با توجه به حوادث اخیری که بین فدراسیون روسیه و اوکراین اتفاق افتاده، فرصت بیشتری به خصوص حدود ۴۰ میلیارد دلار در حوزه موادغذایی، دارویی، پوشاک، لوازم خانگی، کیف و کفش و خودرو پیش آمده است.
رحمت الله خرمالی همچنین گفت: با توجه به حوادث اخیری که بین فدراسیون روسیه و اوکراین اتفاق افتاده فرصت بیشتری به ویژه حدود ۴۰ میلیارد دلار در حوزه موادغذایی، دارویی، پوشاک، لوازم خانگی، کیف و کفش و خودرو پیش آمده است.
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان تجارت درباره اقدامات بخش خصوصی برای تسهیل تجارت افزود: از ابتدای سال که ستاد توسعه روابط اقتصادی با روسیه تشکیل شده، هیات‌های بسیار زیادی در سطح مقامات دو کشور و همچنین بخش خصوصی اعزام شده اند. همچنین می‌توانم به جرات اشاره کنم در هفته حدود ۱۰ هیات به صورت روزانه از فدراسیون روسیه به ایران و از ایران به روسیه اعزام شده اند.
در حوزه بانکی هم با تلاش‌های سازمان توسعه تجارت هیات بسیار بزرگی از ازبربانک که یکی از بزرگترین شبکه‌های بانکی روسیه است به تهران سفر و با مسئولان وزارت صمت، بانک مرکزی و بانک ملی دیدار کرد.
جلیل اسلامی، معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی هم در استودیوی گفتگوی میز اقتصاد به امضای سند جامع حمل و نقل بین ایران و روسیه در اردیبهشت ماه اشاره کرد و گفت: نکته اصلی که در اینجا قابل طرح است اینکه ما باید بتوانیم ظرفیت‌های حمل و نقلی را متناسب با توسعه ظرفیت‌های تجاری و بیشتر از آن ایجاد کنیم. در حال حاضر در حوزه حمل و نقل ریلی ظرفیت خیلی خوبی برای انجام تجارت و ترانزیت وجود دارد.
در بحث کریدور شمال جنوب هم در حال حاضر در حوزه بنادر شمال پنج تا بندر داریم که مجموعا بیش از ۳۵ میلیون تن ظرفیت حمل و نقل و تخلیه بارگیری کالا دارند. در مجموع در کشور ظرفیت بخش دریایی ما در حوزه حمل و نقل بندری بیش از ۲۷۰ میلیون تن است. این معنی اش این است که اگر ظرفیت‌های ترانزیتی افزایش پیدا کند براساس همکاری‌هایی که شکل گرفته بخش دریایی به راحتی می‌تواند این تقاضا را پاسخ دهد بر همین اساس پایه ۱۰ میلیون تن ترانزیت و تجربه نزدیک به ۱۴ میلیون ترانزیت که قبلا وجود داشته به عنوان اعدادی است که می‌تواند این ظرفیت را تا ۳۰ میلیون تن هم به راحتی پاسخگو باشد. ما مذاکرات بسیار زیادی با طرف روس در حوزه‌های کشتیرانی، سرمایه گذاری، ترانزیت و خدمات دریایی بندری انجام داده ایم.
برنامه‌های بخش خصوصی برای گسترش صادرات
مدیر کل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت در این گفتگو ظرفیت بازار روسیه را با توجه به خروج اروپا حدود ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: ما برنامه ریزی کردیم که امسال نمایشگاه اختصاصی توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران را در فدراسیون روسیه برگزار کنیم و در نمایشگاه‌های حلال شرکت کنیم. همچنین میزبان هیات‌های روسیه در تهران بوده ایم. رویکرد جدیدی که در سازمان توسعه تجارت ترسیم شده، ایجاد مراکز تجاری در روسیه است که اخیرا تفاهم نامه ایجاد این مرکز در سن پترزبورگ ایجاد و امضا شد. همچنین از روسای جمهور فدراسیون‌های روسیه مثل داغستان، کارلیا و همچنین تاتارستان دعوت کردیم که به تهران سفر بکنند.
معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی هم ضمن تاکید بر اهمیت زیاد بحث ترانزیت و تجارت بنادر گفت: از طریق یکی از بخش‌های دریایی کشور سرمایه گذاری خوبی در بندر آستاراخان در بندر سالیاکا انجام شده و خوشبختانه یک زیرساختی ایجاد شده که می‌تواند به عنوان یک هاب به عنوان یک نقطه مرکزی برای تجمیع و ارسال بار در راستای توسعه ترانزیت عمل کند. به هر حال روسیه باتوجه به حجم عظیم تجارتی که با هند و کشور‌های منطقه دارد، بهترین و یکی از مناسب‌ترین و ارزان‌ترین مسیر‌هایی که می‌تواند استفاده کند، مسیر ایران است.
