مواد اعتیاد آور موادی هستند که از ترکیبات مواد شیمیایی و یا مواد طبیعی بدست می‌آیند و در صورت مصرف موجب وابستگی فرد به آن ماده می‌شوند.
مجری: سال ۱۹۸۷ میلادی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نشستند دور هم و دیدند که اوضاع خراب است و اپیدمی که در سراسر عالم دارد اتفاق می‌افتد و یک روز را به عنوان روز مبارزه با مواد مخدر که ۲۶ ژوئن روز مبارزه با مواد مخدر است تعیین کردند، همسایه ایران ابر تولیدکننده و ابر صادرکننده مواد مخدر بود و کشور ما که یک کریدور و البته فضایی که بیشترین مبارزه و بیشترین کشفیات و انهدام خیلی از گروه‌های صادرکننده و تولیدکننده مواد مخدر را داشته و چقدر شهید تقدیم کردیم و جوانان این مملکت پرپر شدند تا جلوی این اتفاق را بگیرند.
آقای دکتر جمالو: واقعیت این است که وقتی یک اسنادی را مرور می‌کنیم، مجله تایمز سال ۱۹۹۸ یعنی ۱۱ سال بعد از مصوبه سازمان ملل تیتری می‌زند که به عنوان اپیدمی غیرعادی، چون اپیدمی‌ها یک شرایطی دارند و ما به ازای فعلی را بخواهیم بگوییم که هموطنان برای شان نزدیک باشد کروناست و کل دنیا را گرفته و اپیدمی‌ها یک رفتار دارند که شروع می‌شوند و به یک اوجی رسیده و بعد تمام می‌شوند.
اپیدمی غیرعادی در حوزه مواد مخدر برای این که سالهاست درگیری است و همواره افزایش پیدا می‌کند و گزارش ۲۰۲۰ سازمان ملل در مورد این صحبت می‌کند که نسبت به سال پایه که ۲۰۰۶ است و ۲۹ درصد افزایش مصرف کننده مواد را داریم.
مجری: این تصور است که مثل ویروس می‌آید و کسی هم نزدیک شود در جا درگیر می‌کند و سرایتش زیاد است و توسعه پیدا می‌کند و لفظ جهانی است و کار کشور ما نیست بنابراین مدیریتش سخت‌تر است.
جمالو: این که از مثال کرونا استفاده می‌کنم، برای این است که به ذهن نزدیکتر است و ما متوجه شویم خطری است که ما را تهدید می‌کند و ما با دقت زیادی به آن توجه می‌کنیم اگر به آن کم توجه باشیم احتمال دارد که این آلودگی نزدیک ما باشد.
هفته گذشته بازدیدی رفته بودم، مادری به من مراجعه کرد، گفت که سه تا بچه دارد و تمام تلاشش را می‌کرد که این‌ها بهترین‌ها باشند و بهترین اتفاق‌ها برای شان بیافتد، مثل خیلی از پدر و مادرها، ولی متاسفانه فرزند بزرگ من هفت سال اعتیاد داشته و من نمی‌دانستم، درسخون بودن او و رتبه برتر او باعث می‌شد که اصلا من نمی‌دانستم فرزندم اعتیاد دارد.
اعتیاد در شکل جدیدیش می‌تواند که آدم موفقی باشد و سال‌های بسیار بسیار مهمی از طول اعتیاد می‌گذرد که خانواده‌ها و افراد هیچ اطلاعاتی ندارند و پنهان کاری می‌کنند و خود فرد که می‌گوید من معتاد نیستم و خانواده اش می‌گویند که درس می‌خواند و موفق است و موقعیت خوبی دارد در اجتماع و نمی‌تواند معتاد باشد.
مجری: سال‌های بالای ۲۰ سال پیش، این جوری بود که طرف مثلا معتاد شده و کاملا علائم ظاهریش مشخص بود، مثلا به هروئین یا تریاک علائم ظاهریش موید این مطلب بود، اما الان این رویه پنهان دارد و مخدر‌های صنعتی، اکس و قرص‌های روانگردان‌ها و خانواده کانابیست و ماری جوانا و گل این چیز‌ها جدید است و به صورت پنهان علنی نمی‌شود و ظاهر نمی‌شود. یک مقدار نگرانی ایجاد می‌کند و اثرگذاری را تفاوت می‌گذارد یک مقدار بیشتر توضیح دهید؟
جمالو: وقتی می‌گوییم شناخت یعنی چیزی که خانواده و عزیزان ما را تهدید می‌کند و باید بشناسیم و ببینیم چه شکلی است و چه اتفاقی می‌افتد، خانواده می‌گوید که فرزندم یک داروی گیاهی مصرف می‌کند و بعد متوجه می‌شوند که از ولیت‌ها و گونه‌های خطرناک گل مصرف می‌کند و البته من با گل مخالفم که این‌ها خیلی از مافیای بین المللی مواد مخدر اسم‌های خیلی قشنگی برای این مواد در نظر می‌گیرند که جذاب و خوب باشد، ولی همه نابود کننده است.
