریکایی‌ها باید تصمیم بگیرند به تعهدات خود عمل کنند. فکر می‌کنیم اگر آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل کنند، تحریم‌ها را بردارند و تضمین‌های لازم را به ایران بدهند تا با نقض برجام، به تعهدات خود پشت پا نزنند، دستیابی به توافق خوب امکان پذیر است.
این توافق جدیدی نیست، همان برجام است، لکن در برجام دو اشکال ایجاد شد. یکی اینکه آمریکایی‌ها خارج شدند و دوم آنکه اروپایی‌ها به تعهد خود عمل نکردند. اگر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به تعهد خود عمل کنند فکر می‌کنم زمینه برای توافق خوب وجود دارد.
صحبتی داشته باشیم در رابطه با حوادث اخیر در ایران. خانم جوانی طبق گزارشات جانش را از دست داده که باعث تظاهرات در شهر‌ها شده است. شما دستور تحقیقات و پیگیری لازم را دادید، وضعیت این تحقیقات چیست و چه می‌خواهید به آن تظاهرکنندگان بگویید؟
از مراجع ذیربط خواسته‌ام که موضوع از دست دادن جان این خانم به طور جدی و دقیق پیگیری شود. گروه‌های مختلفی این موضوع را بررسی می‌کنند تا مشخص شود آیا قصور یا تقصیری در این قضیه بوده یا فوت ایشان به شکل طبیعی اتفاق افتاده است. این موضوع در حال بررسی است. من نمی‌خواهم اظهارنظر قطعی کنم لکن یک گروه از مجلس ایران این موضوع را بررسی کردند و گفتند ضرب و شتمی نبوده و عوارض جسمی خودِ خانم باعث فوت شده است.
این خانم قبلا دو بار جراحی شده و اسناد پزشکی او هم موجود است. یک گروه هم از طرف پزشکی قانونی این موضوع را بررسی کردند. پزشکی قانونی هم قریب به همین نظر را دادند، اما من الان نظر قطعی نمی‌دهم و اظهارنظر قطعی را به قاضی و دستگاه قضایی واگذار می‌کنم. آن‌ها نظر قطعی می‌دهند.
اما نکته اینجاست که از این دست حوادث در غرب هم اتفاق می‌افتد. می‌بینید طبق اعلام روزنامه گاردین در ۲۸ هفته بیش از ۸۰ زن در کشور انگلیس جان خود را در اثر نوع برخورد پلیس با آن‌ها از دست داده‌اند. چه کسی این مسئله را بررسی کرد که علت این حوادث چیست؟ در همین آمریکا در سال گذشته بیش از هزار نفر به دست پلیس کشته شدند، چه کسی رفت بررسی کند که این هزار نفر چگونه به دست پلیس کشته شدند!
ما معتقدیم که حفظ حقوق بشر جزو ذات جمهوری اسلامی است، یعنی چه کسی بخواهد، چه نخواهد، ما هم به اعتبار ماموریت الهی و هم ماموریتی که از طرف مردم به ما محول شده خودمان را موظف به حفظ جان انسان‌ها می‌دانیم و نسبت به مال و حقوق انسان‌ها حتما این کار را می‌کنیم. اما سوال این است چرا آن‌هایی که امروز فریادشان بلند است، استاندارد‌های دوگانه را دنبال می‌کنند. یک جا حقوق انسان هست یک جا نیست؟! نسبت به این خانم دغدغه حقوق انسان دارند، اما نسبت به آن خانم‌های دیگر چه؟ نسبت به آن هزار نفر چه؟ نسبت به بسیاری از مصادیق نقض حقوق بشری که در دنیای امروز اتفاق می‌افتد چه؟ (نسبت به) آنچه که در فلسطین اتفاق می‌افتد چه؟
آمریکایی‌ها دو دهه در افغانستان حضور داشتند، جز جنگ و خونریزی و کشتن زن و کودک هیچ چیز باقی نمانده است. فقط ۳۵ هزار کودک معلول شده‌اند. چه کسی جواب این‌ها را می‌دهد؟ این‌ها حقوق انسان نیست؟ کسی درباره این‌ها نباید تحقیق کند؟ کسی نباید از این‌ها سوال کند که نتیجه دو دهه حضور آمریکایی‌ها و ناتو در افغانستان چه بوده است؟ این حضور چه آبادانی برای افغانستان آورده است؟ جز جنگ و خونریزی و جز بدبختی برای مردم افغانستان چیز دیگری آورده است؟ این‌ها حقوق انسان نیست؟ چرا حقوق انسان در افغانستان بررسی نمی‌شود؟
آنچه که در ایران دارد اتفاق می‌افتد، یکی بحث مطالبات یا اعتراض‌ها است. دولت و مسئولین همواره برای اعتراض‌ها احترام قائل هستند. ممکن است اعتراضات صنفی واقع شود و اقشار اعتراض کنند، اشکالی ندارد! بیان خواسته اشکالی ندارد، اما آنچه که امروز دارد واقع می‌شود تحریکی است که از جانب کشورهای غربی و رسانه‌هایشان صورت می‌گیرد و مردم را دعوت به اغتشاش می‌کنند.
