حساسیت به مواد غذایی چه کم چه زیاد برای بیشتر مردم نامی آشنا است ولی علائم هر کدام میتواند متفاوت باشد در برخی موارد شدید و در برخی موارد خفیف میباشد.
آلرژی غذایی یک واکنش سیستم ایمنی است که پس از خوردن یک غذای خاص رخ میدهد. حتی مصرف یک مقدار بسیار کمی از مواد غذایی که منجر به آلرژی میشود هم میتواند علائم و نشانههایی از قبیل مشکلات گوارشی، کهیر و تورم مجاری تنفسی را به دنبال داشته باشد.
آلرژی غذایی ۶ تا ۸ درصد از کودکان زیر ۳ سال و ۳ درصد بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد. با وجود این که هیچ درمانی ندارد، اما آلرژی در برخی از کودکان با افزایش سن بهبود خواهد یافت. ممکن است که به راحتی آلرژی غذایی را با یک واکنش بسیار معمول که به عنوان عدم تحمل غذا شناخته میشود، اشتباه گرفت.
شایعترین علائم و نشانههای آلرژی عبارتند از:
سوزش و یا خارش دهان
خارش، کهیر یا اگزما
ورم لب ها، صورت، زبان و گلو و یا سایر قسمتهای بدن
خس خس، گرفتگی بینی و یا تنفس
درد شکمی، اسهال، تهوع یا استفراغ
گیجی، سرگیجه و یا غش کردن
به جای این که تصور کنید چیز مهمی نیست، این تجربیات را برای پزشک خود بازگو کنید.بسیار مهم است که بدانید در صورت وقوع واکنشها چگونه مدیریت کنید و همچنین چطور باید از آنها اجتناب کنید.
برخلاف آلرژیهای غذایی، واکنشهای حساسیت غذایی مانند موارد مربوط به عدم تحمل لاکتوز یا بیماری سلیاک، ممکن است تا ۲۴ ساعت به تاخیر بیافتد.
آلرژیهای غذایی میتوانند موجب مشکلات پوستی شوند، که عبارتند از:
کهیر: برامدگیهای قرمزی که به طور ناگهانی روی بدن ظاهر میشوند و با خارش همراه هستند.
ورم: بافت متورمی که در بدن به خصوص در اطراف صورت و لبها ایجاد میشود.
برای درمانهای این محرکها با پزشک خود مشورت کنید. پزشکان اغلب توصیه میکنند که درمان واکنشهای پوستی را با آنتی هیستامین خوراکی یا داروهای موضعی مثل کرمهای استروئیدی، پماد و یا حمام آرد جو انجام دهید. همچنین مهم است که به کهیرها نگاه کنید و به این نکته توجه کنید که آنها برای مدت کوتاهی هستند که این میتواند به پزشک شما در تعیین علت کهیر کمک کند.
اگر علائم شما در درجه اول گوارشی باشند، باید به دنبال پزشک گوارشی برای کمک به تشخیص مشکل و یافتن راه حل باشید.
آلرژیهای غذایی ممکن است باعث ناراحتیهای معده و روده شوند.مشکلات این دسته عبارتند از:
ناراحتی شکم
درد شکم
حالت تهوع
استفراغ
اسهال بیش از سه بار در روز
درد مزمن میتواند نشانهای از آلرژی غذایی باشد که ممکن است نشان دهنده برخی دیگر از مشکلات گوارشی نیز باشد. عدم تحمل لاکتوز، بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده (ibd) و زخمها شرایط دیگری هستند که میتوانند علائم مشابهی داشته باشند. در حالی که آنتی هیستامینها میتوانند به رفع آلرژیها کمک کنند، اما به رفع علائم این شرایط کمک نخواهند کرد.
مشکل تنفسی
آلرژی غذایی ممکن است که ریه ها، دهان و گلو یا هر چیزی که میتواند بر توانایی شما برای نفس کشیدن تاثیر بگذارد را دچار مشکل کند. اگر مبتلا به آسم و آلرژی غذایی هستید، در معرض خطر بالاتری برای داشتن یک واکنش آلرژیک شدید که شامل مشکل تنفسی میباشد، قرار دارید.
آلرژیهای غذایی که بر خطوط هوایی تاثیر میگذارند بسیار جدی هستند و باید بلافاصله حل شوند. برخی علائم آلرژی که بر مجرای تنفسی تاثیر میگذارند، عبارتند از:
خس خس
صدای بلند هنگام تلاش برای تنفس
سرفه
رینیت آلرژیک (آبریزش بینی)
ورم لب ها، زبان، چشمها و یا صورت
مشکل در بلعیدن
با پزشک خود درباره چگونگی رفع تورم خفیف و یا التهاب لب یا زبان صحبت کنید. برای برخی افراد، استفاده از آنتی هیستامینهای خوراکی یک دوره درمان محسوب میشود.
واکنشهای آلرژیک در چشمها نیز شایع میباشد که علائم آن عبارتند از:
قرمزی
خارش
آب ریزش از چشم
ورم
با پزشک خود در مورد این که چگونه اشک و خارش چشم هایتان را درمان نمایید، صحبت کنید. برای بسیاری از مردم استفاده از آنتی هیستامین خوراکی به رفع علائم کمک میکند، اگرچه ممکن است به قطرات چشمی نیز نیاز باشد.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی نوعی شوک ناشی از واکنش آلرژیک است. این نوع واکنش ممکن است در عرض چند دقیقه بعد از قرار گرفتن در معرض آلرژن رخ دهد، اگر چه برای برخی ممکن است تا چند ساعت بعد نیز رخ ندهد. با توجه به شدت این واکنش، مهم است که اولین نشانه را نادیده نگیریم.
این واکنش ممکن است شامل برخی یا تمام علائم مشخص شده در بالا (به ویژه دشواری تنفس)، به اضافه واکنشهای دیگر نیز باشد:
گیجی، سرگیجه:
این واکنش اغلب به خاطر افت فشار خون است.
از دست دادن آگاهی:
این واکنش با فشار خون پایین و کاهش ضربان قلب همراه است.
رنگ پریدگی پوست
اگر شما یا فردی در اطرافتان هر کدام از علائم بالا را تجربه کردید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید که متصدی اورژانس شما را راهنمایی خواهد کرد. صبر نکنید تا ببینید آیا علائم بهبود پیدا میکنند یا خیر.
آنافیلاکسی اگر فوراً با آدرنالین اورژانسی درمان نشود میتواند به سرعت پیشرفت کند و در عرض ۳۰ دقیقه پس از ظهور علائم ممکن است منجر به مرگ شود. حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از مواقع، فردی که واکنش آلرژیک با این شدت را تجربه میکند، حتی ممکن است برای تسکین علائم به دوز دوم اپی نفرین هم نیاز داشته باشد.
در افرادی که آلرژی آنافیلاکتیک تشخیص داده میشود، باید همیشه تزریق را انجام دهند.