رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت:
واکسن‌های تولید داخل کافی است
دکتر زهرایی گفت: خوشبختانه از جهت تولید واکسن به مرحله بسیار خوبی رسیده ایم، پارسال واکسن‌های داخلی یکی پس از دیگری توانستند ضوابط قانونی و علمی سازمان غذا و دارو را طی کنند و تاییدیه مصرف بگیرند و به برنامه واکسیناسیون کووید کشور بپیوندند.
به گزارش
خبرگزاری صداو سیما؛ رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگوی ویژه خبری درباره آخرین آمار واکسیناسیون در کشور گفت: خوشبتخانه با اتفاقاتی که افتاده و مشارکت بیشتر مردم، روند واکسیناسیون نسبت به دو هفته گذشته بهتر شده است.
وی ادامه داد: هم اکنون روزانه ۱۲۰ هزار نفر مراجعه می‌کنند در حالی که دو هفته گذشته متوسط آمار ۳۰ هزار نفر در روز بود، باید توجه کنیم اگر بخواهیم از موج بیماری که در کشور در حال شروع شدن است بگذریم، این سرعت واکسیناسیون کافی نیست باید به حداقل ۵۰۰، ۶۰۰ هزار واکسیناسیون در روز برسیم که از موج بیماری جلو بزنیم، وگرنه متاسفانه ممکن است درگیر موج هفتم شویم.
دکتر سید محسن زهرایی با تاکید بر ضرورت تزریق واکسن در شرایط فعلی تشریح کرد:نزدیک به ۶۴ و نیم میلیون نفر در نوبت اول گرفتند، اما اگر در نظر بگیریم که ما حدود ۷۸ میلیون نفر بایستی نوبت اول را گرفته باشند یعنی هنوز ۱۳ و نیم میلیون نفر نوبت اول را نگرفته اند که این جامعه بزرگی است.
در ادامه دکتر امانی مدیر پروژه واکسن نورا نیز درباره آخرین وضعیت واکسن نورا گفت: این واکسن یک واکسن نوترکیب پروتئینی است که بعد از اینکه فاز سوم کارآزمایی‌های بالینی به پایان رسید، ۵ میلیون دُز تولید و میزان سه میلیون دُز تحویل وزارتخانهو در تمام مراکز تجمیعی واکسیناسیون توزیع شده است و در حال حاضر دُز چهارم در حال تزریق است
دکتر امانی اظهار کرد:حجم تولید و میزان تولید صنعتی که باید واکسن‌های داخلی به آن برسند، باید میزان نیاز کشور را تامین کند، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله با همکاری یک شرکت دانش بنیان که خط تولید واکسن را داشت میزان سه تا پنج میلیون در ماه را می‌توانست تولید کند، فقط یک واکسن تامین نیاز کل کشور را نمی‌تواند داشته باشد برای همین بخش‌های دیگری که توان تولید واکسن را دارند وارد عرصه شدند تا بتوانند نیاز کشور را تامین کنند.
در ادامه آقای دکتر زهرایی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه واکسن‌های تولید داخل کافی است یا نیاز به واردات داریم؟ توضیح داد:خوشبختانه از جهت تولید واکسن به مرحله بسیار خوبی رسیدیماز آبان ماه ۱۴۰۰ واردات واکسن به کشور را نداشتیم، اما در ماه‌های بعد از آن تعداد محدودی واکسن آسترازنکا به صورت اهدایی وارد کشور شد که بیشتر برای مسافرینی بود که به بعضی از کشور‌ها می‌خواستند سفر کنند که به گواهی خاصی برای آن واکسن نیاز داشتند برای اینکه بتوانیم نیاز هموطنان را جواب دهیم.
وی افزود: بار اصلی تامین واکسن کشور را در ادامه واکسن‌های داخلی دارند و در سال ۱۴۰۱ هم هیچ برنامه‌ای برای خرید واکسن خارجی نیست.
در ادامه خانم دکتر دلارام درود، معاون تولید انستیتو پاستور ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه میزان تولید واکسن پاستوکوک وارد چرخه واکسیناسیون در ایران شد و در کوبا شرایط به چه صورت است؟ گفت:در سال گذشته با اعلام نیازی که معاون بهداشت انجام دادند، بالغ بر ۱۴ میلیون دُز تولید و تحویل دادیم در حال حاضر هم دو میلیون دُز دیگر در سال جاری تولید شده که در انبار‌های انستیتو پاستور موجود است و حسب نیاز معاونت بهداشت قابل تحویل خواهد بود.
