در این گزارش مکتوب تلاش شده است با نگاهی به آخرین خبرها، روند آبرسانی به همدان و گذر از بحران بی آبی، بررسی شود.
در دوران خشکسالی، با افزایش تعداد چاههای غیر مجاز، از ذخایر آبی زیرزمینی و حتی حجم کامل ذخایرآبی زیرآبخوانها بی رویه برداشت و امروز موضوع آب به یک بحران جدی در استان همدان تبدیل شده است.
کاهش بارندگی در سالهای اخیر به همراه مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی هم سبب کاهش ذخیره آب سدها و افت سطح آب سفرههای زیرزمینی، مشکلات جدی برای جمعیت شهری همدان فراهم کرده است. به همین علت، روزانه میانگین بیش از ۱۲ ساعت آب شرب شهر همدان قطع و یا به علت افت فشار قابل استفاده نیست.
البته تاخیر در انتقال آب از سد تالوار به همدان مزید بر علت شد تا این روزها مردم شهر همدان با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کنند، گرمای کم سابقه تابستان و قطع طولانی مدت آب و ادامه دار بودن این وضع T نگرانی مردم را برای روزهای پیش رو، دو چندان کرده است.
استان همدان امسال با کاهش ۴۴ درصدی حجم بارندگی و روان آبها مواجه شد، از آنجایی که ۶۵ درصد ذخایر آب شرب شهر همدان را آبهای سطحی تشکیل میدهند کاهش روان آبها و به تبع آن کاهش حجم سد موجب افت منابع تامین آب شرب این شهر شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان میگوید: برای رفع موقت مشکل آب آشامیدنی با استفاده از ۳ حلقه چاه در بخش جنوبی آق حصار و چندحلقه چاه اجارهای در شهرستانهای بهار و همدان درصدد تامین آب برآمده ایم. چاه چهارم هم با خروجی ۳۰ لیتر در ثانیه آماده بهره برداری است و سه حلقه چاه دیگر را با خروجی آب ۱۳۰ لیتر در ثانیه از بخش شمالی آق حصار وارد مدار شده است.
فرهاد بختیاری فر افزود: هرچند برنامه قطعی آب در اختیار شهروندان قرار گرفته است، اما با وجود کاهش ارتفاع آب مخازن، نوبت بندی با برنامه ریزی دقیق امکان پذیر نیست.
سخنگوی صنعت آب استان همدان همچنین در گفتگو با خبر همدان به تشریح آخرین اقدام شرکت آب و فاضلاب پرداخت و گفت: ۱۸ کیلومتر لوله گذاری برای بای پس خط انتقالی آب سد تالوار به همدان باقی مانده است.
حمید عزیزی متواضع با اشاره به آبرسانی از آق حصار گفت: برق رسانی به شبکه انتقال آب این روستا انجام شده است و علاوه بر ۳ حلقه چاه الحاقی، ۳ حلقه چاه جدید هم به مدار آبرسانی افزوده شده است.
فرماندار همدان با اشاره به شرایط خشکسالی و اعمال برنامه مدیریت مصرف و قطعی آب از عملیات آبرسانی به ۷۰ نقطه شهرستان همدان خبر داد.
محمدعلی محمدی گفت: امکانات فنی برای آبرسانی به همدان باید تقویت شود. از همه تانکرهای استان و بخشی هم از دیگراستانها برای آبرسانی به همدان استفاده شده است.
تاکنون ۱۴ چاه با دبیهای مختلف وارد مرحله عقد قرارداد شده و از این تعداد، برداشت از پنج چاه آغاز شده است.
جمعیت هلال احمرهم برای حل مشکل کم آبی شهر همدان اقدام به توزیع یک میلیون بطری آب آشامیدنی کرد.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان گفت: با توجه به اعمال برنامه زمان بندی قطع و مدیریت شبکه آب در شهر همدان، یک میلیون بطری آب آشامیدنی ۱.۵ لیتری برای توزیع در مناطق محروم و کم آب شهرستان در اختیار مسئولان قرار گرفت.
علی سنجر بیگی افزود: جمعیت هلال احمر کشور ۲۰هزار گالن ۲۰ لیتری و ۵ تانکر ۵ هزار لیتری برای توزیع سیارآب به همدان اختصاص داده است.
خشکسالی همچنین به قنات و چشمههای شهر همدان آسیب جدی زده است به گونهای که شماری از قناتها خشک یا دچار نقصان شدید شدند.
مدیرآب و خاک سازمان جهادکشاورزی استان همدان گفت: همدان شهری قنات خیز است و ۳۰ هزار هکتار از اراضی آبی و باغهای همدان با آب قنات آبیاری میشدند که اکثرا دچار مشکل هستند.