اگر خیلی یک ذره‌ای در این موضوع شک دارید کمپ‌های درمان اعتیاد را ببینید.
گل به مفهوم این خانواده کانابیست‌ها به شدت اعتیاد آور و خطرناک است و به شدت تخریب بالایی دارد و بایستی این‌ها را آگاه کنیم.
خیلی سریع بگویم چکار کنیم، اول موضوع را بشناسیم و راه‌هایی که چگونه می‌توانیم جلوی آن را بگیریم، در کرونا ما ماسک می‌زنیم، دست‌های مان را می‌شوییم، ولی الان چکار کنیم، ما باید به فرزندان مان مهارت‌های اجتماعی یاد دهیم، فرزندمان را از اول می‌گوییم درس بخون، درس بخون، کنکور بده و هیچ جا نرو و هیچ کار نکن، بعد وارد یک اجتماع بزرگتری مثل دانشگاه می‌شود و تمام فشار را گذاشتیم که بهترین نمره را بگیرد و اگر بهترین نمره را گرفت، ارزیابی ما این است که آن بهترین اتفاق برایش افتاده است.
کسانی هستند که از این‌ها سوء‌استفاده کرده و دارو‌های مخدری هستند که با تخریب بسیار بالا باعث می‌شود که فرد کمتر خوابیده و بتواند بیشتر درس بخواند و فرزندمان را با کمترین مهارت ممکن می‌اندازیم وسط دریای پر از آشوب.
مجری: یک کمی نگران می‌شوم در دانشگاه‌های ما نگران کننده است این موضوع، تفکیک کنید؟
جمالو: از همه جا استفاده می‌کنم، دقت کنید، دانشگاه به عنوان یک نمونه که خانواده‌های ما تلاش می‌کنند که فرزندان موفقی را ایجاد کنند می‌گویم. در همه جا و یکی از آلوده‌ترین در مورد اعتیاد صحبت می‌کنیم، می‌گوییم بیکاری باعث اعتیاد است، ولی یک بخش‌های کاری ما بیشترین اعتیاد است.
وقتی فرد درگیر کار است بعد بهش فشار اضافه می‌آید و نه تصور اشتباه دارد و این فرد دوباره آلوده می‌شود و آیا فقط بیکاری باعث اعتیاد می‌شود و هم کار محیط کاری خطرناک باعث می‌شود.
مجری: یک نگرانی به وجود آمده بود از خانواده آمفتامین‌ها بحث شیشه که مصرف می‌کردند که وزارت بهداشت خوب کنترل می‌کند نسبت به توزیع و برای پیش فعالی قرص ریتالین استفاده می‌کردند اصطلاحی که به کار می‌بردند برای کسی که می‌خواد چت کنه و درس بخونه یا حالا یک کار خاصی درگیر آن بشود ذهنش، این نسبت مصرفش در بازار سیاه با قیمت‌های یک قرص ۳۰-۲۰ هزار تومان تا یک میلیون هم می‌رفت، برای میزان تقاضایی که وجود داشت و این را ما تسری بدهیم و به نوع مخدر‌های مختلفی که وجود دارد که همین فرآیند را حاصل از فشاری که شما می‌گویید پس طبیعی می‌تواند باشد.
جمالو: از همه هم میهنان عزیزم می‌خواهم که سایت ستاد را به آدرس dchq.ir یک کتابخانه مبسوطی است که سال‌ها تلاش شده و ترجمه‌های خیلی خوبی از بهترین منابع بین المللی آن جاست و مراجعه کرده و مطالعه کنید و باید بشناسید و بدانیم چه شکلی است.
