لزوم افزایش ظرفیت تربیت پزشک طب ایرانی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ عملکرد کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در تدوین قوانین، لوایح و نظارت‌ها با حضور دکتر حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در برنامه صف اول بررسی شد.

بهداشت و درمان بی تردید یکی از مؤلفه‌های اصلی زندگی ما در دهه سوم قرن بیست و یکم است، تصور این که ما از موضوع بهداشت و درمان غفلت کنیم و البته جامعه شکوفا، بالنده و پیشرویی داشته باشیم به غایت دشوار است.

دنیا در دو سال و نیم گذشته درگیر موضوع کرونا بوده، کرونایی که روی همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حتی نشست و برخاست‌های دیپلماتیک هم تأثیر گذاشته، طی هفته گذشته میزان کرونا در کشور ما به صفر رسید، اما متأسفانه مجدداً دو رقمی شد.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سؤال مجری برنامه که از دید شما وضع کرونا در کشور چگونه است، گفت: ابتدا که کرونا در دنیا آمد شاید برای خیلی از حتی پزشکان ناشناخته بود در دنیا و نه داروی واقعی برایش وجود داشت و نه واکسنی برایش وجود داشت، بعضی از کشور‌های پیشرفته تولید واکسن کردند، ولی حتی در ازای دریافت پول حاضر نبودند به ما واکسن بدهند، ولی در دولت جدید با روی کار آمدن جناب آقای رئیسی با پیگیری‌هایی که انجام شد الحمدلله واکسن به اندازه کافی وارد کشور شد و از طرفی هم تشویق‌هایی که به شرکت‌های داخلی داده شد، توانستند لااقل شش تا شرکت‌ها بتوانند انواع و اقسام واکسن‌هایی که در دنیا تولید می‌شود بتوانند تولید کنند که ما جزو کشور‌هایی هستیم که امروز به جرأت می‌توانیم بگوییم که جزو شش هفت کشور اول دنیا در رابطه با واکسن هستیم. با شروع واکسیناسیون ما یادم نرود آن موقع که به ما واکسن ندادند ما روزی ۷۰۰ – ۸۰۰ تن از هموطنانمان را از دست دادیم، ولی با شروع واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و همکاری خوب مردم ما و همکاری‌های بین بخشی یعنی بسیج، سپاه، نیروی انتظامی، ارتش، جهادگران همه وارد کار شدند، طلاب عزیز و خوشبختانه ما توانستیم در چند هفته گذشته حتی مرگ و میر را به صفر برسانیم، این اتفاقات که جدیداً می‌افتد سوش جدیدی است که در دنیا پیدا شده متأسفانه سوش BA۵ است که در دنیا دوباره آمده و متأسفانه به کشور ما هم رسید. با توجه به تردد‌ها و رفت و آمد‌ها این چیزی نیست که فکر کنیم که می‌شود جلوی بیماری را گرفت، ولی باید کنترل کرد، به همین دلیل هم ستاد ملی مبارزه با کرونا شنبه جلسه داشت توصیه‌های قابل توجهی را آنجا انجام شد. من به عنوان خدمتگزار مردم از هموطنان عزیزم می‌خواهم که فکر نکنند کرونا تمام شده، هیچ جای دنیا تمام نشده، رعایت کنند پروتکل‌های بهداشتی که توسط همکاران ما و ستاد ملی مبارزه با کرونا توصیه می‌شود، چون ما چند مراسم بزرگی را در پیش داریم؛ محرم را در پیش داریم، مراسم عزاداری، بعد اربعین را در پیش داریم که این‌ها تجمعات زیادی را ما قطعاً شاهد خواهیم بود به همین دلیل باید یک سری توصیه‌هایی که توسط ستاد ملی کرونا می‌شود رعایت کنیم این که افرادی که از شش ماه گذشته واکسن نوبت سومشان یک دُز یادآور را حتماً توصیه می‌شود بزنند دوباره، کادر بهداشتی- درمانی توصیه شده همه بزنند و در جا‌ها و فضا‌های سربسته حتماً از ماسک استفاده کنند و فاصله‌ها را رعایت کنند به خاطر حفظ سلامتی مردم ما. ما امیدواریم ان شاء الله با همکاری خوب مردم بتوانیم مجدداً این سوش جدید هم مدیریت کنیم و نگذاریم که اتفاقاتی که در گذشته افتاد دوباره تکرار شود.

مجری: برای کسانی که دوران دفاع مقدس را یادشان رفته یا نبودند نسل جدید شاید اگر بخواهند از جهاد ترسیمی در ذهنشان باشد شاید مبارزه با کرونا بتواند همان مسیر را نشان بدهد چرا که آن زمان سیم خاردار نمی‌دادند، در این مقطع هم حتی واکسن نمی‌دادند، موضوع مربوط به ماسک را نمی‌دادند، ونتیلاتور را نمی‌دادند و مسائلی از این دست و جمهوری اسلامی توانست امروز به یک مرحله خودکفایی برسد. مجلس شورای اسلامی و به صورت تخصصی کمیسیون بهداشت و درمان دیدگاهش نسبت به این وضعیتی که اتفاق افتاد و این هماهنگی که روی داد چیست؟

