سه کشور اروپایی عضو برجام (فرانسه، انگلیس و آلمان) با شانه خالی کردن از مسئولیت خود در قبال مذاکرات هستهای با تکرار ادعاها نسبت به مواضع منطقی و معقولانه اخیر ایران واکنشی دوگانه نشان دادند.
فرانسه، انگلیس و آلمان در واکنش به مواضع اخیر ایران در بیانیهای ادعا کردند: مواضع اخیر ایران تردیدهای جدی در مورد تصمیم این کشور برای بازگشت به توافق هستهای ایجاد میکند.
این درحالی است که جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری در دانشگاهی در شهر سانتاندر اسپانیا اعلام کرده بود: پیشنهادی از سوی من به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات مطرح و سپس پاسخی از ایران ارائه شد که از نظر من معقول بود. این پاسخ به آمریکا منتقل شد. (بیشتر بدانیم)
این بیانیه مدعی شد: مواضع اخیر ایران با تعهدات بینالمللی آن همخوانی ندارد.
تروئیکای اروپایی، بی توجه و در گردشی نود درجه نسبت به مواضع چندی پیش هم طیفان اروپایی خود در قبال جوابیههای جمهوری اسلامی به پیشنهاد آنها، مدعی شد: متن نهایی پیش نویس اروپا در مورد بازگشت به توافق هستهای با حداکثر انعطاف همراه بود، اما ایران متأسفانه ترجیح داد از این فرصت دیپلماتیک تعیین کننده استفاده نکند و به تشدید برنامه هستهای خود ادامه دهد.
گفتنی است هشتمین دور مذاکرات رفع تحریمها ۲۰ اسفند ماه در وین دچار وقفه شد و پس از سفری که بورل در اوایل تیرماه به تهران انجام داد توافق شد که مذاکرات از سر گرفته شود که بر همین اساس روزهای هفتم و هشتم تیر ماه این مذاکرات در دوحه به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا و به واسطه انریکه مورا برگزار شد. ایران این مذاکرات را مثبت خواند و آمریکا مدعی شد که ایران درخواستهای فرابرجامی مطرح کرده که این ادعا از سوی حسین امیرعبداللهیان رد شد.
اتحادیه اروپا ۲۶ ژوئیه - ۱۳ تیر ۱۴۰۱ - طرحی را برای رسیدن به سازش ارائه کرد و طرفهای حاضر در مذاکرات را به پذیرش آن دعوت کرد تا از آنچه آنرا یک "بحران خطرناک" خواند، جلوگیری شود که به جدیدترین پیشنهاد اتحادیه اروپا برای توافق هستهای به روز شده با تهران پس از برگزاری ۱۶ ماه مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا ارائه شد.
ازسرگیری دور جدید مذاکرات لغو تحریمها در وین اتریش پس از اقدام جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ارائه بسته پیشنهادی به ایران و آمریکا به عنوان طرفهای مذاکره بود. بورل هدف خود از این پیشنهاد را که در مقالهای در روزنامه انگلیسی فایننشالتایمز آنرا ارائه کرد تلاشی جهت احیای برجام دانست. (جزئیات بیشتر)
کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان در ادامه بیانیه خود خاطرنشان کردند: با نزدیک شدن به توافق، ایران بار دیگر موضوعات جداگانهای را در رابطه با تعهدات بین المللی خود مطرح کرده است.
این سه کشور تاکید کردند: ایران باید به طور کامل و بدون تاخیر و با حسن نیت با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند.
این بیانیه افزود: این بر عهده تهران است که به سؤالات آژانس در مورد مکان همه مواد هستهای پاسخهای فنی و صادقانه ارائه کند.
در پایان این بیانیه ادعا شده است: با توجه به امتناع ایران از ورود به توافق پیشنهادی، با شرکای بین المللی خود در مورد واکنش به تشدید تنش هستهای ایران رایزنی خواهیم کرد.
از آنجا که جمهوری اسلامی ایران رفع تحریمها و انتفاع اقتصادی ملت ایران از احیای برجام را از اهداف اساسی و اولویتهای جمهوری اسلامی ایران برشمرد و با توجه به ایجاد فضای خوشبینی در عرصه بین المللی درخصوص احیای مذاکرات لغو تحریمها، شاهد تکاپوی رژیم صهیونیستی و همزمان مخالفت برخی مقامات آمریکا با این روند بوده که پس از آن یکسری سنگ اندازیها با اتخاذ مواضعی متناقض، رویکردها به سمت دیگری کشیده شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که پیشتر پاسخ ایران به طرح اتحادیه اروپا درباره توافق هستهای را منطقی توصیف کرده بود، روز دوشنبه ۱۴ شهریور به خبرنگاران در بروکسل گفت: اگر هدف حصول سریع توافق است، پاسخ ایران کمکی نخواهد کرد. (بیشتر بدانید)
در ادامه بیانیه ادعاهای تروئیکای اروپایی آمده است: در ماه ژوئن، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با رأی اکثریت قاطع قطعنامهای را تصویب کرده و از ایران خواست که اقدامات فوری برای پاسخ دادن به سئوالات بیجواب آژانس انجام دهد. سه ماه بعد، طبق تأیید مدیرکل آژانس در جدیدترین گزارش خود، ایران هیچ گامی در این زمینه برنداشته است.
در اینجا بود که آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش سه ماهه خود باردیگر شتابزده و غیرمتوازن عمل و ادعا کرد ایران به نقض محدودیتهای مهم در زمینه فعالیتهای هسته اش که در توافق سال ۲۰۱۵ اعمال شده بود ادامه میدهد.(جزئیات بیشتر)
در پاسخ محسن نذیری نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بین المللی در وین در پی انتشار گزارش رافائل گروسی مدیرکل آژانس با تاکید بر اینکه رویکرد ایران همکاری با آژانس اتمی است، گفت: در گزارش جدید که در حقیقت بروزرسانی آژانس در مورد موضوعات باقی مانده پادمانی است، مدیرکل اعلام داشته که موضوعات باقی مانده هنوز بسته نشدهاند. (آنچه باید بدانید)
اما آنچه باعث بروز برخی اختلافات شده و از آن بعنوان آخرین تقاضای ایران در مذاکرات هستهای با موضوع احیای برجام و از دلایل ایجاد بنبست در این مذاکرات محسوب میشود چیست؟
دراین خصوص گفتنی است فرانسه، انگلیس و آلمان روز شنبه در بیانیه مشترک خود، به آنچه درخواست ایران برای توقف تحقیقات آژانس در مورد آثار اورانیوم غنی شده ای که ادعا شده در سه محل در ایران پیدا شده است، اعتراض کردند.
طبق برخی ادعاها، موضوع مورد اختلاف، تحقیقات آژانس درباره گمانه زنیها و سندهای بدون ادله از کشف آثار اورانیوم غنی شده در سه مکان اعلام نشده در ایران است. اعلام شده که ایران خواهان توقف کامل این تحقیقات است که گروسی با آن مخالفت کرد.