در روز هجدهم ماه ذوالحجه حضرت محمد (ص) به دستور خدا امام علی (ع) را به مقام خلافت و امامت و به عنوان پیشوای مسلمانان منصوب کرد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، این رویداد که به واقعه غدیر معروف است در سفر حجة الوداع سال دهم هجری و در سرزمین غدیر خم روی داد.
در روایات شیعه از این عید با نام‌های عیدُاللهِ الاکبر (بزرگ‌ترین عید الاهی)، عید اهل بیت محمد (ص) و اشرف الاعیاد (والاترین عید) نیز یاد شده است.
غدیر، سر آغاز رسالتِ آسمانی تمام پیامبران خداست درختِ دین، در غدیر است که سر به ملکوت می‌ساید .
امامتِ دوازده خورشید، در روشنِ چشم‌های غدیر، طلوع کرده است اینک، دستِ تمامتِ اسلام است که بالا می‌رود
اینک، دستِ نورانیِ قرآنِ ناطق است که تا عرش خدا اوج می‌گیرد اینک، زمین است که به آسمان می‌بالَد
اینک، خورشید است که بر تابشِ خود بر علی علیه السلام، به زمین فخر می‌کند
و اینک این کلماتِ آسمانی، از ملکوتِ کلامِ پیامبر علیه السلام منتشر می‌شود
که هر که را من مولا و سرپرستِ اویم، پس علی علیه السلام نیز مولا و سرپرست اوست
عید ولایت و امامت که به شکرانه تکمیل دین و تتمیم نعمت همگان با عرشیان و فرشیان است ، تبریک و تهنیت باد.
پیامبر اکرم (ص) در سال دهم هجری قمری همراه با هزاران نفر به سفر حج رفته بودند که در مسیر برگشت از مکه به مدینه در روز ۱۸ ذی الحجه به منطقه غدیر خم رسیدند.
غدیر خم نام رود و ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است.
در این مکان آیات سوره مائده موسوم به آیه تبلیغ، توسط جبرئیل بر پیامبر نازل شد. حضرت محمد (ص) از جانب خداوند مأمور شد تا آنچه بر او نازل می‌شود را ابلاغ کند و حضرت علی (ع) را به عنوان ولی و وصی بعد از خود به مردم معرفی کند.
لذا حضرت محمد (ص) در غدیر خم پس از خواندن نماز ظهر، خطبه‌ای برای حجاج خواند که به خطبه غدیر مشهور شد و در آخر، دست امام علی (ع) را بلند کرد تا همگان او را ببینند و علی ابن ابی طالب را به عنوان جانشین بعد از خود به امامت تمامی مسلمانان برگزید و فرمود: «مَن کُنتُ مولاه فَهذا علیّ مولاه أللهم والِ من والاه و عادِ من عاداه، هر کس که من مولای اویم، پس علی مولای اوست».
هزاران نفر در این ماجرای بزرگ حضور داشتند و با امام علی (ع) بیعت کرده و ولایت مداری امام علی (ع) را تصدیق کردند.
همچنین شیعیان معتقدند آیه اکمال در همین روز نازل شده است که می‌فرماید: «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم».
سالروز این واقعه در میان شیعیان به عید غدیر خم شهرت دارد.
اهمیت و گرامی داشت این روز به دلیل انتساب حضرت علی بن ابی طالب (ع) به عنوان وصی و جانشین بلافصل حضرت محمد (ص) است، زیرا امامت را به وجود آورد و ادامه راه رسالت بود.
واقعه غدیر خم، نقش سرنوشت سازی در تعیین مسیر آینده اسلام داشت.
در این واقعه، پیامبر اکرم (ص) مهم‌ترین مأموریت دوران پیامبری خود را به انجام رساند؛ مأموریتی که انجام آن، به منزله رساندن پیام رسالت حضرت محمد (ص) بود و کوتاهی در مورد آن باعث از بین رفتن زحمات چندین ساله ایشان می‌شد.
به همین علت این عید مهم‌ترین عید مذهبی شیعیان است و همانند عید فطر، عید قربان و دیگر اعیاد مسلمانان در مساجد، تکایا و هیئت‌های مذهبی جشن گرفته می‌شود.
نماز عید غدیر چگونه خوانده می شود؟ وقت خواندن این نماز هنگام ظهر است. این نماز دو رکعت است و در هر رکعت سوره حمد و بعد از آن، 10 مر تبه سوره اخلاص، 10 مرتبه آیه الکرسی و 10 مرتبه سوره قدر خوانده می‌شود و برای این نماز ثواب بسیاری ذکر شده است.
در مورد جواز یا عدم جواز خواندن این نماز به جماعت میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.
امام صادق می فرماید: روزه در روز غدیر خم معادل روزه تمام عمر دنیاست اگر کسی به اندازه تمام عمر دنیا زنده بماند و تمام آن را روزه بگیرد ثواب آن به اندازه ثواب روزه در روز غدیر است. روزه روز غدیر نزد خداوند عزوجّل معادل صد حج و صد عمره مقبول است، روز غدیر، عید بزرگ الهی می باشد و خداوند عز و جل هیچ پیغمبرى را مبعوث نکرده مگر آنکه این روز را عید گرفته است و حرمت آن را دانسته، نامش در آسمان روز عهد معهود می باشد و نامش در زمین روز میثاق مأخوذ و جمع مشهود است.
(منبع: تهذیب الأحکام، ج 3، ص 143)