پاک آیین، سفیر اسبق ایران در ازبکستان میگوید از آنجا که ایران پیش قراول ایده استفاده از ارزهای ملی است، بنابراین عضویت در سازمانی مانند همکاری شانگهای میتواند این ایده را عملیاتیتر کند.
وی در خصوص مبادلات بانکی چندجانبه گفت چندجانبه که به طور طبیعی در شانگهای میتواند اتفاق بیفتد. دوجانبه هم هست، ولی اگر به صورت چندجانبه باشد و این اهتمام و اراده سیاسی در همه کشورهای شانگهای ایجاد بشود و این اتفاق بیفتد قدم بسیار بزرگی خواهد بود و به نظر من ما که به دنبال خنثی سازی تحریمها هستیم در این زمینه باید بیشتر فعالیت کنیم بیشتر اصرار بکنیم طرح ارایه بدهیم و تلاش بکنیم که شانگهای به این جمع بندی برسد. ما نباید فراموش کنیم که ما پیش قراول این ایده بودیم. یعنی اولین بار ایران بود که ایده پول ملی را مطرح کرد برای کاهش وابستگی به دلار. بعد که روسیه هم در تحریم قرار گرفت او هم استقبال کرد و لذا بقیه کشورها هم باتوجه به نقش روسیه در شانگهای میتوانند پیروی بکنند و اگر این اتفاق بیفتد بسیار گام بزرگی خواهد بود.
آیین پاک در مورد روندها برای ایجاد فضای همکاری میان اعضای سازمان همکاری شانگهای گفت در وهله اول انعقاد قرارداد است کشورهای عضو شانگهای عمدتا در مسیر یا صنعتی هستند یا در مسیر صنعتی شدن حرکت میکنند و نکتهای هم که به آن اشاره شد در شانگهای وجود معادن بسیار غنی است در منطقه و در کشورهای عضو. شانگهای که بسیاری از این معادن هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده و ارتباط معدن با صنعت بسیار دقیق است و باتوجه به این مساله سرمایه گذاریها در معادن و بعد تبدیل مواد خام به محصول و فرآورده برای صادرات اینها اقداماتی است که به نوعی ارتباط ایجاد میکند بین صنعت و معدن و به اعتقاد من ظرفیت بسیار خوبی را میتواند ایجاد بکند برای همکاری ها. در وهله دوم انعقاد قرار است به صورت دوجانبه و چندجانبه باتوجه به شناختی که کشورهای از صنعت و معدن کشورهای متقابل دارند و از خصوصیات اقتصادی این کشورها میتوانند که قراردادهایی را منعقد بکنند و با تبادل هیاتها تقویت ارتباط اینها را به نتیجه برسانند. نکته مهم این است که ما نباید قناعت بکنیم به عضویت رسمی در شانگهای و بعد از این اجلاس تازه کارهای ما شروع میشود، ولی کارهای تمام اعضای شانگهای شروع میشود و باید شروع کنیم به تقویت ارتباطات، سفر وزرا، سفر مقامات مختلف با یکدیگر و به ویژه فعال سازی کمیسیونهای مشترک اقتصادی و به نتیجه رساندن تمام این توافقاتی که فعلا دارد انجام میشود و در آن کمیسیون هم مطرح میشود تا به نتیجه برسد.