شهریاری: کمیسیون و بهداشت و درمان جلسات متعددی را گذاشت، البته دکتر قالیباف در دولت قبلی به دولت آقای روحانی پیشنهاد داد که رؤسای کمیسیون بهداست و درمان و کمیسیون تأمین اجتماعی در جلسات حضور داشته باشند، ولی دکتر روحانی نپذیرفتند. در دولت آقای رئیسی الآن هم کمیسیون بهداشت و درمان به عنوان نماینده مجلس و رئیس کمیسیون تأمین اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس در جلسات حضور دارند و نقطه نظرات همکاران کمیسیون را منتقل می‌کنیم. ما دقیقاً جلسات متعددی هم با شرکت‌هایی که واکسن می‌ساختند، جلسات زیاد داشتیم حضور پیدا کردیم در شرکت هایشان، تشویق کردیم، مشکلاتشان را پیگیری کردیم و هم در رابطه با مشکلات دارویی که در این زمینه بوده پیگیر بودیم و نقطه نظرات کمیسیون بهداشت و درمان را با جلساتی که با وزیر محترم و مجموعه شان داشتیم به طور مکرر پیگیری می‌کردیم. کمیته‌های مختلفی را ما در مجلس داشتیم که به جز جلسات رسمی کمیسیون، کمیته‌های مختلف هم جلسات متعددی با مسئولان داشتند و به طور مرتب مسائل را پیگیری می‌کردند و نقطه نظراتشان را منتقل می‌کردند. ما هم که در جلسات ستاد ملی مبارزه با کرونا بودیم مشکلاتی که مردم به ما منتقل می‌کردند، به هر حال نمایندگان همیشه در رصد مردم هستند و مردم به راحتی دسترسی دارند به نمایندگان و نقطه نظرات و مشکلاتشان را منتقل می‌کنند ما هم دقیقاً در ستاد مشکلات واقعی که مردم به ما منتقل می‌کردند منتقل می‌کردیم به جلسه و پیگیر این مسائل هم بودیم اتفاقاً آقای دکتر رئیسی هم استقبال می‌کردند از این که مشکلات از زبان نماینده‌ها به کمیسیون داده شود. خوشبختانه کمیسیون هم یک کمیسیون تخصصی است، چون مسئولین وزارت بهداشت و درمان و از عزیزان ما سپاه، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه‌های علمیه، دادستان کل کشور در جلسات حضور دارند و مشکلات را به طور مرتب منعکس می‌کنند و تصمیم گیری می‌شود و بعد قرار هم این بود که توسط سخنگوی ستاد، مسائل مطرح شود که تضاد صحبت در رابطه با مردم، در رابطه با تصمیماتی که در ستاد گرفته می‌شود اتفاق نیفتد.

مجری: ما مجموعه‌ای از قوانین در حوزه بهداشت و درمان و نظام سلامت در کشور داریم، اسناد بالادستی از قانون اساسی گرفته تا اسناد مربوط به سیاست‌های ابلاغی و همچنین قوانینی که در مجلس شورای اسلامی مصوب شده، ما الآن گیر کار کجاست که بعضی اوقات احساس می‌شود در بعضی جا‌ها خلأ ایجاد می‌شود، آیا تعدد قوانین داریم یا کمبود قوانین داریم؟

شهریاری: خوشبختانه در حوزه سلامت ما کمبود قوانین نداریم مخصوصاً بعد از ابلاغ سیاست‌های مقام معظم رهبری که به مجلس ابلاغ شد و در قوانین پنجم و ششم برنامه نوشته شد، مشکل ما عدم اجرای قوانین بود متأسفانه. شما استحضار دارید چه قبل از انقلاب، چه بعد از انقلاب معمولاً ۲۵ تا ۳۰ درصد قوانین برنامه، اجرایی و عملیاتی می‌شد که به نظر می‌آید بعضی از این قوانین حتی اگر آن قوانین هم نبود شاید اتفاق می‌افتاد. ما در حوزه سلامت پزشک خانواده، سیستم ارجاع، سطح بندی خدمات، نسخه الکترونیک، تمام این‌ها را داشتیم، اما اتفاق نیفتاد، سیستم شبکه مقام معظم رهبری هم در دو سال گذشته دو بار تأکید داشتند که باید سیستم شبکه راه اندازی شود، ما داشتیم سیستم شبکه را، ولی متأسفانه تبعیض شد و از آن استفاده نشد، قطعاً اگر سیستم شبکه احیا شود مجدداً و روی آن کار شود می‌تواند خیلی از این مسائل و مشکلاتی که ما داریم حل کنیم، چون درمان متأسفانه از این‌ها بسیار زیاد دارد، ولی اگر ما بهداشت و پیشگیری را که تنها راهش از طریق سیستم شبکه، خانه‌های بهداشت، پایگاه‌های بهداشتی است، از این مسیر برویم قطعاً خیلی از مشکلات ما کاهش پیدا می‌کند و منابع مالی ما هزینه کرد بهتری قطعاً پیدا خواهد کرد.

مجری: یکی از دغدغه‌هایی که به ویژه طی یک ماه گذشته بیشتر رسانه‌ای شده، قبلاً در سطح مسئولین عالی رتبه در مجلس و دولت بود و الآن بیشتر رسانه‌ای شده این است که ارزی که اختصاص داده می‌شود به دارو به دلیل این که به وارد کننده تخصیص داده می‌شد احتمال استفاده از رانت، فساد و برخی موضوعات دیگر در آن وجود داشت و با این تدبیری که اندیشیده شده و این اعتبار تخصیص داده می‌شود به بیمه ها، چه مقدار می‌تواند راهگشا باشد در این زمینه؟