در شهر همدان تعدادی قنات بسیار خوبی از جمله بین النهرین و شریعتی وجود داشت که برخی در زیر ساختمانها مدفون ماندهاند و از مجرای آنها برای فاضلاب استفاده میشود که شهرداری باید مجرای فاضلاب را جدا کند.
امیرعباس کردیان گفت:زمانی که بارندگی کاهش مییابد به منابع آبی فشار وارد شده و سطح آبهای زیرزمینی پایین میآید به طوریکه حتی اگر بارندگی هم صورت بگیرد مجدد احیا نمیشود چرا که ما آبخوان را از دست دادهایم.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان همدان درباره مدیریت آبیاری محصولات کشاورزی در سالهای اخیر گفت: از ۱۸۳ هزار هکتار اراضی آبی استان همدان ۱۶۰ هزار هکتار مجهز به سامانه نوین آبیاری شده در حالیکه باید از ابتدا برنامه ریزی دقیقی میشد، نه اکنون که ظرفیت آبخوان از دست رفته است.
کارشناس مسئول برنامه بهداشت و آب و فاضلاب معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی به مردم توصیه کرد: با توجه به مشکل قطعی آب و کمآبی برای اطمینان خاطر آبهای مصرفی شرب را بجوشانند.
مهدی خدابخشی گفت: مردم همدان آب شرب مصرفی را بین یک تا سه دقیقه در حال جوش بگذارند تا میکروبها و میکروارگانیسمهای احتمالی آن از بین برود و افرادی که دستگاه تصفیه دارند نیز بهتر است آب را بجوشانند و با اطمینانخاطر آب مصرف کنند.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی از تشکیل پرونده قضایی کمکاری مسئولان در بخش آب همدان خبر داد.
حجتالاسلام احمدحسین فلاحی گفت: در توزیع و مصرف آب مشکلاتی در کشور هست که سی ام مرداد در مجلس شورای اسلامی تذکر داده شد. متأسفانه به علت نبود مدیریت درست ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی و با شیوههای غرقابی و بدون الگوی کشت انجام شده است که موجب هدر رفت آب میشود، کشاورزی که گاهی نتیجهای هم ندارد و حتی گاه محصولات کشاورزی روی دست کشاورزان میماند.
او گفت: سال ۱۳۸۳ همزمان با سفر رهبر انقلاب به همدان تأمین آب پایدار از سد تالوار تصویب شد، این طرح با ساخت سدی که نمیتوان گفت این کار کارشناسی هست یا غیرکارشناسی، اما به علت سهلانگاری مسئولان پیشرفت نداشت و پیگیری آن انجام نشد که نتیجه آن وضع امروز همدان است.
حجتالاسلام فلاحی گفت: کمکاری مسئولان را از راههای نظارتی پیگیر هستیم پرونده برخی از مسئولان که در این زمینه تخطی داشتند، به دستگاههای قضایی سپرده شده است و در این زمینه آخرین پیگیری ۳۰ مرداد انجام شد.
دادستان همدان هم از بررسی پرونده مقصران قطعی آب در همدان خبر داد و گفت: این پرونده به لحاظ کارشناسی زمانبر، اما در دست اقدام است.
حسن خانجانی گفته: اینکه ترک فعل مسئولان در بروز قطعی آب انجام گرفته یا نه؛ نیاز به بررسی حوزهای، فنی و تخصصی دارد. باید بررسی کرد چه کسانی در انجام وظایف و مسئولیت خود قصور کرده اند و چه کارهایی برای پیشگیری از قطعی آب باید انجام میشد که کوتاهی شده است.
برای بررسی مشکل آب رسانی در شهر همدان وزیر نیرو به همدان سفر کرد و از بهره برداری مرحله نخست طرح آبرسانی بین حوضهای به همدان ظرف دو تا سه هفته آینده خبر داد.
علی اکبر محرابیان در بازدید از طرح آبرسانی از تالوار به همدان و همچنین بررسی روند مشکلات مرتبط با خشکسالی و تنش آبی استان، با اشاره به اینکه عملیات اجرایی این طرح از ۱۷ سال پیش آغاز شده است، گفت: این طرح فراز و نشیب زیادی داشته است و با توجه به وضع تامین آب همدان و خشکسالی ممتد این استان، به ویژه سال آبی امسال، قرار شد این طرح جزء طرحهای ویژه و اولویت دار دولت قرار گیرد وهر چه سریعتر برای تکمیل آن اقدام شود.
اجرای این طرح با طول ۱۴۰ کیلومتر و خط انتقال ۱۶۰۰، لولهای به قطر یک متر و ۶۰ سانتی متر، سه ایستگاه پمپاژ به ارتفاع حدود ۶۰۰ متر دارد که آب در ارتفاع در کوهستان پمپ میشود و این آب به تصفیه خانه میرسد و به شهر همدان منتقل میشود.