می‌خواهند روی موج خواسته‌های مردم سوار شوند و یک رفتار سیاسی در جهت ضدیت با نظام جمهوری اسلامی می‌کنند. افرادی را تحریک و آن‌ها را دعوت به اغتشاش می‌کنند. اغتشاش در هیچ کشوری قابل قبول نیست. هیچ دولتی قبول نمی‌کند نظم کشور او به هم بخورد. «ایجاد آتش سوزی» و «به خطر انداختن جان مردم» اعتراض نیست. اعتراض و بیان مطالبات همواره مورد توجه قرار گرفته است. اصلا ایران کشور آزادی بیان است. وقتی رسانه‌های آمریکایی و اروپایی مردم را به اغتشاش تشویق می‌کنند این یعنی ناامنی، قتل و خونریزی. این دیگر اعتراض نیست، این بر هم زدن نظم کشور است و طبیعتا این موضوع قابل تحمل نیست.
پس اینجا سه مسئله هست:
یک؛ مسئله خانمی که برای او حادثه‌ای اتفاق افتاده است که حتما پیگیری می‌شود. حق هیچ‌کس نباید ضایع شود. من به پدر ایشان زنگ زدم و گفتم که خاطرتان جمع باشد که ما موضوع را پیگیری می‌کنیم. ایشان هم در مصاحبه‌ای گفت از وقتی که رئیس جمهور با من تماس گرفت قوت قلب پیدا کردم که حتما ایشان پیگیری می‌کنند.
مردم به من اعتماد دارند. این اعتماد مردم سرمایه‌ای برای بنده است. وقتی وعده کردم، پیگیری می‌کنم، مجدانه هم پیگیری خواهم کرد. گفتم این دخترخانم مثل دختر خودِ من می‌ماند، همه دختر‌های ایران دختران ما هستند.
دو؛ اعتراض که شنیدنی است. این جزو برنامه‌های ماست و همواره این حرف‌ها شنیده می‌شود.
سوم؛ موج‌سواری است که غربی‌ها می‌خواهند، که ربطی به دو مورد قبلی ندارد. اجازه نمی‌دهیم ضد ایران و ضد نظام جمهوری اسلامی موج سواری کنند. امروز آمریکایی‌ها و غربی‌ها می‌خواهند روی موج اعتراض سوار شوند و اغتشاش ایجاد کنند؛ طبیعتا این موضوع تحمل نمی‌شود.
جنابعالی با رئیس جمهور چین آقای «شی‌جین پینگ» در سمرقند دیدار داشتید و همچنین چندین بار بصورت تلفنی با یکدیگر گفتگو کرده‌اید. نظرتان درباره ایشان چیست و با توجه به بعضی از مطالب بین‌المللی چه دیدی نسبت به ایشان دارید؟
فکر می‌کنم کشور دوست ما چین در دوران مدیریت آقای شی جین پینگ گام‌های بلندی در جهت رشد اقتصادی برداشته است و همچنین تدابیر ایشان در روابط بین کشورهای منطقه زمینه خوبی ایجاد کرده است.
در زمینه ارتقای روابط ایران و چین نیز در دوره مدیریت ایشان و با ملاقاتی که با رئیس جمهور چین داشتیم زمینه همکاری‌های بهتری فراهم و یک نقطه عطفی ایجاد شده است
امروز با به حاشیه رانده شدن ویروس کرونا و رفع محدودیتی که ایجاد شده بود، زمینه سفر به چین به منظور تحکیم روابط دو کشور آماده شده است. من هم از ایشان برای سفر به تهران دعوت کردم که قرار شد پس از سفر بنده به پکن، سفر ایشان به تهران هم انجام شود. توافق کردیم که سطح روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور ارتقا پیدا کند.
بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین به زودی آغاز می‌شود که برای ما جلسه مهمی است. چه انتظاری در رابطه چین و ایران پس از برگزاری این کنگره وجود دارد؟
بنده در دیدار با آقای «شی جین پینگ» هم (برای برگزاری موفق کنگره) آرزوی موفقیت کردم و گفتم امیدوارم که در این نشست مهم تصمیماتی در جهت ارتقای چین و نیز توسعه روابط تهران - پکن گرفته شود. امروز ارتباطات ما با کشور چین یک ارتباطات معمولی مثل سایر کشور‌ها نیست. ارتباط ما با این کشور ارتباطی بسیار قدیمی و راهبردی است. ما برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله را با چین امضا کردیم. ممکن است برخی از این برنامه ناراحت شوند، اما اشکالی ندارد، چرا که ما مصمم هستیم برنامه جامع همکاری بین ایران و چین با جدیت اجرایی شود. در دیداری که در حاشیه نشست شانگهای در سمرقند با یکدیگر داشتیم نیز تاکید کردیم که این برنامه باید به سرعت اجرایی شود.
روز اول اکتبر روز اول سال نو تقویم چینی است. پیام‌تان را در رابطه با این جشن سال نو به مردم چین برسانید.
به مردم چین سال جدید را تبریک می‌گویم. امیدوارم که در سال نو در همه عرصه‌های زندگی همراه با نوآوری، خلاقیت، ابتکار و پشتکاری که چینی‌ها همیشه دارند، موفق باشند. پشتکار آن‌ها باعث شده که امروز چین به عنوان یک قدرت اقتصادی و سیاسی توانایی قابل توجهی را بروز دهد.
من اطمینان دارم با مدیریت مدیران امروز در چین و با پشتکار مردم این کشور که معروف به تلاش و خستگی‌ناپذیری هستند، بتوانید با خلاقیت و با ابتکار عمل خود عرصه‌های مختلفی را در دنیا دنبال کنید و با همکاری و همراهی با مردم منطقه گام‌های بلندی را در جهت پیشرفت چین در عصر جدید بردارید.