شهریاری: قطعاً یکی از نگرانی‌هایی که همیشه وجود داشت در رابطه با ارز ترجیحی بود، این که واقعاً سوء استفاده می‌شد، در این شکی نبود، ولی این که ما چطور مدیریت کنیم که مردم ما مشکل پیدا نکنند، سلامت مردم ما به خطر نیفتد، به همین دلیل هم دولت در لایحه شفاف نیامد بگوید که ما ارز ترجیحی را می‌خواهیم برداریم. مجلس هم به دلایلی نیامد بگوید که حتماً این اتفاق بیفتد. یک ماده‌ای را تصویب کردیم در لایحه بودجه که در آن گفته شد که دولت اختیار دارد، دولت را مجاز گذاشت، ولی گفت باید طوری برنامه ریزی کنی که پرداختی از جیب مردم نسبت به خدمات درمانی و دارو‌ها نسبت به شهریور ۱۴۰۰ افزایش پیدا نکند. البته شرطی هم گذاشت که حداقل ۸۰ هزار میلیارد تومان باید به بیمه‌ها داده شود، این که ما فکر کنیم که قیمت دارو از آن بزنیم این که قطعاً شدنی نیست، چون وقتی شما هزینه‌های آب، برق، گاز و تلفن را افزایش می‌دهید با ارز ترجیحی هم که دیگر وجود خارجی ندارد کلاً، چیزی به اسم ارز ترجیحی دیگر در قانون پیش بینی نشده است. اگر بخواهیم مدیریت کنیم ما فقط می‌توانیم مواد اولیه که ۳۰ درصد هزینه دارو را به خود اختصاص می‌دهد این را مدیریت کنیم، ۷۰ درصدش بر می‌گردد به هزینه‌هایی که از طریق وزارت صمت به خاطر بسته بندی، فویل، آلومینیوم، شیشه و مسائل دیگر که در رابطه با دارو استفاده می‌شود که این‌ها ارز بعضی مواقع حتی ارز نیمایی هم نیست، ارز آزاد است. پس قطعاً دارو افزایش قیمت پیدا می‌کند، ولی اگر ما بخواهیم نسبت به شهریور پرداختی از جیب مردم افزایش پیدا نکند باید منابع کافی که من در تقریباً دی ماه ۱۴۰۰ به سران محترم سه قوه نامه نوشتم و پیش بینی ام این بود که اولاً اگر ما بخواهیم مشکلی پیش نیاید ۱۱۷ هزار میلیارد منابع نیاز داریم. بعد هم شرکت‌های تولیدی ما سرمایه در گردش به اندازه کافی ندارند، فرض کنید ما بگوییم پول هم می‌دهیم، ولی این که این شرکت الآن بیاید بخواهد با ارز ئی تی اس بخواهد پرداخت کند، سرمایه در گردش کافی ندارد. من نگرانی ام را آنجا اعلام کردم در مجلس هم وقت بودجه باز هم ما این نگرانی مان را اعلام کردیم که ما هر کاری کنیم احتمالاً مشکلاتی به وجود خواهد آمد. الآن چهار ماه از سال گذشته، بیمه‌ها را ما باید اگر قرار بود که خوب مدیریت کنیم باید از اول سال حداقل برای ما ۸۰ هزار میلیارد که به نظرم کافی نیست ما حداقل ۱۱۷ هزار میلیارد نیاز است، باید حداقل اگر همان ۸۰ هزار میلیارد را می‌خواستیم مدیریت کنیم از اول سال باید ماهی هفت هزار میلیارد به بیمه‌ها پرداخت می‌کردیم که بیمه‌ها فرانشیز دارو‌ها را آن قدر کاهش بدهند که نسبت به شهریور افزایش قیمت پیدا نکند که متأسفانه این اتفاق تا الآن نیفتاده و ما به عنوان خدمتگزاران مردم نگران سلامت مردم هستیم، چون بعضی مواقع متأسفانه مردم به خاطر افزایش قیمت‌ها شاید نتوانند دسترسی داشته باشند، ما این را خدمت آقای رئیس جمهور در ستاد ملی مقابله با کرونا چندین بار مطرح کردیم، ایشان هم اعتقاد دارند که دارو هم نباید کمبود داشته باشد و هم نباید افزایش قیمت پیدا کند. حالا امیدواریم که ان شاء الله سازمان برنامه و بودجه منابع مالی بیمه‌ها را به اندازه‌ای که این‌ها بتوانند مدیریت کنند تأمین کند که ما نگرانی نداشته باشیم و برای مردم خوب ما هم ان شاء الله مشکلی پیش نخواهد آمد و دولت هم قطعاً این کار را انجام خواهد داد، امیدواریم.

مجری: نظام حاکم بر سیستم دارویی که تا الآن با ارز ۴۲۰۰ اختصاص داده می‌شد به نظر می‌رسد دو سر باخت بود، به گفته مسئولان، این که رانت از این جهت بود که بسیاری پول ارز ۴۲۰۰ را می‌گرفتند و دارو وارد نمی‌کردند، اما به اسم واردات دارو بود و فساد مختلفی اتفاق می‌افتاد و از دیگر سود به دلیل این که دارو اینجا قیمتش ارزانتر بود قاچاق معکوس صورت می‌گرفت. ما گزارشی در مورد قاچاق معکوس داریم این را می‌بینیم و چگونه می‌توان تدبیر کرد که هم قاچاق معکوس اتفاق نیفتد و هم این که در قسمت اول هم جلوی رانت خواری یا ویژه خواری گرفته شود؟

شهریاری: البته همین که مطرح کردید این که قاچاق معکوس وجود داشت ما هم نمونه‌هایی داشتیم آن موقع که آقای لنکرانی وزیر بودند پاکستان رفتند یک سری دارو‌هایی که برای ایران آمده بود از این دارو‌های گران قیمت آن جا در بعضی بازار‌های پاکستان هم مشاهده کردند.