جلیل اسلامی درباره مزیت‌های استفاده از کریدور شمال به جنوب هم گفت: هم ارزان‌تر است و هم کوتاه‌تر و از همه این‌ها مهمتر امنیت بالایی دارد و سه تا فاکتور مهمی که در ترانزیت اهمیت دارد، می‌تواند در مسیر ایران محقق شود.
نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه به عنوان میهمان دیگر گفتگوی میز اقتصاد سهم تجارت کشورمان با روسیه را در اقتصاد این کشور بسیار ناچیز دانست و گفت: حجم واردات روسیه از کشور‌های مختلف در سال‌های متفاوت ۲۷۰ تا ۲۸۰ میلیارد دلار بوده، ولی ایران همیشه زیر ۵۰۰ میلیون دلار یعنی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار صادرات داشته است. علت این است که در سه یا چهار سال پیش زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری وجود نداشت. ظرف چهار پنج سال گذشته چند اتفاق افتاده که الان می‌گوییم تمام زیرساخت‌ها آماده است مهمترینش همان موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که در روسیه امضا شد.
میرکریمی درباره راه‌های توسعه تجارت میان تهران و مسکو افزود: هم اکنون حجم عمده‌ای از کالا‌های اروپا و ترکیه از بازار روسیه خارج شده؛ زیرساخت‌ها هم که وجود دارد پس چیزی که می‌ماند بحث کمک بازاری کشورهاست. الان بهترین فرصت است که به بخش بازاریابی و فعالیت بازاریابی شرکت‌های ایرانی یارانه اختصاص داده شود. نمایشگاه بین المللی روسیه گران قیمت است و برای بنگاه‌های کوچک و متوسط پرهزینه است. هم اکنون فرصت تخصیص هزینه است تا روی نمایشگاه تخصصی بین المللی و معروف روسیه سرمایه گذاری شود و شرکت‌ها و توانمندی‌ها معرفی شوند. شناخت روس‌ها از بازار و امکانات ایران بسیار کم است.
رحمت اله خرمالی مدیر کل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت درباره علت عدم استفاده مناسب از ظرفیت‌های کریدور شمال به جنوب گفت: مسیر‌های دسترسی که از کریدور شمال جنوب بخواهند استفاده کنند به صورت ترکیب چندوجهی است. یکی از مسیر‌های ورودی از بندر آستاراخان کانال ولگاست. در اینجا کمبود کشتی‌های رورو داریم. البته اخیرا بانک ملی آمادگی خود را برای تامین دو کشتی رورو برای شرکت کشتیرانی خزر اعلام کرده است. مشکل دیگر بحث جاده‌ای است. در حال حاضر مسیر دسترسی مان عمدتا از مسیر آستاراست که موادغذایی و محصولات کشاورزی برای روسیه ارسال می‌شود. در آنجا مشکل پل را داریم که پل دوم آستارا روی رودخانه آستارا درحال احداث است که در کمتر از یکسال آینده به بهره برداری برسد. نکته بعدی هم این است که مسیر حدود ۱۶۰ کیلومتری رشت -آستارا نیاز به سرمایه گذاری دارد که روس‌ها برای سرمایه گذاری اعلام آمادگی کرده اند.
آقای مسعود پل مه رئیس انجمن کشتیرانی و میهمان تلفنی برنامه میز اقتصاد هم با اشاره به صحبت آقای اسلامی مبنی بر این که ظرفیت بنادر شمالی ۳۵ میلیون تن تخلیه و بارگذاری است، گفت: با این حال یک نقیصه بسیار عمده برای انتقال کالا داریم و آن این است که ناوگان تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران حداکثر ده درصد ظرفیت بنادری که در شمال داریم را می‌تواند تامین کند. اولین دلیلش نگاه نامتناسب دولت‌های گذشته به بحث توسعه کشتیرانی بوده است. با توجه به تعداد کشتی‌هایی که در حال سفارش ساختن و سفارش خریدند، حداکثر ۴۰ فروند کشتی تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر در اختیار خواهیم داشت. با عنایت به اینکه ظرفیت باربری این کشتی‌ها بین چهار تا شش هزار تن است که بعضی از بنادر هم کمتر از این ظرفیت را پهلودهی می‌کنند، اگر با تمام ظرفیت کار بکنیم در سال ما می‌توانیم پنج میلیون تن کالا حمل کنیم. اعلام شده که توافقی بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه برای انتقال ده میلیون تن کالا صورت گرفته که خوشبختانه ما هم در این نشست در روسیه حضور داشتیم. اطلاعات دقیقی داریم مبنی بر این که حداقل ده میلیون تن غلات برای صادرات به روسیه وجود دارد. پل مه همچنین گفت: ما برای عملیات ترانزیتی حداقل ۵۰ هزار دستگاه کانتینر خشک و حداقل ۲ هزار دستگاه کانتینر یخچالی نیاز داریم تا بتوانیم سیاست‌های اقتصادی در حوزه روسیه را اجرا کنیم.