یک دهه پس از توفیق محققان ایرانی در پرورش صدف لب سیاه مروارید ساز، دولت امارات از فائو برای احیاء صنعت آبزی پروری و صید مروارید در این کشور کمک خواست.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو اعلام کرد از طرح دولت امارات برای احیاء و تقویت صنعت مروارید و اجرای پروژه‌های آبزی پروری پایدار به منظور ایجاد مشاغل جدید، حفاظت از محیط زیست و تامین معیشت جوانان، حمایت می‌کند.
صید و تجارت مروارید، تا پیش از عصر جدید و حکمرانی نفت، یکی از عمده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در سواحل خلیج فارس و دریای عمان بوده و علاو بر ایفای نقش اقتصادی، با ابعاد اجتماعی و فرهنگی جوامع ساکن در این مناطق نیز مرتبط بوده است، اما در سده اخیر، این حرفه از رونق افتاده و تقریبا رو به فراموشی گذاشته شده است.
ساکنان شیخ نشین‌های امارات نیز از جمله صیادان باسابقه مروارید بودند که بهترین مرواریدهایشان در حجره‌های تاجران بندر لنگه و بحرین عرضه می‌شد، اما آنچه که به مروارید‌های خلیج فارس اعتبار و شهرت می‌بخشید، در‌های غلطانی بود که در سواحل کیش و بحرین صید می‌شد.
در دوران معاصر نیز، نخستین تلاش‌ها برای احیای صید سنتی و کشت و پرورش مروارید در ایران صورت گرفت، اما به دلیل زمان بر بودن کار، به اندازه کافی مورد توجه بخش خصوصی قرار نگرفت.
سازمان محیط زیست امارات برنامه‌های جدی احیاء این صنعت دیرینه ساحل نشینان خلیج فارس را از حدود ۳ سال قبل و با پررنگ کردن خبر کشف یک مروارید ۸۰۰۰ ساله در کاوش‌های باستان شناسی در ابوظبی آغاز کرد و با پرداختن وسیع به این رخداد و به راه انداختن موج‌های تبلیغاتی، موفق شد توجهات بین المللی فراوانی را به این عرصه پرظرفیت اقتصادی جلب کند.
این درحالی بود که یک دهه قبل از آن، پژوهشگران ایرانی در موسسه تحقیقات شیلات با درک اهمیت موضوع، پروژه پرورش صدف لب سیاه مروارید ساز را با موفقیت اجرا کردند، اما به نظر می‌رسد به دلایل مختلف، از جمله عدم سرمایه گذاری مناسب و حضور کمرنگ بخش خصوصی، ظرفیت‌های اقتصادی این دستاورد، بسیار کم رونق و تقریبا دست نخورده مانده است.
اما امارات امیدوار است که با کمک فائو، پرورش و صید مروارید را به عنوان بخشی از طرح بزرگ آبزی پروری پایدار به منظور ایجاد شغل، حفاظت از محیط زیست و حمایت از معیشت در درازمدت، تبدیل به صنعتی مولد و همچنین جاذبه‌ای اقلیمی برای گردشگری کند.
فائو نیز توسعه آبزی پروری در امارات را عاملی برای تامین امنیت غذایی، تعامل سالم با محیط زیست و اشتغال جوانان دانسته و تاکید می‌کند که چنین پروژه‌ای می‌تواند از ظرفیت بالای اکوتوریسم برخوردار باشد.
سازمان محیط زیست امارات از فائو خواسته است که در نخستین گام، با مطالعه تمام خطوط ساحلی این کشور، مناطقی را که برای آبزی پروری، از جمله کشت صدف مروارید مناسب است، شناسایی و مشخص کند.
استفاده از فناوری‌های نوین برای پرورش آبزیان در قفس‌های دریایی یا تولید آبزیان بدون نیاز به تغذیه، مانند صدف یا جلبک دریایی از دیگر بخش‌های همکاری فائو با امارات است.
هم اکنون سالانه حدود ۲۰۰۰۰ مروارید پرورشی در الظفره، مرکز پروژه پرورش مروارید ابوظبی تولید می‌شود، اما با افزایش آن به ۲۵ هزار مروارید در سال، فرصت‌های شغلی متعددی برای جوانان و زنان ایجاد خواهد شد.
ایجاد بخش‌های دانشگاهی برای آموزش و ترویج طراحی جواهرات با استفاده از مروارید‌های به دست آمده از این مراكز، از دیگر بخش‌های این پروژه است.
در نهایت این پروژه قصد دارد که مقصد جدیدی برای اکوتوریسم ایجاد کند تا گردشگران بتوانند با سنت‌ها و میراث مرتبط با غواصی مروارید و فناوری‌های مدرن آبزی پروری آشنا شده و انواع محصولات تولید شده را خریداری نمایند.
تلاش امارات برای راه اندازی صنعت پرورش مروارید از سال ۲۰۱۹ آغاز شده و در حالی با جدیت دنبال می‌شود که اختصاص بودجه و اجرای طرح‌های احیای صید سنتی و کشت و پرورش مروارید در ایران، نیم قرن است در وزارت کشاورزی (سپس در وزارت جهاد کشاورزی) سابقه داشته و ۲۵ سال پیش نیز نخستین صدف‌های تولید شده در مراکز پرورش مروارید کیش و بندر لنگه در هتل لاله تهران به مزایده گذاشته شدند.
اگرچه به دلایل مختلف، توسعه این منبع مهم اشتغال و درآمد ساحل نشینان سرعت و گسترش متناسب با ظرفیت‌های کشور نداشته، اما هنوز نه تنها از اهمیت آن کاسته نشده بلکه قابلیت آن برای متنوع ساختن منابع ارزی کشور مضاعف شده است.
تردیدی نیست که تقویت صنایع شیلاتی، از جمله آبزی پروری و تولید صدف‌های مروارید ساز با توجه به برخوردار بودن کشورمان از مناطق وسیع و مستعد در کرانه‌های جنوبی و شمالی، می‌تواند بسیاری از مشکلات فعلی در زمینه اشتغال، امنیت غذایی و منابع ارزی را رفع کرده و خاویار و مروارید ایرانی را در کنار نفت، به عنوان برند‌های جهانی اقتصادی مطرح سازد.
برای تحقق این امر، ضروری است که ظرفیت‌های بالقوه و استثنایی سواحل ایران به سرمایه گذاران معرفی شود.