مجری: آیا ما ارزیابی از مقدار قاچاق معکوس دارو را داریم که به کشور‌های همسایه می‌شد؟

شهریاری: متأسفانه نداریم، آمار دقیق نداریم، یکی از مشکلات عمده این ارز ترجیحی نه فقط برای دارو بود، برای نهاده‌ها هم این اتفاق افتاد. ما اعتقادمان این است که اولاً ما باید جلوی قاچاق را بگیریم یعنی اگر ما در آن حوزه به طور جدی و قاطع عمل کنیم نباید قاچاق باعث شود که ما بعضی مواقع تصمیم‌هایی بگیریم که مشکلاتی برای مردم ما به وجود بیاید، خبرنگار شما به درستی مطرح کرد، آن موقع ایشان گفتند سه ماه، ولی الآن چهار ماه از سال گذشته، من هم اشاره کردم آن منابعی که باید بدهند داده نشده، ما از آن لیستی که درآوردیم چهار هزار قلم دارو، تمام دارو‌ها با آن توجیهی که گفتم افزایش قیمت پیدا کرده یعنی در این شکی نیست، تولید کننده‌ها مجبورند و نمی‌توانند بگویند که دارو اگر به تولید کننده‌ها بگویید شما الآن به قیمت شهریور ۱۴۰۰ دارو را باید تولید کنی یا بعضی از دارو‌ها را تولید نخواهند کرد یا کیفیت دارو قطعاً دچار مشکل خواهد شد، به همین دلیل ما فکر می‌کنیم منابع مالی اش را به موقع باید تأمین کنند نه فقط برای مردم علیرغم این که مجلس شورای اسلامی پنج هزار میلیارد برای بیماران صعب العلاج و سخت و دارو‌هایی که مورد نیاز اینهاست منابع پیش بینی کرده، ولی این را سازمان برنامه و بودجه گفتند باید ابتدا شما یک صندوقی تشکیل بدهید بعد ما این منابع را، که این هم تا الآن اتفاق نیفتاده یا بالأخره ما یک آماری داریم که بین آمار‌های متفاوت بین شش تا هشت میلیون نفر بیمه شده نیستند یا این که می‌گویند ما همپوشانی داریم، بالای صد میلیون ما می‌گویند که به اصطلاح دفترچه داریم، جمعیت ما ۸۵ میلیون است، وقتی اتفاق نمی‌افتد قطعاً برای مردم مشکل ایجاد می‌شود و ما الآن جانبازان عزیز، خانواده شهدای عزیز خیلی به ما زنگ می‌زنند، چون من با مسئولین بنیاد شهید هم صحبت کردم که بالأخره شما قرارداد‌هایی که با بیمه دی و این‌ها داشتید و مشکلاتی که الآن جانبازان عزیز با ما مطرح می‌کنند مشکل دارند. خب این عزیزان هم می‌گویند که ماهیانه باید ۳۰۰ میلیارد تومان سازمان برنامه و بودجه به ما منابع بدهد که ما مشکل این‌ها را حل کنیم. این‌ها مسائلی است که هم برای جانبازان عزیز، هم برای خانواده شهدا، هم برای بیماران صعب العلاج و مردم عادی دارد اتفاق می‌افتد و ما به طور مرتب این را داریم پیگیری می‌کنیم و اتفاقاً من قبل از این جلسه هم با مسئولین بیمه سلامت دقیقاً دوباره چک کردم که واقعاً این هفت هزار میلیاردی که قرار بود از اول سال بدهند پرداخت شده است یا نه؟ خب پرداخت نشده و عزیزان ما در سازمان برنامه و بودجه مسائلی دارند که شاید مصلحت نباشد اینجا مطرح کنم، ولی این عدم پرداخت به موقع قطعاً سلامت مردم ما را به خطر خواهد انداخت که هم رئیس جمهور محترم مخالف این است، چون ایشان دائم تأکید می‌کند که باید انجام شود و هم دولت محترم و امیدواریم که ان شاء الله هر چه سریعتر این اتفاق خوب بیفتد و پرداختی از جیب مردم کاهش پیدا کند.

مجری: وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همین نشستی که در برنامه صف اول داشتند گفتند که ما پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر را طی سال جاری بیمه سلامت کردیم و این‌ها زیر پوشش بیمه آمدند، وضعیت ما، این که ارز ترجیحی در اختیار بیمه گزار قرار بگیرد چه مقدار می‌تواند مؤثر واقع شود برای کاهش آلام کسانی که مریض هستند، دیگر درد دیگری را نداشته باشند و آن هم گرانیِ...

شهریاری: برای این که حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بیمه شوند مجلس شورای اسلامی شش هزار میلیارد اعتبار گذاشت که بتوانند مشکل این عزیزان هم حل شود، چون متأسفانه یک بار در دولت گذشته این اتفاق افتاد، آمدند ۱۱ میلیون نفر را بیمه کردند، ولی بعد از چند ماه مجبور شدند لغو کنند، چون منابعش پیش بینی نشده بود، ولی مجلس شش هزار میلیارد برای این کار اختصاص داد، اگر منابع به موقع پرداخت نشود قطعاً مشکل پیدا خواهیم کرد که تا الآن هنوز منابعش متأسفانه تخصیص پیدا نکرده بعد هم ما دو مسأله؛ یکی موقعی است که می‌گویند تخصیص دادیم و یکی این که خزانه بگوید دارد پرداخت می‌کند که ما در این هم خیلی از مواقع دچار مشکل می‌شویم یعنی سازمان برنامه و بودجه تخصیص می‌دهد، ولی منابع ریالی اش ممکن است در خزانه موجود نباشد و به موقع پرداخت نشود.

