مارک کاتز استاد دانشگاه جورج میسون گفت: اگر روسیه تهدیدی بسیار بزرگتر برای منافع غرب است، پس دولتهای غربی باید تحریمهای ایران را لغو کنند.
پایگاه اینترنتی شبکه دویچه وله در یادداشتی با عنوان "پوتین قصد دارد از ایران نحوه شکستن تحریمها را بیاموزد" به قلم جو هارپر نوشت: ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه این هفته برای دیدار با آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران از تهران دیدن کرد.
ناظران میگویند که مسکو به دنبال یافتن راههایی برای دور زدن تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا است و شاید از تخصص ایران راه مقابله با تحریمها را یاد بگیرد.
مارک کاتز استاد دانشگاه جورج میسون به دویچه وله گفت: از آنجایی که روسیه و ایران هر دو تحت تحریمهای غرب هستند، هر دو کشور علاقه وافری به همکاری برای خنثی کردن این تحریمها دارند.
چه کسی چه چیزی میخواهد؟
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی آمریکا، مقامات روسیه در ماه ژوئن برای بررسی پهپادهای ایرانی از این کشور دیدن کردند. به نظر میرسد روسیه هم از چشم انداز ارسال غلات به ایران در ازای کمک تهران برای دور زدن تحریم ها، استفاده میکند.
پس از آن که بازرگانان نفتی روسی سهم همتایان ایرانی خود را در فروش نفت به چین کاهش دادند، شاید پوتین بیش از همه میخواهد که تنشها را با تهران کاهش دهد. ایران نيز اميدوار است با حمایت روسیه بتواند آمریکا را برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ تحت فشار قرار دهد.
نیکلاس مولدر، مورخ در دانشگاه کرنل، در مصاحبه اخیر با مجله خبری آلمانی اشپیگل گفت: تحقیقات به ما نشان میدهد که حتی در بهترین شرایط، تحریمهای اقتصادی ۱۰ تا ۳۰ درصد امکان موفقیت دارند. این تصور ساده لوحانه و مبتنی بر آرزو بود که کشور بزرگی مانند روسیه به سادگی زیر بار تحریمها کمر خم میکند.
غرب گزینه تحريم را در ایران، ونزوئلا و در کره شمالی امتحان کرد و هرگز جواب نگرفت. در سال ۲۰۱۹، کارشناسان غربی معتقد بودند که انقلاب ۴۰ ساله ایران با افزایش ۵۰ درصدی قیمت سوخت شکست میخورد؛ اما رژیم همچنان پابرجاست.
آیا تحریمها کارساز هستند؟
مولدر میگوید: ابتدا باید مشخص کنیم که میخواهیم با تحریمها به چه چیزی برسیم. آیا تغییر رژیم امکان پذیر است؟ وی خاطرنشان کرد: غرب این گزینه را در ایران، در ونزوئلا و در کره شمالی امتحان کرده است و هرگز جواب نگرفته است.
در سال ۲۰۱۹، کارشناسان غربی معتقد بودند که انقلاب ۴۰ ساله ایران با افزایش ۵۰ درصدی قیمت سوخت شکست میخورد؛ اما رژیم همچنان پابرجاست.
مولدر با بیان اینکه دولت میتواند صنایع را نجات دهد و به مردم کمک کند، گفت: گذشته از این، تحریم یک فاجعه طبیعی نیست. همانطور که اروپا میتواند منابع دیگر انرژی بیابد، روسیه نیز منابع دیگری برای تامین کالاهای تحریم شده مانند ریزتراشهها را پیدا خواهد کرد.
هانا نوتا، از مرکز وین برای خلع سلاح و عدم اشاعه، نیز به دویچه وله گفت که هم اکنون و در آینده نزدیک تحریمها تا حدی همبستگی بخشهایی از جامعه روسیه را در حمایت از کرملین تقویت می کند.
برخی کارشناسان بر این باورند که تحریمهای کنونی علیه روسیه نقش بازدارنده نخواهد داشت، چرا که غرب در استفاده از آن در مقطع پیش از حمله پوتین به اوکراین شکست خورد.
سیاستمدار انگلیسی، فعال اجتماعی و منتقد کرملین به دویچه وله گفت: یک راه گریز بزرگ، حذف درآمد روزانه یک میلیارد دلاری است که روسیه از طریق فروش نفت و گاز بدست میآورد و تا زمانی که این درآمد را قطع نکنیم به هدف خود نرسیده ایم.
رابرت پرسون، دانشیار روابط بینالملل در آکادمی نظامی وست پوینت آمریکا، استدلال میکند که برخی کارشناسان میگویند تحریمها شکست خوردهاند، زیرا تهدید به تحریمها نتوانست پوتین را از حمله به اوکراین در ماه فوریه بازدارد. او در گفتگو با دویچه وله گفت: اما من فکر میکنم نشانههای زیادی وجود دارد که تحریمها چنین تأثیری را دارند، اما زمان زیادی طول خواهد کشید تا شاهد تغییر احتمالی سیاست در مسکو باشیم. به همین دلیل است که صبر راهبردی امری کلیدی به شمار میآید.
جان اسمیت، مدیر سابق دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانه داری آمریکا (OFAC) هم با دیدگاه پرسون موافق است و به دویچه وله گفت که تحریمها باعث میشوند منابع کمتری در اختیار پوتین قرار گيرد تحریمها علیه مسکو بدون شک از لحاظ تحمیل هزینههای قابل توجه و بیسابقه بر دولت و اقتصاد روسیه مؤثر است.
پرسون معتقد است که فرای مبادله نکات و ترفندها در مورد چگونگی دور زدن تحریمها، همکاری روسیه و ایران برای مقابله با تحریمها خطر واقعی به شمار نمیآید.
وی افزود: بانکهای غیرتحریمی در کشوری مانند چین برای ایفای نقش واسطه بین بانکهای روسیه و اقتصاد جهانی، در موقعیت بهتری قرار دارند.
مسیر پیش رو چیست؟
ناظران معتقدند که تحریم همزمان روسیه و ایران ممکن است بهترین راه پیش رو نباشد. کاتز از دانشگاه جورج میسون در این زمینه گفت که رویکرد منطقیتر این است که دولتهای غربی بین روسیه و ایران یکی را در اولویت قراردهند. اگر روسیه در حال حاضر تهدیدی بسیار بزرگتر برای منافع غرب است، پس کاری که دولتهای غربی میتوانند انجام دهند پیشنهاد لغو تحریمها علیه ایران است.
کاتز در پایان گفت: در زمانی که آمریکا از اروپا میخواهد خرید نفت روسیه را متوقف کند، اما منابع اضافی از طرف متحدان آمریکا در جهان عرب در دسترس نیست، پس خرید نفت ایران به جای نفت روسیه برای اروپا منطقی است.