۲۱ مرداد روز ملی دریای خزر، گرامیداشت گنجینه ارزشمند محیط زیست ایران است.
آنچه که به شمال سرزمینمان حال و هوای دیگری بخشیده، حضور خزر است که به عنوان بزرگترین دریاچه جهان شناخته می‌شود و باعث شده تا نوار شمالی کشورمان رنگی تازه به خود بگیرد. وجود یک خط ساحلی در استان‌های مازندران ، گیلان و گلستان و سرسبزی آن‌ها در اثر رطوبت این دریاچه بزرگ، چهره آن‌ها را دگرگون کرده و جاذبه‌های بسیاری را به آن‌ها بخشیده است.
خزر نام دریاچه‌ای با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع است که طول سواحل آن به ۷۰۰۰ کیلومتر می‌رسد. کشور‌های ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری‌های ترکمنستان و قزاقستان این دریاچه را در برگرفته اند و همگی از مواهب آن استفاده می‌کنند.
آنچه که ارزش بسیاری به این دریاچه می‌بخشد حضور ۴۰۰ گونه آبزی در آن است که در میان آن‌ها ماهیان خاویاری مهمترین ساکنان این دریاچه به شمار می‌روند. البته همه چیز به همین جا ختم نمی‌شود و علاوه بر منابع زنده، خزر پس از خلیج فارس و سیبری، به لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیر بستر در مقام سوم قرار دارد و همین مسئله ارزش آن را چندین برابر می‌کند.
در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) بود که ۵ کشور ساحلی پیرامون خزر، کنوانسیون منطقه‌ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر موسوم به کنوانسیون تهران را امضا کرده و در تاریخ ۱۲ آگوست ۲۰۰۶ برابر با ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ متعهد شدند تا مفاد این معاهده نامه را رعایت کنند و این روز را به عنوان یک واقعه مهم زیست محیطی جشن گرفتند.
این کنوانسیونِ منطقه‌ای تنها معاهده زیست محیطی مورد توافق پنج کشور حاشیه دریای خزر و تنها بستر همکاری جهت حفاظت و نجات اکوسیستم منحصر به فرد دریای خزر بود و به همین سبب ارزش و اهمیت آن قابل وصف نیست. ۵ کشور ساحلی دریای خزر با آگاهی از اثرات مخرب آلودگی ناشی از منابع مختلف فعالیت‌های انسانی، تصمیم خود را برای حفظ منابع زنده دریای خزر گرفتند تا این گنجینه ارزشمند برای نسل‌های حاضر و آینده حفظ شود و ساکنان آینده این منطقه نیز از وجود آن بهره ببرند.
با توجه به این مسئله که کشور عزیزمان، ایران، با دارا بودن شرایط خاص جغرافیایی، بیشترین زیان را به دلیل عدم ملاحظات زیست محیطی کشور‌های ساحلی متحمل می‌شود، همین اتفاق مهم کافی بود تا ۲۱ مرداد به روزی فراموش نشدنی در تاریخ ایران تبدیل گردد. به همین سبب تقویم در این روز به نام دریای خزر مزین گردید و ۲۱ مرداد به عنوان روز ملی دریای خزر شناخته شد.
رییس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر گفت: ۸۵۰ گونه جانوری و بیش از ۵۰۰ گونه گیاهی در دریای خزر وجود دارند.
نصراله زاده افزود: ۱۲۶ گونه ماهی در دریای خزر وجود دارد که بیش از ۲۰ نوع آن اقتصادی هستند که مهمترین نوع آن‌ها سفید، کفال و کیکا هستند.
دیوارگر خبرنگار خبرگزاری صداوسیمای مازندران و گزارشی در این زمینه: