مشاور وزیر اقتصاد گفت: از آغاز طرح هوشمندسازی و مردمی‌سازی یارانه نان تاکنون، حدود ۶۸ هزار نانوایی در کشور به کارتخوان تجهیز شده‌اند.
وی ادامه داد: روزانه بین ۷.۲ میلیون تا ۷.۴ میلیون تراکنش خرید نان در کشور انجام می‌شود؛ یعنی هر خانوار به صورت میانگین هر سه روز و نیم تا ۴ روز یکبار از نانوایی‌های سنتی نان خریداری می‌کند.
مشاور وزیر اقتصاد اضافه کرد: روزانه بین ۹۵ تا ۱۰۰ میلیون قرص نان فروخته می‌شود و تاکنون فروش بیش از ۳.۲ میلیارد انواع قرص نان سنتی در سطح کشور و ۲۵۰ میلیون تراکنش در مدت ۸۰ روز در سامانه ثبت شده است.
گفتنی است رسیدن به این سطح از اطلاعات ثبت شده در طی ۸ ماه به تدریج محقق شده و در ادامه نیز با پوشش وسیع‌تری از نانوایی‌ها به آن اضافه خواهد شد؛ بنابراین ثبت فروش روزانه ۱۰۰ میلیون قرص نان و ۷.۴ میلیون تراکنش مربوط روز‌های اخیر است.
وی تصریح کرد: ثبت تراکنش‌ها تبدیل به سوابق تراکنشی- رفتاری نانوایان و مشتریان می‌شود که ما در فاز بعدی از این اطلاعات به عنوان مبانی داده‌ای برای پردازش رفتار نانوایان و مشتریان استفاده می‌کنیم.
جلال با اشاره به پالایش داده‌ها درباره فاز نصب و استقرار کارتخوان‌های هوشمند انجام شده است، ادامه داد: اکنون بخشی از نانوایان در کشور از لحاظ مجوز، امکان دریافت کارتخوان هوشمند را دارند؛ ولی اطلاعات آن‌ها برای اینکه سامانه بانک مرکزی اجازه اختصاص ترمینال برای کارتخوان هوشمند را به آنان بدهد، تکمیل نیست.
وی در تشریح دلیل بروز این مشکل توصیح داد: ممکن است فرد فوت کرده و نانوایی در مراحل انحصار وراثت باشد یا دسترسی به آن فرد امکان ندارد و شماره تماسی از وی وجود ندارد؛ به هر حال یک جمعیتی از نانوایان هم هستند که به دلیل مشکلاتی که وجود دارد، هنوز موفق به دریافت کارتخوان‌ها نشده‌اند و بخشی از این مشکلات باید توسط خودشان رفع شود تا تجهیز شوند.
جلال تاکید کرد: از نظر تجهیزات، لجستیک و نصب و راه‌اندازی چه در شهر‌ها و چه در روستا‌ها محدودیت خاصی وجود ندارد و فقط افرادی که احیاناً جامانده هستند باید تقاضای خود را با مدیران استانی مطرح کنند تا به سرعت تجهیز انجام شود.
مشاور وزیر اقتصاد با یادآوری وعده دولت برای بالا نرفتن قیمت نان در سال جاری و تاکید دوباره بر اینکه قیمت بالا نخواهد رفت، ادامه داد: ویژگی مهم طرح این است که هیچگونه محدودیت یا تغییر قیمتی برای مردم نخواهیم داشت؛ اما با توجه به اینکه هزینه‌های تولید نان برای نانوایان افزایش پیدا کرده است، دولت در فاز نخست طرح پس از استقرار کارتخوان هوشمند، حاضر است ۱۵ درصد عملکردی را که نانوا در کارتخوان‌های هوشمند ثبت می‌کند، در پایان هر روز به حساب نانوا واریز کند.
جلال بیان کرد: یعنی ۱۵ درصد مقدار نانی که تولید کرده است ضرب در قیمت همان نان در الگوی آرد نوع ۱، هر شب به عنوان کمک هزینه افزایش از ناحیه اجاره، دستمزد و هزینه‌های جانبی دیگر تسویه می‌شود. وی متذکر شد: البته دولت بنا دارد این رقم را بهبود داده و ارتقا دهد تا این جبران، برای نانوایان، جبران معنی‌دارتری شود و این موضوع در مرحله تصمیم‌گیری است.
مشاور وزیر اقتصاد اضافه کرد: دولت تصمیم دارد تا موضوع تخفیف آرد یارانه‌ای را از منطق سهمیه مندرج در مجوز‌ها حذف کند؛ موضوعی که باعث شده که مجوز نانوایی‌ها هم دست‌نیافتنی و هم گران‌قیمت شود و از طرف دیگر اجاره نانوایی و هزینه تمام‌شده تولید نان را افزایش دهد و در نهایت، امکان رقابت و ورود متقاضیان جدید محدود شود.