مجری: یکی از موضوعات مهم دیگری که الآن وجود دارد و می‌تواند نظام سلامت را به سلامت از این گذرگاه عبور کند نسخه الکترونیکی است، این موضوع چه مقدار می‌تواند تدبیر کند کار را به گونه‌ای که همگان اعم از پزشکان و بیمارستان‌ها بتوانند از نسخه الکترونیکی استفاده کنند و چه آسیب‌هایی وجود دارد که در این زمینه اجازه نمی‌دهد این اجرا شود؟ با توجه به این که قوانین متعددی داریم دال بر این که باید نسخه الکترونیک اجرا شود، چه عاملی سبب شده که این به تأخیر می‌افتد و تا الآن به صورت کامل نتوانسته اجرا شود؟

شهریاری: نسخه الکترونیک جزئی از پرونده الکترونیک سلامت است، که ما هنوز فاصله داریم که آن پرونده الکترونیک سلامت به طور کامل برسیم، یکی از مشکلاتی که تا حالا بوده زیرساخت هایمان بوده یعنی این که ما فکر کنیم در همه مراکز بهداشتی- درمانی روستایی در اقصی نقاط کشور اینترنت به معنی واقعی نه این که بعضی از وزرای محترم بیایند بگویند کل کشور را تحت پوشش قرار دادیم. چون بعضی مواقع در تهران بزرگ هم می‌بینیم که همین گزارشی که ارائه شد، یک دفعه اینترنت قطع می‌شود و افراد زیادی ممکن است پشت صف نوبت قرار بگیرند، به همین دلیل هم مجلس شورای اسلامی در بودجه ۱۴۰۱ این پیش بینی را داشت که اگر به دلایلی سیستم مشکل داشت، نسخه کاغذی نوشته شود یعنی مردم منتظر نمانند که آقای وزیر هم اشاره داشتند که ۱۲ درصد نسخه الکترونیک و نسخه پیچی حدود ۲۰ درصد اجازه دادند که انجام شود. اولاً بعضی از همکاران پزشک ما هنوز مخصوصاً پزشکان قدیمی اجرایی نکردند این را. در بیمارستان‌های ما اگر بخواهد پزشک نسخه الکترونیک بپیچد برای هر پزشکی به نظر من لازم است که در ابتدا و شروع کار منشی باشد که برای وقتی شما قرار است که ۵۰ بیمار ببینی در یک مرکز بهداشتی – درمانی باید پزشکی که دارد نسخه می‌نویسد یکی یکی بگوید و فردی که نشسته این‌ها را وارد کند در اینترنت. خب این‌ها هنوز کامل نشده. ما حتی در بیمارستان‌های خصوصی در خود تهران هم خیلی جا‌ها اتفاق نیفتاده و حتی در بیمارستان‌های دولتی ما، یعنی اولاً کمبود نیرو و آموزش و بعضی مواقع عدم همکاری پزشکان ما باعث می‌شود که ما نتوانیم. آماری که عزیزان ارائه می‌دهند اگر یک پزشکی یک بار هم نسخه الکترونیک بنویسد این را جزو پزشکانی می‌آورند که نسخه الکترونیک می‌نویسد، ولی واقعاً معلوم نیست همیشه این فرد دارد همیشه نسخه الکترونیک، ولی در این یک سال گذشته تا الآن پیشرفت خوبی داشته، این جای امیدواری است و انتظار داریم که روز به روز بهتر شود، ولی بعضی مواقع ما انتظار داریم در خیلی کشور‌های بزرگ دنیا صد درصد اتفاق نیفتاده که همه جا نسخه حتی کشور‌هایی که بیست سال است، ۳۰ سال است دارند اجرا می‌کنند. به نظرم پیشرفت کار خوب بوده و اگر زیرساخت هایمان را بیشتر و بهتر تکمیل کنیم و مشوق‌هایی هم که برای همکارانم گذاشتند بگذارند، شاید وضعیت بهتر شود.

مجری: آمار‌ها نشان می‌دهد که حدود صد برابر شده میزان نسخه نویسی الکترونیک، البته خود این موضوع مربوط به زیرساخت‌ها به نظر می‌رسد که تعداد دفعاتی که در ماه قطع می‌شود شاید مثلاً چهار مرتبه، پنج مرتبه باشد. ما در حوزه‌های دیگر هم همین مشکل را داریم مثلاً، ولی کامل دارد اجرا می‌شود، مثلاً بحث پمپ بنزین‌ها که در ته روستا‌ها هم هست، ولی دارد تقریباً یا به صورت آفلاین این کار را انجام می‌دهند. بالأخره مزایای نسخه الکترونیک بر معایب آن می‌چربد و ما به اندازه کافی این توان را داریم که کشور را اگر بخواهیم سامانه یکپارچه خدمات را ایجاد کنیم از این مسیر عبور کنیم، مجلس شورای اسلامی به صورت مشخص چه طرحی را در این زمینه دارد؟

شهریاری: البته ما در کمیسیون بهداشت و درمان کمیته‌ای برای نسخه الکترونیک داریم که تا حالا چندین بار هم گزارش دادند حتی خدمت دکتر قالیباف هم گزارش دادند و مرتب دارند این را رصد می‌کنند، ما امیدواریم که ان شاء الله نسخه الکترونیک به معنای واقعی در سال جاری از ۹۰ درصد به معنای واقعی رد شود، اگر این رد شود ان شاء الله می‌شود بگوییم که قدم مثبت و رو به جلویی را در این زمینه ما برداشتیم، ولی داریم مرتب این را پیگیری می‌کنیم و با همکارانمان چه در بیمه ها، یکی از مشکلات شاید این باشد که سامانه‌هایی که الآن است یکسان نیست، یعنی مثلاً تأمین اجتماعی یک نوع سامانه دارد، بیمه سلامت ایرانیان یک نوع سامانه دارد و نیرو‌های مسلح هم که اصلاً شامل حالشان نشده، یعنی باز هم این که ما فکر کنیم صد درصد نسخه هایمان اتفاق می‌افتد که نیست، چون ما حدود پنج میلیون نفر بیمه شده نیرو‌های مسلح داریم که آن‌ها به دلایلی شامل حالشان نشده و آن‌ها با همین دفترچه‌ها دارند خدمات را ارائه می‌دهند. پس اگر آن را کم کنیم اگر ما بالای ۹۰ درصد برسیم می‌شود گفت که کار بزرگی را انجام دادیم.

