بی اشتهایی یک اختلال خوردن و یک بیماری جدی سلامت روان است.
مردان و زنان در هر سنی ممکن است به بی اشتهایی مبتلا شوند، اما این عارضه در زنان جوان شایع‌تر است و معمولاً در اواسط نوجوانی شروع می‌شود.
بی اشتهایی یا احساس سیری چیست؟
داشتن احساس سیری و بی اشتهایی بعد از خوردن یک وعده غذایی کاملا طبیعی است، اما داشتن چنین حالتی در کل روز می‌تواند نشان دهنده یک بیماری باشد. افرادی که دچار بی اشتهایی می‌شوند، میلی به خوردن وعده‌های مختلف غذایی یا غذا خوردن در جمع ندارند.
اختلال سیری زودرس به مرور زمان می‌تواند باعث کاهش وزن و لاغری بیش از حد و خجالت افراد از حضور در اجتماع شود. با اینکه بروز بی اشتهایی در زنان شایع‌تر است، اما ممکن است هر فردی از هر نژاد و جنسیتی به آن دچار شود.
علت
دلایل گوناگونی می‌توانند باعث بی اشتهایی و کاهش میل به غذا شوند و این عوامل در کودکان و بزرگسالان متفاوت هستند. دلایل بی اشتهایی معمولا در دو دسته فیزیولوژیک و دارویی یا پزشکی قرار می‌گیرند. رایج‌ترین دلایل کاهش اشتها شامل موارد زیر است:
حالت‌های روانی و احساسات منفی مثل افسردگی و اضطراب یا حتی هیجان و شاید زیاد
تغییرات هورمونی و بارداری
بیماری‌های زمینه‌ای مثل نارسایی کبد، کلیه و نارسایی قلبی هم می‌تواند منجر به بروز بی اشتهایی شود
مصرف برخی دارو‌های خاص مثل مسکن‌ها، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، انجام ایمونوتراپی، انجام شیمی درمانی و‌یا رادیو درمانی
ابتلا به برخی بیماری‌های ویروسی یا عفونی مثل آنفولانزا، سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی
ابتلا به بیماری‌های گوارشی مثل سندروم روده تحریک پذیر، رفلاکس معده، زخم یا میکروب معده و یبوست طولانی و مزمن
ابتلا به انواع سرطان‌ها
داشتن اعتیاد به مخدر‌هایی مثل هروئین، کدئین و کوکائین
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مدت زمانی که دچار بی اشتهایی و سیری زودرس شده اید طولانی شود، باید برای تشخیص علت دقیق و درمان این اختلال به پزشک و درمانگر مراجعه کنید. در مراحل ابتدایی پزشک شرح حال بیمار را بررسی کرده و سپس معاینات بالینی انجام میدهد.
اگر پزشک به بیماری دیگری مشکوک نشود معمولا در مرحله اول معاینات برای بررسی بیماری‌های گوارشی انجام می‌شود. با توجه به سایر علائمی که بیمار مشاهده می‌کند، ممکن است نیاز به انجام آزمایشاتی مثل آندوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی، آزمایش خون و مدفوع و ... هم باشد.
درمان بی اشتهایی
قبل از اقدام به درمان بی اشتهایی، باید دلایل اصلی این عارضه مشخص شود. اما رایج‌ترین روش‌های درمان بی اشتهایی و سیری زودرس به شرح زیر است:
درمان خانگی
بهترین راه مقابله و درمان بی اشتهایی در کودکان و بزرگسالان، تقسیم وعده‌های غذایی سنگین به چندین وعده کوچک در طی روز است. البته این روش زمانی کاربرد دارد که بیماری یا علل زمینه‌ای دیگر عامل این اختلال نباشد.
مکمل افزایش اشتها
توصیه می‌شود در وعده‌های غذایی کوچک غذا‌هایی که کالری و پروتئین بدن را تامین می‌کنند استفاده شود. همچنین مقدار کافی فیبر و مایعات هم برای پیشگیری از یبوست باید مصرف شود.
مصرف برخی از مکمل‌ها می‌تواند به افزایش اشتها کمک کند که در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی میکنیم. البته توصیه میکنیم تا حد امکان از مکمل استفاده نکنید.
مصرف مکمل‌های آهن و زینک و مولتی ویتامین
شربت سان استول
جلسات مشاوره یا مصرف دارو
اگر مشکلات اضطراب یا افسردگی باعث بی اشتهایی شده، کمک گرفتن از یک روان درمانگر و مصرف دارو‌های ضد افسردگی می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند.
همچنین اگه بی اشتهایی به دنبال مصرف یک داروی خاص اتفاق افتاده، پزشک تغییراتی در دستور مصرف آن خواهد داد.
عوارض
پر واضح است که عدم مصرف کافی مواد غذایی و پروتئینی عوارض زیادی به دنبال دارد. بخشی از شایع‌ترین عوارض بی اشتهایی به شرح زیر است:
کاهش وزن بیش از اندازه
معده درد و سوء هاضمه
یبوست و خشکی مدفوع
بیماری‌های مقعدی مثل هموروئید یا شقاق (به دلیل یبوست)
ضعف و سرگیجه
کاهش میل جنسی
کاهش تمرکز
افت فشار و دمای بدن