دکتر دلارام اظهار کرد: در کشور کوبا هم ما بزرگترین و وسیع‌ترین مطالعه بالینی واکسن را در سراسر کشور داشتیم، همزمان همین مطالعات در کشور کوبا فاز‌های یک، دو و سه انجام شده بود و مجوز مصرف در کودکان بالای دو سال در کوبا و بالای ۵ سال در ایران را اخذ کرده است، و در حال حاضر تنها واکسن ایرانی است که مجوز مصرف به عنوان دُز بوستر را برای تمام واکسن‌هایی که در کشور مصرف شدند را حسب مطالعات اخذ کرده است.
وی افزود: انستیتو پاستور اولین تولید کننده واکسن در کشور و خارمیانه با سابقه بالغ ۱۰۲ سال فعالیت است، در حوزه دانشی، سخت افزارو نرم افزار مشکلی وجود ندارد، اما مشکلی که عمدتاً با آن مواجه می‌شویم بحث تامین مواد اولیه است که اگر به هنگام و سرعت گیرد یعنی اعلام نیاز به هنگام داشته باشیم می‌توانیم اقدام کنیم، با حمایتی که انستیتو اندیشیده و حمایت‌های سازمان ذیربط به حمدالله مشکل را پشت سر گذاشتیم و مشکلی دیگری وجود دارد این است که اطلاع و اخباری است که در فضای مجازی در مورد اطلاع رسانی نادرست و یا افراد غیر متخصص در مورد تاریخ انقضای واکسن‌ها می‌دهند.
معاون تولید انستیتو پاستور ایران در توضیح علت تولید مشترک این واکسن با کشور کوبا گفت: همانطور که در طول سال گذشته بار‌ها توسط روسای اسبق و فعلی انستیتو مطرح شده، این پروژه یک پروژه تولید مشترک بود و خیلی از موارد را با هم جلو بردیم به صورتی که ریاست انستیتو پاستور بالاترین نشان علمی را از وزارت علوم کوبا در همین رابطه دریافت کردند، نکته دیگری که وجود دارد چرا این واکسن را با کوبا مشارکت کردیم این است که حسب سوابق یک پشتوانه علمی و تکنولوژی قوی در توسعه واکسن‌ها دارد، پلتفرم پاستوکوک پروتئین نوترکیب است که به تکسئید تتانوس یا کزاز متصل شده که در دنیا منحصر به فرد و دانش فنی آن متعلق به شرکت فینلای کوباست.
در ادامه آقای زهرایی گفت: بحث تاریخ انقضا یکی از مسائل بسیار مهم است که بر روی همه فراورده‌های بیولوژیک از جمله واکسن باید به دقت مورد توجه قرار گیرد، طبیعتاً این مسئله در وزارت بهداشت به دقت رصد میشود، تمام ویال‌های واکسن که در کشور می‌خواهند استفاده شوند بایستی در سامانه‌های الکترونیکی ثبت شوند کما اینکه مردم برای کارت واکسن دیجیتال می‌توانند به سایت مراجعه کنند.
وی افزود: برای دریافت واکسن دیجیتال شرایطی میسر است که در سامانه الکترونیکی ثبت شده باشیم، برای اینکه این کار انجام شود برای هر ویال هر واکسن یک کد انحصاری توسط سازمان غذا و دارو صادر میشود که اصطلاحاً به برچسب یا لیبل تی تک به آن گفته میشود که کد اصالت و شماره ۲۰ رقمی بر روی آن درج میشود.
دکتر زهرایی ادامه داد: بر روی این لیبل اطلاعات واکسن وجود دارد که شامل تاریخ انقضا و شماره سری تولید واکسن موجود است، بنابراین همه واکسن‌هایی که وارداتی هستند یا تولید داخل یا شرکت تولید کننده کد مورد نظر سازمان غذا و دارو با هماهنگی بر روی لیبل واکسن درج می‌کنند یا در مورد واکسن وارداتی که نمی‌توانند ثبت کنند، ویال‌های واکسن که در ابتدا می‌آیند به سازمان غذا و دارو می‌رود و در انجا بر اساس مستندات واکسن‌ها برای آن‌ها کد انحصاری و شماره سریال و تاریخ انقضا روی لیبل چسبانده میشود.