مجری: حضور و ورود شرکت‌های خصوصی و بخش خصوصی در چارچوب اسنادی که ما داریم که بخش‌های خصوصی ما فعال‌تر در حوزه‌های مختلف باشند، اصل ۴۴؛ چقدر می‌تواند این مسیر را یک مقدار حرکتش را شتابان‌تر کند و شرکت‌های دانش بنیان؟

شهریاری: قطعاً تأثیرگذار هستند مخصوصاً در سالی که حضرت آقا هم راجع به شرکت‌های دانش بنیان تأکید زیادی داشتند. باید هم وزارت بهداشت و درمان، هم سازمان بیمه سلامت ایرانیان و هم سازمان تأمین اجتماعی از استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان استفاده بیشتر کنند و بروند به سمت سامانه یکپارچه نسخه الکترونیک یعنی یک پزشک برای بیمه تأمین اجتماعی مجبور نشود از یک سامانه استفاده کند و برای بیمه سلامت از یک سامانه که شاید یکی از مشکلاتی که همکاران ما هم اطلاع رسانی می‌کنند این مسأله است که این به نظر من شدنی است یعنی اگر بنشینند دو وزیر محترم و بیمه‌ها بنشینند می‌توانند این مسأله را به راحتی حل کنند و سامانه یکپارچه مشترکی را راه اندازی کنند که همه از این سامانه بتوانند استفاده کنند و نسخه الکترونیک را ارائه دهند.

مجری: یکی از موضوعاتی که اختلاف نظر بر آن باعث شده که یک غفلتی نسبت به آن شود، بحث مربوط به طب سنتی یا طب ایرانی یا اسامی دیگری که وجود دارد، ما یک گزارشی در این زمینه می‌بینیم و صحبت می‌کنیم راجع به این که چه باید کرد که این موضوع کنار گذاشته نشود و پا به پای طب نوین به آن توجه شود؟ طب سنتی بی تردید در بسیاری از کشور‌ها و کشور‌های بسیار با جمعیت زیاد مثل چین در جای دیگر دارد اجرا می‌شود و کسی هم منکر تأثیرش بر روی بهداشت و درمان جامعه نیست، ما در مجلس شورای اسلامی برای روزآمد کردن این طب آیا برنامه‌ای داشته یا متمرکز شده روی این قضیه؟

شهریاری: در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری هم راجع به طب ایرانی تأکید شده به همین دلیل در وزارت بهداشت و درمان هم دفتر طب ایرانی- سنتی دارد، مسئول دارند، دانشکده‌های طب ایرانی و چندین دانشکده در چند دانشگاه الآن داریم که در این مسأله کار می‌کنند، متأسفانه شاید بگوییم یک سری شارلاتانیست این‌ها خارج از طب ایرانی و سنتی است، شاید این‌ها بعضی مواقع مسائلی را به وجود می‌آورند و الا طب ایرانی و طب سنتی، چون ما در طب نوین هم بر اساس شواهد بالینی عمل می‌کنیم و درمان می‌کنیم. در طب ایرانی و سنتی هم به همین دلیل است یعنی صرفاً دو گروه را یک گروه به عنوان شاهد، یک گروه به عنوان درمان مورد مطالعه قرار می‌گیرند و نتایجش بررسی می‌شود، درست مثل طب نوین و این که عزیزان می‌گویند، البته راجع به کرونا هیچ دارویی در دنیا وجود ندارد، در طب نوین هم ما دارویی رسمی به عنوان درمان کرونا ندارد، در طب ایرانی هم ندارد، این دارو‌هایی که گفته می‌شود بیشتر به عنوان پیشگیری یا کمتر کردن عوارض کرونا باشد، در کمیسیون بهداشت و درمان هم ما یک کمیته برای طب سنتی داریم که مرتب با عزیزان ما در وزارت بهداشت و درمان در جلسات می‌گذارند، حضور پیدا می‌کنند، ولی واقعیت این است که کمرنگ به آن چیزی که در شاید کل بهداشت و درمان کشور دارد اتفاق می‌افتد، شاید هنوز تفکر طب نوین بیشتر حاکم است و شاید خیلی از پزشکان ما با طب سنتی و طب ایرانی شاید میانه خوبی نداشته باشند که ما امیدواریم هم وزارت بهداشت و درمان در این مسأله به طور جدی تری وارد بشود، دانشکده‌های طب سنتی را گسترش بیشتری در کل کشور بدهند.

مجری: الآن مشخص است چه تعداد ما فارغ التحصیل طب سنتی یا ایرانی در دانشکده هایمان داریم؟

شهریاری: پزشک عمومی بیشتر متخصص تربیت می‌کنند، ما سه تا چهار دانشکده طب ایرانی داریم که این‌ها شاید در کل کشور ما آمار دقیقی نگرفتم، ولی این که فکر کنیم آمار این‌ها خیلی بالاست قطعاً نیست برای این که شما اگر آمار خیلی بالا باشد لااقل در مطب‌ها و تابلو‌هایی که همکاران پزشک ما می‌زنند شاید نمود داشته باشد که الآن متأسفانه نمود جدی ندارد این مسأله. به همین دلیل به نظر می‌اید تعداد قابل توجه نیست که باید در این زمینه وزارت بهداشت و درمان انجام بدهد.

مجری: به نظر می‌رسد این طب سنتی اگرچه در وزارت بهداشت و درمان یک نهادی برایش ایجاد شده امان آن توجه لازم به آن مورد عنایت قرار نگرفته، مجلس شورای اسلامی به عنوان جایگاهی که می‌تواند ریل گذاری کند برای این قضیه آیا تدبیری اندیشیده که این یک مقدار جدی‌تر دنبال شود در وزارت بهداشت و درمان.