به گفته وی با اجرایی شدن این تصمیم دولت، مفهوم سهمیه بر مبنای مجوز به آرامی موضوعیت خود را از دست می‌دهد و اختصاص آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد نانوایان، جای مفهوم سهمیه آرد را می‌گیرد.جلال یادآور شد: در این منطق، نانوایی که قصد افزایش تولید دارد و پیش از این به دلیل محدودیت سهمیه، امکان تولید در ساعت‌های بیشتر را نداشته در طرح هوشمند سازی یارانه نان با این مشکلات مواجه نخواهد بود.
مشاور وزیر اقتصاد تبیین کرد: همچنین دستورالعمل‌هایی در حال تدوین است که بسیاری از ملاحظاتی که در این زمینه وجود دارد مانند نان کسب و کارها، نهادها، بیمارستان‌ها، خیرات و نذورات و ... به صورت جداگانه در کارتخوان‌های هوشمند نانوایی‌ها پیش‌بینی شود.
جلال ادامه داد: گزینه‌ای هم تحت عنوان کسب و کارها و نهادها برای خرید‌های حجیم و تعداد بالا تعبیه شده است، که برای اینکه رفتار غیرمتعارف محسوب نشود، آن منو انتخاب شده و خرید انجام می‌شود؛ البته نانوایان از این موضوع مطلع هستند و اطلاع‌رسانی‌های تکمیلی هم انجام خواهد شد.
مشاور وزیر اقتصاد عدم تغییر قیمت نان را مفروض این طرح عنوان کرد و گفت: الگوی انتخاب شده، بهترین الگوی ممکن بود که بر اساس آن، بدون جهش قیمت و با شفاف شدن زنجیره بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از انحراف یارانه نان جلوگیری شد.
وی خاطر نشان کرد: پیش از این قریب به ۴۰ هزار میلیارد تومان انحرافات مصارف آرد یارانه‌ای برآورد می‌شد.
جلال در خصوص پوشش کارتخوان‌ها در سراسر کشور عنوان کرد: از نظر تعداد کارتخوان‌ها اکنون ۹۰ درصد نانوایی‌ها و از نظر تعداد تراکنش، بیش از ۹۵ درصد تراکنش‌های خرید نان سنتی تحت پوشش طرح هستند؛ بنابراین ما برای ورود به فاز بعدی دچار محدودیتی نیستیم و این کار را آغاز کرده‌ایم تا تعداد محدودی که باقی مانده‌اند، با مراجعه و تکمیل اطلاعات، کارتخوان را دریافت کنند.
مشاور وزیر اقتصاد در خصوص صرفه‌جویی و آورده مالی طرح، گفت: ابتدا باید طرح تکمیل شود، فاز اول این طرح، فاز اشراف، شناخت و تسلط بر جریان داده‌ها است، اما اعداد و ارقام نشان می‌دهد از حجم حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومانی یارانه پرداختی دولت برای تأمین آرد نانوایان سنتی، قریب به ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان به نام آرد نانوایی و نان مردم اختصاص پیدا می‌کند؛ ولی در عمل در قالب نان ارزان به دست مردم نمی‌رسد و تبدیل به انحراف مصارف می‌شود که یا خوراک دام و طیور یا قاچاق شده و یا برای مصارف غیرمجازی مثل مصارف صنفی یا صنعتی ممکن است استفاده شود.
جلال متذکر شد: این عدد روشن است، تحلیل‌ها و پردازش‌ها روی نانوایانی که احیاناً تجهیزات و ساختار هوشمند را داشته‌اند و تراکنش‌های آن‌ها با آرد دریافتی‌شان تفاوت فاحش دارد، آغاز شده است و از طریق مدیران استانی پیگیری می‌شود.
مشاور وزیر اقتصاد گفت: توصیه‌ای هم که به همه نانوایان داریم این است که مجهز به این زیرساخت شوند و استفاده درست و کامل از این کارتخوان‌ها داشته باشند؛ چراکه عملکرد نانوا مبتنی بر این زیرساخت ارزیابی می‌شود و هر نوع فروشی در قالب فروش نقدی به صورت عمومی برای نانوا مشکل‌زا خواهد شد.
جلال در عین حال توضیح داد: البته به صورت موردی پیش‌بینی‌هایی شده که اگر مشتری به هر دلیلی کارت بانکی همراهش نبود، امکان خرید نان برای او و پاسخگویی برای نانوایان وجود داشته باشد. مشاور وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: دلیل تلاش دولت برای انتخاب این مسیر سخت ساماندهی نان سنتی در کشور این بود که فشار یا افزایش هزینه‌ای را در موضوع نان که آخرین سنگر معیشتی مردم است، به آن‌ها تحمیل نکنیم.
وی تاکید کرد: دولت حاضر است این سختی را تقبل کند و یک رویکرد تحلیلی و داده‌محور را در کشور پیاده‌سازی کند تا مردم آسیب نبینند و همچنین تا حد بسیار زیادی جلوی سوءاستفاده‌ای که از منابع عمومی کشور در قالب یارانه آرد دارد اتفاق می‌افتد، گرفته شده و این فساد و ناکارآمدی از اقتصاد ما حذف شود.