وی ادامه داد: اتفاقی که در طی روز‌های گذشته افتاد مقداری در بعضی رسانه جوی ایجاد شد که واکسن تاریخ گذشته است در صورتی که مستندات آن موجود است، ویال این واکسن لیبل نشده بلکه در ابتدا که وارد کشور شد سازمان غذا و دارو بر اساس مستندات تولید کننده تاریخ انقضا را ۱۷/۷/۲۰۲۲ ثبت کرده و در نتیجه روی ویال‌های واکسن لیبلی که کد تی تک دارد به این تاریخ ثبت شده است در نتیجه این واکسن تا دیروز معتبر بوده و استفاده شده است و طبیعتاً بعد از استفاده هر واکسنی که تاریخ انقضای آن به اتمام برسد جمع آوری میشود.
رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: مسئله‌ای که در مورد واکسن پاستوکووک مطرح شده، واکسن‌ها وقتی تولید میشود مطالعه بالینی ادامه دارد طبق پروتکل سازمان غذا و دارو از جهت پایداری باید هر ما تست شوند و نتایج را ارائه دهند، موسسه پاستور این کار را انجام داد و بعد مستنداتش را به سازمان غذا و دارو ارائه کرد که تاریخ انقضا طولانی‌تر شده است.
وی افزود: سازمان غذا و دارو این را بررسی کرد و از جهت فنی تایید کرد که درست است و این واکسن تاریخ انقضایش بالاتر است، این اتفاقی بود که طبق یک روال اداری و ضوابط سازمان غذا و دارو در مورد واکسن پاستوکووک افتاده و خوشبختانه تاریخ انقضای طولانی برای ان‌ها تعریف شده و در نتیجه ویال‌های واکسن در حال استفاده شده است.
دکتر زهرایی تاکید کرد:هیچ واکسنی که تاریخ آن گذشته شده باشد در سیستم بهداشتی کشور استفاده نمی‌شود و قابلیت ثبت هم در سامانه‌های الکترونیک ندارد.
در ادامه دکتر امانی مدیر طرح واکسن نورا در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به سویه‌های جدید واکسنی مانند واکسن نورا پاسخگو است؟ گفت:طبق نتایجی که ما زمانی که کارآزمایی بالینی فاز سه را انجام می‌دادیم در حقیقت تیتر بالایی از آنتی بادی و ایمنی سازی را ایجاد می‌کرد و همچنین خنثی سازی ویروس، علاوه بر آن بر روی سویه‌های اومیکرون هم ما تست‌هایی را انجام دادیم و نتایج بسیار خوبی را تولید کرد و مشخص شد که این واکسن به خوبی بر روی وارینت‌ها یا سویه‌های اومیکرون هم پاسخ است و می‌تواند سطح ایمنی بالایی را ایجاد کند.
دکتر امانی افزود: واکسن‌های پروتئینی به واسطه اینکه بخش‌های دیگری از ویروس در فرمولاسیون استفاده نمی‌شود این واکسن می‌تواند به صورت هدفمند، آنتی بادی‌های اختصاصی را علیه آنتی ژن‌های سطحی ویروس ایجاد کند و به خوبی می‌تواند سطح بالایی را ایجاد کند مضاف بر اینکه سطح بی خطری بالاتری دارد یعنی این واکسن‌ها بی خطر هستند خصوصا واکسن‌های پروتئینی که پلتفرم آن در کشور وجود دارد.
در ادامه دکتر اسحاقی در ارتباط تلفنی با این برنامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه قرارداد شما با وزارت بهداشت برای تحویل واکسن به چه نحوی است؟
توضیح داد: واکسن رازی کو فارس، واکسن نوترکیب پروتئینی است و مقدار پروتئین یا مقدار آنتی ژنی که در آن به کار رفته مقدار خیلی کمی است که حدود ۱۰ میکروگرم که باعث بی خطری میشود، البته ما یاوری که به کار بردیم اثر بخشی را افزایش دادیم نکته دیگری که وجود دارد اینکه واکسن ایمنی سلولی را تحریک می‌کند و هم ایمنی همورال یا ایمنی که باعث ایجاد آنتی بادی میشود، این واکسن دز استنشاقی یا همان اسپری داخل بینی که می‌تواند کمک کند خصوصا در شرایطی که الان وجود دارد و بتوانیم جلوی انتقال ویروس گرفته شود.
وی ادامه داد: این واکسن قاعدتاً به عنوان واکسن دز چهارم مانند بقیه واکسن‌های نوترکیب برای تزریق قابل استفاده است، تمام واکسن‌هایی که داخل ایران استفاده شده بعد از آن واکسن رازی استفاده شد و در مطالعه‌ای ثابت شد که این واکسن می‌تواند به عنوان دز بوستر برای تمام پلتفرم‌هایی که داخل ایران استفاده شده قابل استفاده است.
