هر ساله به منظور آگاهی از وضعیت جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر، عملیات سرشماری در بیش از ۱۰۰ کشور جهان انجام میشود.
به همین منظور زمستان سال گذشته نیز از تمام استانهای کشور درخواست شد مطابق با روال سالهای گذشته نسبت به برنامه ریزی و اجرای برنامه ملی سرشماری زمستانی پرندگان آبزی و کنارآبزی در مناطق مهم تجمع پرندگان آن استان، در دوره زمانی یازدهم دی لغایت یازدهم بهمن سال جاری اقدام شود.
با توجه به راه اندازی سامانه جامع محیط زیست، از استانهای مختلف درخواست شد آمار پرندگان آبزی و کنار آبزی سایتهای تحت مدیریت آن استان را در سامانه مذکور نیز درج و ثبت نمایند.
در همین راستا هر ساله معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست مطابق با شرح وظایف ذاتی و ساختاری خود، نسبت به جمع آوری نتایج سرشماری از کل کشور اقدام و نتایج حاصل را برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی تجزیه و تحلیل مینماید.
بر اساس گزارش ملی سرشماری پرندگان آبزی و کنار آبزی زمستان ۱۴۰۰، تعداد ۴۴۶ سایت در سراسر کشور مورد آماربرداری قرار گرفت و ۱۴۷۸۶۸۴ پرنده از ۱۳۸ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی مهاجر شمارش گردید که از این تعداد، حدود ۳۹۲۷۵ پرنده متعلق به فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) شامل پلیکان پا خاکستری، غاز پیشانی سفید کوچک، اردک سرحنایی، اردک مرمری، اردک سرسفید، درنای سیبری و تلیله بزرگ در سایتهای مختلفی از کشور، مشاهده و گزارش شدند. به طور کلی در طی سرشماری سال ۱۴۰۰، در حدود ۷/۲ درصد از کل جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی متعلق به فهرست سرخ IUCN بودند.
بیشترین جمعیت پرندگان آبزی و کنارآبزی مهاجر فهرست سرخ IUCN متعلق به گونه اردک سرحنایی با جمعیت ۲۷۷۸۴ پرنده و کمترین جمعیت مربوط به دو گونه درنای سیبری (یک قطعه) و تلیله بزرگ با جمعیت ۴۴ پرنده بود.
در طی دوره سرشماری، استانهای گیلان، مازندران و گلستان، میزبان بیشترین جمعیت و استانهای البرز و یزد میزبان کمترین جمعیت پرندگان آبزی و کنارآبزی مهاجر بودند.
همچنین استانهای هرمزگان، بوشهر و خوزستان به ترتیب بالاترین نسبت تنوع پرندگان آبزی و کنارآبزی مهاجر را در بر گرفته و کمترین درصد تنوع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر از استانهای قزوین، فارس و کهگیلویه و بویراحمد گزارش شده است.
بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین جمعیت پرندگان متعلق به گروه غازها، قوها و اردکها با جمعیت ۶۶۵۸۱۰ پرنده و کمترین جمعیت متعلق به گروه اسکوآها و گروه لکلکها، اکراسها و کفچهنوک به ترتیب با جمعیت ۱ و ۲۴۹۳ پرنده بود.
در بررسی مربوط به نرخ رشد جمعیت پرندگان زمستانگذران، گروه لکلکها، اکراسها و کفچهنوک بیشترین نرخ رشد و گروه کاکائیها و پرستوهای دریایی کمترین نرخ رشد را نشان میدهند.
بر اساس گزارش سرشماری، مجموع مساحت سایتهای سرشماری کشور در سال ۱۴۰۰، معادل ۶/۱۵۲۴۵۴۱ هکتار بود که در حدود ۸/۷۰ درصد از این وسعت، مورد سرشماری قرار گرفته و پوشش داده شد.