آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که با شروع تدریجی و پیشرفت مداوم همراه است و به مرور با تاثیر بر حافظه فرد را در انجام وظایف روزمره زندگی با مشکلات متعدد مواجه می کند.
این بیماری اغلب پس از ۶۵ سالگی و بیشتر در بانوان رخ می دهد.
اغلب شروع آلزایمر آرام است و شاید تشخیص این بیماری در مراحل اولیه مشکل باشد.
سه علامت بالینی اختلال حافظه، نقایص بینایی و فضایی و اختلال گویایی می تواند به تشخیص آن کمک کند که در سه گروه کلی طبقه بندی می شود:
اختلالات شناختی
·اختلال حافظه: در حدی که در انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل می شود.
·گم کردن زمان و مکان: فراموش کردن روز های هفته، تاریخ و ساعت
·ضعف بیان: فرد مبتلا به آلزایمر گاهی کلمات ساده را از یاد برده و لغات نامناسب را جایگزین می کند و اشتباهات دستوری دارد.
·جا به جا گذاشتن اجسام: به عنوان مثال فرد کیف پولش را در یخچال می گذارد.
·اختلال در درک تصاویر و تشخیص اندازه و فاصله آنها: به عنوان مثال از پله ها بالا می رود، اما نمی تواند ارتفاع پله ها را تخمین بزند.
اختلالات خلقی _ روانی
·از دست دادن انگیزه: فرد نسبت به وقایع و رویدادهای محیط زندگی و خانواده اش بی تفاوت است.
·مشکلات در تفکر ذهنی: فراموشی تدریجی ارقام و اینکه نمی داند ارقام را چگونه محاسبه کند.
·ضعف یا کاهش قضاوت: فرد مشکلاتش را درک نمی کند و مراجعه به پزشک را ضروری نمی داند.
اختلالات رفتاری
·تغییرات در حالات و رفتارها: خلق بیمار به سرعت تغییر می کند، حتی بی هیچ دلیلی آرامشش به خشم تبدیل می شود.
·رعایت نکردن آداب اجتماعی و هرگونه تغییر جدی در عادات و رفتارهای سابق: در مجلس رسمی ناگهان یک لطیفه غیرمودبانه تعریف می کند.
عوامل خطر ابتلا به آلزایمر
- سن بالای ۶۵ سال
- سکته مغزی
- سابقه خانوادگی(وراثت)
- بیماری های عروق کرونر قلب
- سطح تحصیلات پایین
- افزایش کلسترول خون
- سابقه افسردگی
- کمبود ویتامین و اسید فولیک
- کمبود فعالیت های فیزیکی و ورزش
- مصرف دخانیات
- سابقه ضربه شدید به سر
- استرس های روانی اجتماعی مانند بازنشستگی و فوت همسر
- سموم موجود در محیط زیست
مراحل بیماری آلزایمر
۱- اولیه: علائم بیماری به صورت تدریجی ظاهر می شود و زمان دقیق شروع این مرحله را نمی توان مشخص کرد که مشهودترین نقص از دست رفتن حافظه کوتاه مدت است و به شکل فراموش کردن اتفاقات اخیر و ناتوانی در یادگیری جدید دیده می شود.
۲- میانی: در این مرحله پزشک بیماری را تشخیص می دهد و نشانه های بیماری به حدی آشکار است که بر زندگی اجتماعی، شغلی و انجام فعالیت های روزمره بیمار اثر می گذارد.
۳- مرحله پایانی (پیشرفته): بیمار به طور کامل وابسته به مراقبان است. توانایی سخن گفتن ندارد. بی تفاوتی و خستگی مفرط شایع می شود و بیمار زمین گیر شده و قادر به تغذیه نیست. علت مرگ در این مرحله اغلب عامل بیرونی مانند عفونت زخم بستر و سینه پهلو است و نه از خود بیماری آلزایمر.
پیشگیری از بیماری آلزایمر
روش قطعی برای پیشگیری از آلزایمر شناخته نشده است، اما هر اقدامی باید از میانه زندگی شروع شود.
به نظر می رسد مصرف آنتی اکسیدان ها، مصرف غذاهای سرشار از ویتامین E که باعث مهار ورود رادیکال های آزاد به سلول های مغزی می شود، ورزش و پیاده روی، خواب مناسب و کافی، انجام محاسبات ریاضی، اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی و داروهای ضدالتهاب موثر باشد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که افراد دارای گروه خونی O از ماده خاکستری بیشتری در مغز خود نسبت به سایر گروه های خونی برخوردار هستند که نقش حفاظتی در ابتلا به آلزایمر دارد.