شهریاری: در وزارت بهداشت و درمان یک موقع معاونت طب سنتی وجود داشت متأسفانه تبدیل به دفتر شد، البته ما نمی‌توانیم به وزارتخانه تکلیف قانونی کنیم که شما یک معاونت، چون تعداد معاونین در وزارتخانه را وزارت بهداشت، درمان و وزارتخانه‌های دیگر با سازمان امور اداری و استخدامی تنظیم می‌کنند، رگلاتوری اش آنجاست، ولی ما برداشتمان این است، این توصیه را کردیم و می‌کنیم که اگر معاونت طب سنتی ایجاد شود و تعداد دانشکده‌های طب سنتی را در کشور گسترش بدهند و ما الآن ۵۶ دانشگاه و دانشکده مستقل پزشکی داریم، اگر تعداد دانشکده‌های طب سنتی هم به نظر من گسترش بدهند شاید خیلی از مشکلاتی که الآن داریم کاهش پیدا کند و رونق بیشتری پیدا کند طب سنتی و طب ایرانی، چون هزینه اش خیلی کمتر است.

مجری: یکی از دیگر از موضوعاتی که دغدغه است بحث تجهیزات پزشکی است که این‌ها گاهی اوقات وارد می‌شود و قیمت‌های بسیار برخی اوقات چند برابری به فروش می‌رسد و کسی که به اندازه کافی درد و آلام بیماری را دارد این گرانی هم مشکلات را چند برابر می‌کند، برای این چه کرده اید؟ گرچه یکی از کار‌ها این است که ما در حوزه داخل به گونه‌ای خودکفا شویم؟

شهریاری: خوشبختانه در چند سال گذشته در تولیدات تجهیزات پزشکی قدم‌های اساسی برداشته شده، مثلاً در جریان کرونا با تولید ونتیلاتور، چون به ما نمی‌دادند واقعاً ما حتی توان این که بتوانیم به کشور‌های همسایه مان اگر نیاز دارند صادر کنیم به این هم رسیدیم در این تولیدات یا در مونیتور‌های مختلف در خیلی چیز‌ها ما به خودکفایی رسیدیم، الان هم بعضی از تجهیزات شاید از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست که در تمام دنیا هم این طوری است برخی از تجهیزات مقرون به صرفه نیست که تمام کشور‌ها خودشان بروند سرمایه گذاری کنند، این که راجع به شرکت‌های دانش بنیان مقام معظم رهبری تأکید فرمودند، یکی از جا‌هایی که می‌شود کمک کرد شرکت‌های دانش بنیانند. البته ما اعتقاد داریم که موقعی می‌توانیم به یک جنسی بگوییم تولید داخل که بیش از ۵۰ درصدش در داخل تولید شود، چون متأسفانه ما الآن یک نگرانی هم داریم که بعضی‌ها سوء استفاده کنند از اسم شرکت‌های دانش بنیان یعنی بروند تجهیزات را اینجا فقط بسته بندی کنند به اسم تولید داخل و بخواهند تسهیلات بگیرند که این هم باید دولت هم وزارت بهداشت و درمان رصد کنند. ما هم در کمیسیون بهداشت و درمان کمیته‌ای برای رصد شرکت‌های دانش بنیانی که در روز سلامت کار می‌کنند گذاشتیم که شرکت‌های دانش بنیان به معنی واقعی تولید داخل باشد که ما الآن نمونه‌هایی داریم نمی‌خواهم الآن اسم ببرم. به همین دلیل الآن یک اتفاقی که افتاده، چون ارز ترجیحی برداشته شده، ما الآن اگر بخواهیم یک دستگاه مثلاً رادیوتراپی با ولتاژ بالا البته که تولید داخل الآن ولتاژ بالا نیست، ولتاژ پایین را تولید می‌کنند، البته امیدواریم ان شاء الله هر چه سریعتر این‌ها به... توانایی‌های زیادی است. حدود ۷۰ – ۸۰ میلیارد تومان است که نه بخش دولتی می‌تواند بیاورد نه بخش خصوصی یا تجهیزات دیگری که دستگاه آنژیوگرافی حتی لنز‌های داخل چشمی، اِستَنت‌های قلبی که می‌آید، این‌ها ارز ترجیحی که برداشته می‌شود قیمت‌ها بسیار بالا می‌رود، قطعاً بیمه‌های ما هم توان پرداختی از این‌ها را نخواهند داشت. یعنی من نگرانم اگر اتفاق خوبی نیفتد و اگر ما نرویم در این زمینه هم کمک کار دولت نشویم و بخش دولتی و حتی بخش خصوصی، هزینه‌ها این قدر بالا برای این که بعضی خدمات را نتوانیم به موقع انجام دهیم. این است که این‌ها را باید قطعاً دولت... در زمان بودجه هم خدمت ریاست مجلس اشاره داشتم که ما درست است که در این قانون که نسبت به شهریور ۱۴۰۰ تجهیزات مصرفی را هم در آن پیش بینی کردیم که افزایش دارد، ولی خود تجهیزات پزشکی کلی هم باید به همین سمت و سو برویم که یک طوری کمک کار شود که این‌ها با قیمت‌هایی وارد شود که بیمه‌ها بتوانند پرداخت کنند و الا بیمه‌ها این قدر هزینه‌ها بالا خواهد رفت که حتی آن فرانشیزی که برای بیمه شده می‌گذارند در حد توان بیمه شده نباشد و این مشکل را برای مردم به وجود بیاورد.