دکتر امانی اظهار کرد: در خصوص مقداری که ما به وزارت بهداشت تحویل دادیم حدود ۵ میلیون دز بوده که در حال حاضر در مراکز تجمیعی واکسیناسیون در حال استفاده است و حدود سه و نیم میلیون دز واکسن به درخواست دوستان تولید شده موجود است و تقدیم خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که کرونا چقدر باعث شد که یک جهش علمی در حوزه تولید واکسن اتفاق بیفتد و چه دستاورد‌هایی را به دست آورده ایم و می‌توانیم در اختیار دیگر کشور‌ها هم قرار دهیم؟ توضیح داد: دو سالی که همه همکاران تلاش کردند برای تولید واکسن قطعا به اندازه ۲۰، ۳۰ سال به جلو حرکت کرده ایم، یعنی دانش‌های جدیدی می‌بینیم دانش زیادی در حوزه واکسن سازی اضافه شده، تجهیزات زیادی برای آینده اضافه شده و یکی از دستاورد‌هایی که میشود به آن تاکید کرد بحث کارآزمایی بالینی واکسن بود که اولین بار در طول تاریخ ایران از فاز یک شروع کردیم و خیلی کمک کننده خواهد بود برای آینده، هر چند ایران تجربه واکسن سازی را بیش از صد سال است که در اختیار دارد.
در ادامه دکتر اینانلو مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در ارتباط تلفنی با این برنامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه روند واکسیناسیون را چطور می‌بینید؟ گفت: در مورد روند واکسیناسیون با موج جدیدی که آمده روند با شتاب تری دارد و توصیه می‌کنیم همه هموطنان مراجعه کنند و دز‌های بعدی را تزریق کنند، در مورد تامین منابع و مواد اولیه در واکسن، اخیراً مشکل خاصی در تامین مواد نداریم شاید در اوایل تولید در تجهیزات شاید مشکلاتی وجود داشت، اما در حال حاضر شرکت‌های واکسن ساز ما منابع خودشان را پیدا کرده اند و روند ثبت سفارش‌ها به خوبی انجام می‌گیرد و چالش زیادی را در حال حاضر در این حوزه نداریم؛ و افزود: هماهنگی سه جانبه‌ای برای تولید واکسن باید انجام گیرد و درخواست کننده معمولا معاونت بهداشت وزارت بهداشت است، درخواست را به سازمان غذا و دارو ارائه می‌کنند و سازمان غذا طی مذاکراتی که با شرکت‌های واکسن ساز می‌کند تعداد را اعلام و برنامه‌های تولید را می‌گیرد برای تامین، اگر درخواست‌های بیشتری از ناحیه معاونت بهداشت را داشته باشیم حتماً این را شرکت‌های واکسن ساز منتقل می‌کنیم.
دکتر زهرایی ضمن تاکید بر ضرورت تزریق دُز چهارم گفت:در حال حاضر بیش از ۳۰، ۳۵ میلیون دز واکسن در کشور وجود دارد در نتیجه ما به صورت روزانه رصد می‌کنیم و پیش بینی می‌کنیم که نیاز به واکسن وارداتی نداشته باشیم و وقفه‌ای در روند واکسیناسیون مردم رخ ندهد؛ و ادامه داد: آمار‌ها نشان می‌دهد که در کشور‌های اروپای غربی، آمریکا روزانه ده‌ها هزار نفر مبتلا می‌شوند که ۱۲۰ هزار نفر مبتلا در آمریکا و متاسفانه روزانه ۳۴۰ فوتی در آنجا رخ می‌دهد ما روز‌های سختی را پشت سر گذاشتیم در کشورمان، در حال حاضر تنها راهی که می‌توانیم ایمنی و جامعه را حفظ کنیم این است که از موجی که در کشور در حال شروع است جلوگیری کنیم، سرعت واکسیناسیون یعنی مردم مراجعه کنند ما به سرعت یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در روز در سال گذشته رسیدیم، الان روزانه ۱۰۰، ۱۲۰ هزار نفر کافی نیست ما واقعا نیاز به مشارکت مردم داریم و همه افراد بالای ۱۸ سال که ۶ ماه از آخرین نوبت واکسنشان گذشته حتما مراجعه کنند و کسانی که نوبت اول و دوم را نگرفته اند مراجعه کنند و منتظر روز‌های سخت نشوند.