آثار نگارگری متعددی در جغرافیای فرهنگی ایران وجود دارد که کارکرد تمدن سازی دارند و به گسترش فرهنگ و تمدن ایران کمک بزرگی کرده است.
به گزارش خبرگزاری صدا وسيما، نگارگری نوعی نقاشی ظریف و ریزنقش ایرانی است که رابطه عمیقی با فرهنگ و باور‌های مردم ایران زمین دارد. پیوندی میان تفکر و احساس که باید عمیقا آن را درک کرد تا به شگفتی‌هایش پی برد. الگو‌های نگارگری نمایانگر باورها، جهان‌بینی و سبک زندگی به روشی تصویری است که با تاثیر هنر اسلامی شخصیت جدیدی پیدا کرد و به اوج رسید. در نگارگری اسلامی، نگارگر آنچه را که در پرده خیال دیده به تصویر می‌کشد و در این راه با چنگ انداختن به ریسمان الهی و بهره‌گیری از تعالیم اسلامی اثری ایرانی- اسلامی خلق می‌کند.
در سال‌های گذشته مضامین انقلاب اسلامی مورد توجه جدی هنرمندان نگارگری قرار گرفته است و آثار ماندگاری نیز خلق شده است. از جمله این هنرمندان می‌توان به استاد «حسین عصمتی» اشاره کرد که با خلق آثار ماندگاری با مضامین مرتبط با انقلاب نقش بزرگی در توسعه هنر انقلاب اسلامی ایفا کرده است.
دکتر «حسین عصمتی» چهره برگزیده هنر انقلاب در سال ۱۴۰۰ در حوزه نگارگری با حضور در نشستی کارشناسی در رسانه ملی در خصوص هنر نگارگری، وضعیت موجود و فرصت‌ها و چالش‌های فرارو دیدگاه‌های خود را مطرح کرد.
شهید غواص، اثر استاد حسین عصمتی
نگارگری و حوزه تمدنی ایرانی- اسلامی
نگاه ایرانیان به موضوعات، مفاهیم و مضامین هنری منجصر به فرد است. در ابتدا باید به شعری از فردوسی شاعر و حکیم ایران زمین اشاره کرد که می‌گوید:
هنر، چون نه پیوست با کردگار شکست اندر آورد و بربست کار
هنری که انسان را به خدا نرساند و میان انسان و پروردگار پیوند ایجاد نکند موجب تباهی می‌شود. این نگاه مهمی است که در طول تاریخ مورد توجه مردم کشورمان بوده است. متاسفانه این کارکرد در دوران معاصر کم رنگ شده است و نگارگری ایران از آن بهره لازم را نمی‌برد. از مهمترین کارکرد‌های نگارگری و هنر اسلامی ایجاد رابطه با حضرت حق است که موجب ارتقاء سطح فرهنگی می‌شود و به استقرار تعادل در جامعه کمک می‌کند.
از سوی دیگر به عنوان هنری ملی، کارکرد مهمی در جریان تمدن سازی داشته است. با بررسی آثار نگارگری پی می‌بریم آثار متعددی در جغرافیای فرهنگی ایران وجود دارد که کارکرد تمدن سازی دارند و به گسترش فرهنگ و تمدن ایران کمک بزرگی کرده است. این کارکرد امروزه با چالش مواجه شده و نگارگری با مسائل و مشکلاتی روبرو شده که قابل طرح است.
باید مراکز مهم فرهنگ و هنر از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی، فرهنگستان هنر، دانشکده‌های هنری و دیگر مراکز فرهنگی حمایت‌های لازم را از این هنر اصیل ایرانی انجام دهند تا این کارکرد (تمدن سازی ایرانی-اسلامی) دوباره احیا شود.
ضرورت دیده شدن آثار هنرمندان نگارگر
نگارگری علیرغم اینکه یک هنر اصیل ایرانی است، در میان مردم کشورمان شناخته شده نیست و یا اینکه شناخت درستی از آن وجود ندارد. یکی از دلایل این مسئله در دسترس نبودن و دیده نشدن آثار است. متاسفانه امکان دیدن آثار نگارگری از نزدیک بسیار محدود است. دیده نشدن آثار، مربوط به هم آثار قدیمی و هم آثار معاصر می‌شود. از جمله مهمترین مطالبات هنرمندان نگارگر که می‌تواند به توسعه هنر نگارگری کمک قابل توجهی کند ایجاد مکانی برای نمایش آثار هنرمندان است که می‌تواند تاسیس «موزه نگارگری» باشد. این مرکز می‌تواند هویت تصویری ایرانی- اسلامی را در مقابل دیدگان بازدید کنندگان قرار دهد.
از جمله اهداف موزه نگارگری می‌تواند گردآوری آثار نگارگری فاخر ایرانی و نگهداری از میراث هنری کشورمان در داخل باشد، زیرا برخی کشور‌های همسایه با برگزاری نمایشگاه‌ها و مسابقات هنری، نگارگران ایرانی را جذب می‌کنند و مجموعه‌های نگارگری ایرانی در خارج از کشور در حال شکل گیری است.
جمع آوری و در معرض دید قرار گرفتن آثار نگارگری موجب احیای بخشی مهم از کارکرد‌های این هنر که تمدن سازی ایرانی- اسلامی است می‌شود.
اهمیت آموزش نگارگری
از طریق آموزش هنر نگارگری ما قادر خواهیم بود هنر خود را در کشور‌های منطقه گسترش دهیم. به تعبیری دیپلماسی هنر می‌تواند در بالندگی حوزه فرهنگی ایران موثر واقع شود. تجارب نگارگران ایرانی در خارج از کشور نشان می‌دهد، در محیط پیرامونی کشورمان، مردم از هنر نگارگری استقبال می‌کنند و میل به فراگیری آن قابل توجه است. آموزش نگارگری ایرانی- اسلامی در کشور‌های غرب آسیا، شمال آفریقا و شبه قاره هند می‌تواند اقدامی مهم در حوزه تمدنی ایران باشد.
شهید هور، اثر استاد حسین عصمتی
حمایت نشدن نگارگران ایرانی
در خصوص معیشت هنرمندان نگارگر مشکلاتی مشاهده می‌شود و انتظار می‌رود مسئولان حمایت‌های لازم را از هنرمندان افزایش دهند. نگارگران انتظار دارند همانطور که از آثار هنری دیگر بخش‌ها حمایت می‌شود و مرکز هنر‌های تجسمی وزارت ارشاد آن‌ها را خریداری می‌کند، آثار برجسته نگارگری نیز خریداری شوند و از این هنر اصیل نیز حمایت شود. همچنین شایسته است نهاد‌های متولی فرهنگ و هنر اعلام کنند چه مقدار از خرید آثار هنری خود را به خرید آثار نگارگران کشورمان اختصاص داده اند.
ادامه دارد...