طبق آخرین نظرسنجی که از سوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) صورت گرفت پلیس توانست رتبه دوم اعتماد اجتماعی را در بین سازمانها و نهادهای مورد سنجش به دست آورد.
پرسش: لطفا در ابتدا توضیحی در خصوص پیمایش اخیر سنجش اعتماد اجتماعی در ایران که توسط مجموعه شما به انجام رسیده اعم از تعداد نمونه و روش نمونه گیری بفرمایید.
رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران: نظرسنجی در خصوص اعتماد اجتماعی در اسفند ماه ۱۴۰۰ با تعداد نمونه ۲ هزار و ۵۰ نفر در مناطق شهری و روستایی ایران و به صورت تلفنی انجام شده است. این نظرسنجی با رعایت اصول علمی و با نمونهگیری تصادفی از شمارههای ثابت و همراه شهروندان انجام شده است.
پرسش: به طور کل، سنجش چنین مفاهیمی چه اهمیتی در جامعه ایرانی دارد؟
دکتر مهدی رفیعی بهابادی: سنجش شاخصهای اجتماعی از این جهت ضروری است که به نوعی نبض جامعه را اندازهگیری میکند. اینگونه نظرسنجیها برای جامعه همان نقش آزمایشگاه در علم پزشکی را ایفا میکند و به نوعی به آسیبشناسی جامعه میپردازد. به طور خاص سنجش اعتماد اجتماعی از این جهت اهمیت دارد که اعتماد در واقع مانند چسب در جامعه عمل میکند و باعث همبستگی اجتماعی میشود. اعتماد باعث تعهد افراد به جامعه و افزایش مشارکت اجتماعی میشود و از این جهت به توسعه جامعه کمک میکند.
پرسش: مهمترین نتایج بدست آمده در این پیمایش را تشریح بفرمایید.
رئیس ایسپا: در این نظرسنجی از مردم سؤال شد که «آیا با این جمله موافقید که اکثر مردم قابل اعتمادند» در پاسخ ۳۰.۲ درصد پاسخ مثبت دادند و اکثر مردم را قابل اعتماد دانستند، اما در مقابل ۶۸.۲ درصد پاسخ منفی دادهاند. در بخش دیگری از این نظرسنجی از مردم در خصوص اعتماد به برخی اقشار و اصناف سؤال شد. ۶ صنف و گروه مدنظر قرار گرفتند و در پاسخ مردم به سؤال اعتماد به این اقشار و اصناف ۵۹.۲ درصد مردم اعتماد زیادی به معلمان داشتند. در رتبه دوم پلیس قرار دارد که ۵۸.۲ درصد مردم اعتماد زیاد به آن داشتند و ۱۹.۴ درصد نیز تا حدودی اعتماد داشتهاند. اعتماد زیاد به اساتید دانشگاه ۵۰ درصد، ورزشکاران ۴۸.۲ درصد، پزشکان ۴۰.۴ درصد و هنرمندان ۳۵.۸ درصد بوده است.
پرسش: پلیس چه جایگاهی در اعتماد اجتماعی ایرانیان دارد؟
دکتر رفیعی: همانطور که اعلام کردم در بین ۶ قشر و گروهی که در سؤال از مردم پرسیده شدهاند پلیس بعد از معلمان و در فاصله اندک با آن در رتبه دوم قرار گرفته است.
پرسش: آیا این جایگاه در سالهای اخیر دستخوش تغییر بوده است؟ لطفا توضیح بفرمایید.
رئیس ایسپا: در پیمایش سرمایه اجتماعی سال ۹۳ که توسط وزارت کشور انجام شد و در آن ۲۳ گروه و صنف مورد بررسی قرار گرقتند پلیس رتبه ۸ را به خود اختصاص داده بود که طی آن ۷۴.۶ درصد اعتماد متوسط و بالاتر از متوسط به پلیس داشتهاند. در پیمایش سال ۱۳۹۷ نیز از بین ۲۷ گروه مورد بررسی پلیس و کلانتری رتبه ۳ را به خود اختصاص داده که ۶۹.۵ درصد اعتماد متوسط و بالاتر از متوسط داشتهاند. در نظرسنجی اخیر ایسپا نیز از بین ۶ گروه مورد بررسی پلیس رتبه ۲ را کسب کرده که ۷۷.۶ درصد اعتماد متوسط و بالاتر از متوسط داشتهاند. البته نظرسنجی اخیر تلفنی بوده و از این نظر با پیمایشهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷ متفاوت است که با روش حضوری انجام شده بود و شاید بخشی از این تفاوت ناشی از روش گردآوری اطلاعات باشد.