مجری: الآن هم که بخش ما به بخش زیادی یا بهتر بگویم تقریباً ما به ازای ارز ۴۲۰۰ را به صورت ریالی برای واردات بسیاری از این تجهیزات پزشکی اختصاص داده می‌شود، آیا در این زمینه ما دچار مشکل خواهیم شد؟

شهریاری: من که الآن باور ندارم ارز ۴۲۰۰ دادند برای تجهیزات مصرفی، ما مشکل جدی داریم، این اتفاق نیفتاده و نخواهد افتاد و قطعاً دچار مشکل می‌شویم اگر فکر جدی در این زمینه نشود، البته ما داریم پیگیری می‌کنیم، من خدمت هم آقای رئیس جمهور و هم رئیس مجلس این مسائل را به طور مرتب منتقل می‌کنم و نگرانی هایمان را، چون مشکلات سلامت مردم را به ما منعکس می‌کنند بیشتر، چون دسترسی هایشان به نماینده‌ها بیشتر است و تمام نماینده‌ها در شهرستان‌ها به ما منتقل می‌کنند، مشکل واقعاً دارند، در رابطه با هم تجهیزات مصرفی و هم در رابطه با کل تجهیزات پزشکی که مجبوریم واردات داشته باشیم که در این زمینه باید قدم‌های جدی برداشته شود و الا ما وضعیتی که فعلاً داریم که الآن در دنیا در درمان داریم رقابت می‌کنیم با دنیا یعنی ما هیچ خدمت درمانی نیست که در ایران داده نشود و در دنیا باشد که اگر این مشکلات برطرف نشود قطعاً ما دچار مشکل خواهیم شد.

مجری: یکی از موضوعاتی که بسیار برای کشور ما می‌تواند درآمدزا باشد بحث توریسم درمانی یا گردشگری درمانی است، چه مقدار روی این موضوع حساب باز کردیم که الآن به صورت جسته گریخته، البته نه جسته گریخته، خیلی خوب دارد از برخی کشور‌های همسایه و حتی افرادی از کشور‌های پیشرفته بلند می‌شوند و به دلیل قیمت‌های پایینی که در ایران است می‌آیند اینجا برای عمل‌هایی که وجود دارد، دندان پزشکی و سایر موضوعات.

شهریاری: البته خدمات درمانی در کشور ما نسبت به کشور‌های دیگر اگر با دلار بخواهد مقایسه شود بسیار ارزان است، به همین دلیل هم خیلی از هموطنان ما چه از اروپا و چه از امریکا در مخصوصاً فصل تابستان برای خیلی از اعمال جراحی شان؛ جراحی قلب و عروق، بعضی از پیوندها، بعضی عمل‌های زیبایی می‌آیند داخل کشور، ولی در رابطه با توریسم درمانی غیرایرانی‌ها من اعتقاد دارم که خوب عمل نکردیم، ما اگر بخواهیم درست عمل کنیم...

مجری: آسیب آن کجاست؟

شهریاری: به نظر می‌آید بیشتر دلال بازی متأسفانه دارد می‌شود یعنی ما نیامدیم در سفارتخانه هایمان در خارج از کشور مخصوصاً کشور‌های حاشیه خلیج فارس یا کشور‌های همسایه مان مثل آذربایجان، تاجیکستان و این کشور‌هایی که همسایه ما هستند ما باید در سفارتخانه هایمان کمک بگیریم از وزارت بهداشت و درمان، وزارت امورخارجه و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری یعنی ما باید در سفارتخانه هایمان اطلاعاتی داشته باشیم که وقتی افراد غیرایرانی مراجعه می‌کنند می‌گویند اگر ما بخواهیم برویم فلان عمل جراحی را انجام بدهیم از نظر وزارت بهداشت و درمان، کدام بیمارستان صلاحیت دارند و پزشکانی که صلاحیت دارند چه افرادی هستند، این طور نباشد که یک دلال بیماری بیاورد اینجا برایش مشکل درست شود و برود یک تبلیغات منفی شود که ما چند سال گذشته در بعضی کشور‌های مجاورمان داشتیم این تبلیغات منفی به وجود آمد. این مستلزم همکاری این سه وزارت یعنی متولی اصلی اش وزارت بهداشت و درمان است که از میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت امورخارجه بخواهد که در سفارتخانه‌ها و وزارت بهداشت و درمان باید بیاید اسامی بیمارستان‌هایی که شرایط کافی را دارند چه بخش دولتی، چه بخش خصوصی و پزشکانی که صلاحیت دارند که یک اعمال خاصی را انجام دهند این‌ها را مشخص کنند، اعلام کنند و از این طریق اگر ما بخواهیم که کار درست انجام دهیم می‌توانیم یک گردشگری سلامت به معنی واقعی داشته باشیم که آن جایگاه پزشکی جمهوری اسلامی هم تبلیغ شود.

مجری: افزایش دانشجویان پزشکی و دندان پزشکی که مطرح شده الآن وضعیتش چطور است؟ رضایتبخش است از دید شما به عنوان رئیس کمیسیون بهداشت و درمان؟

شهریاری: ما خودمان را با بعضی کشور‌های همسایه مقایسه می‌کنیم که خدماتی که آنجا داده می‌شود اصلاً قابل قبول نیست، خود همان آدم‌ها می‌آیند داخل کشور، ما توزیع عادلانه نداشتیم در کشور و بعد نیروهایمان را نتوانستیم خوب نگهداری کنیم، طبق آمار‌های مختلفی که هم سازمان نظام پزشکی و هم وزارت بهداشت و درمان می‌دهد ده‌ها هزار نفر پزشک عمومی ما غیر از پزشکی دارند کار‌های دیگری انجام می‌دهند. ما در یک مقطع زمانی خاص توانستیم کار‌های خوبی را انجام دهیم که پزشکانمان را حقوق خوب دادیم در روستا‌ها در مراکز بهداشتی درمانی بردیم، مسکن مناسب دادیم، جذب کردیم. ولی متأسفانه الآن این اتفاق نیفتاده و نه تنها جذب نمی‌کنیم، متأسفانه تعداد قابل توجهی از پزشکان خوب ما دارند از کشور خارج می‌شوند.