او افزود: در بازدید از این طرح و بر اساس گزارش مهندسان و متخصصان طرح امیدواریم شاهد افتتاح مرحله نخست آن در هفتههای آینده باشیم و بتوانیم آب همدان را کامل تامین کنیم.
استاندار همدان پس از بررسیهای میدانی در گفت وگوی زنده تلویزیونی با مردم سخن گفت:علیرضا قاسمی فرزاد با تشرح سیر تاریخی ۱۷ ساله طرح برسانی به شهر همدان گفت: پس از مصوبه سفر رهبر فرزانه انقلاب به استان همدان در سال ۱۳۸۳، این طرح به نوعی نیمه کاره و بلاتکلیف رها شده بود که با استقرار دولت سیزدهم، تکمیل و بهره برداری از آن به عنوان یک اولویت و در راستای رفع مشکل تاریخی آب همدان در دستور کار قرار گرفت.
او با اشاره به اینکه کار مطالعاتی این طرح تا سال ۸۶ طول کشید و قرار بود این طرح در سال ۱۳۹۰ افتتاح شود گفت: تا پارسال و پیش از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، این طرح فقط ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت که از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون برای تکمیل طرح کار شبانه روزی شده به نحوی که طرح در آستانه بهره برداری است.
استاندار گفت: طول مسیر انتقال آب برای این طرح تا تصفیه خانه نزدیک شهر همدان ۱۴۰ کیلومتر است. پس از آن و با خطوط موجود تا ارتفاع ۱۸۰ متر، آب پمپاژ و به شهر همدان منتقل میشود.
قاسمی فرزاد گفت: رییس جمهور امسال هزار میلیارد تومان اعتبار برای این طرح اختصاص داد تا روند اجرای طرح شتاب مناسب بگیرد.
او با اشاره به اینکه قرار بود این طرح تا پایان خرداد یا نیمه تیر امسال به سرانجام برسدافزود: این در حالی بود که متخصصان حداقل ۲۴ ماه زمان برای تکمیل ۶۰ درصد باقی مانده کار پیش بینی کرده بودند.
براساس بررسی ها، منابع آبی همدان تا اوایل مرداد به شکل عادی و بدون قطعی و سهمیه بندی پاسخگوی نیاز بود لذا به سرعت کار انتقال منابع و حفاری به ویژه در همان ۱۰ کیلومتر سخت گذر ابتدایی با تامین لوله پیگیری شد.
نماینده عالی دولت در استان همدان گفت: رییس جمهور در سفر استانی خود به همدان ۲ ماه زمان را برای اجرای این طرح تعیین کردند که سعی ما این است در کمتر از یکماه اجرا و تکمیل شود.
استاندار با تاکید بر اینکه همه توان و ظرفیت استان برای اجرای سریع این طرح بسیج شده است، گفت: حدود ۲۰ سال پیش نیز آب شهر همدان در ساعاتی از شبانه روز قطع میشد این بدان معنی است که باید از همان زمان نسبت به رفع این مشکل اقدام میشد.
قاسمی فرزاد از اقدام ارزشمند کشاورزان شهرستان بهار و روستای گنج تپه برای در اختیار گذاشتن چاهها برای مصارف شرب مردم قدردانی کرد و افزود: کشاورزان خودجوش و داوطلبانه عنوان کردند راضی به مصرف آب کشاورزی برای کشت و زرع در مقطعی که مردم مشکل آب دارند، نیستند.
البته با توجه به مسایل پیش آمده، به عنوان استاندار همدان از بابت مشقت و سختیهایی که به علت کم کاری و ترک فعلهای گذشته و همچنین عدم دور اندیشی درباره وضع آب همدان انجام شده است، از عموم مردم عذر خواهی میکنم.
از طرفی بنا به ادعاهای مختلف در مورد ارسنیک موجود در آب سد تالوار با توجه به ساختار زمین شناسی منطقه باید آزمایشهای لازم صورت بگیرد تا آب سالم و بهداشتی در اختیار همشهریان همدانی قرار گیرد
هزینه انتقال آب نیز از نهاوند کم هزینه تر می باشد
البته انتقال اب از سد تالوار معارضاتی دارد که مسئولین باید رسیدگی کنند مثلا" حق آبه مردم منطقه روستاهای اطراف سد
بنابراین در این اوضاع اقتصادی ، هر فرد مسئولی از این موارد کوتاهی کند در آینده باید پاسخگو باشد
کارشناس آب ، شهروندهمدانی
دستمریزاد به مهندسین توانمند قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)- موسسه بعثت بابت تلاش شبانه روزیشون و خدمت به مردم عزیز همدان