مجری: چه شکلی است، یک ذره بگویید، هم پدر و مادرها، خود جوان‌ها که می‌خواهند صاحب فرزند شوند، بگویید؟
جمالو: الان ما چه اتفاقی را می‌خواهیم رقم بزنیم، اگر بخواهیم بگوییم که اعتیاد امروزه دیگه کسی نیست که ناموفق است و کسی نیست که حتما راه برود و پریشانی دارد، می‌تواند فرد خیلی شیک و وضعیت مناسبی داشته باشد و یا دوستی باشد که خیلی اتفاقا و شما بایستی عمیق‌تر به آن بپردازید T فرزندانمان و خودمان چه اتفاقی برای ما باید بیافتد شناخت مان بیشتر شود.
از آن کتابخانه که گفتم در فضای مجازی خوبی است و از یک منابع خوبی استفاده کنید می‌توانید به یک آگاهی اولیه خواهید رسید.
مجری: برای ما خیلی مهم است که بدانیم که ستاد مبارزه با مواد مخدر چکار می‌کند؟
جمالو: ستاد در چند حوزه فعالیت می‌کند، ستاد مبارزه با مواد مخدر یک ستاد حاکمیتی است و ستاد ملی است، مثل ستاد ملی مبارزه با کرونا که هماهنگی بین دستگاه‌ها و نهاد‌ها را برعهده دارد وهمه ارکان اجرایی دور هم میk شینند و رئیس جمهور به عنوان رئیس ستاد حضور دارد و هر کسی که وظیفه اش را انجام می‌دهد و بعد گزارش شود.
هماهنگی می‌کنیم و مواد مخدر وارد نشود و واقعا سازمان ملل بار‌ها و بار‌ها تشکر کرده از کشور ایران و حتما گزارش فردا را هم میهنان ببینند که دوباره تاکید و تشکر می‌کنند که ایران به عنوان یک کشور پیشتاز در این عرصه و ۴ هزار فرزند عزیز این کشور را جان شان را فدا کردند، بخش دوم، بخش کاهش تقاضاست و پیشگیری کنیم که چه آموزش‌هایی می‌دهیم و حوزه مسئولیت بنده است.
برای این که نزدیکتر صحبت کنیم، از نوشته‌های شهید مطهری صحبت می‌کنم در یک کتاب گفتار‌های معنوی از فردی نام می‌برد که سخنرانی خیلی خوب و قرائی در مزمت الکل می‌کند، شهید مطهری می‌گوید فردی سخنرانی خیلی خوبی در مزمت الکل کرده و هم تشکر می‌کنند و با کمال تعجب یک هفته بعد این فرد به دلیل سوء‌مصرف الکل از دنیا می‌رود.
الکل مصرف می‌کند و از دنیا می‌رود، چه اتفاقی افتاده است، کسی که خودش در مزمت الکل صحبت کرده و می‌گوید آدم‌های امروز از فاصله بین آگاهی شان و رفتار‌ها و باور‌های شان رنج می‌برند.
در ستاد مبارزه با مواد مخدر تمام تلاش مان در این چند ساله است که این آگاهی‌ها را به باور تبدیل کنیم و ما خیلی چیز‌ها را می‌دانیم، ولی باورمند نیستیم و هنوز نتوانستیم خیلی خطرناک است و خودتان استاد دانشگاه هستید و تدریس می‌کنید خیلی از فرزندان ما در دانشگاه‌ها خیلی وقت‌ها می‌گویند خودمان می‌دانیم، ولی باید یک کار کنیم که این‌ها باورمند شود
مکانیزم‌ها متعددی برای این دانش و باور وجود دارد که از آن‌ها استفاده می‌کنیم و خیلی سخت است.
مجری: باور را بخواهید تغییر دهید خیلی سخت است و باید نگرش را تغییر دهید و خیلی سخت است
جمالو: کار عمیق است و برای این که کمک کنیم به هم میهنان باید کمک کنیم و به سمتش برویم، یک طرحی به نام طرح یاری گران زندگی، طرح ملی است که مصوب شده و بایک عمق خوبی اجرا می‌شود
از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم و گروه‌های مرجعی هستند که وقتی صحبت می‌کنند حتما اگر به جای من یک چهره سینمایی این جا می‌نشست خیلی بیشتر به آن توجه می‌کردند یعنی گروه‌های مرجع در تمامی استانها به عنوان سفیران زندگی مثلا سفیران زندگی کردزبان، سفیران زندگی ترک زبان، در مرکز هم مثل بزرگانی مثل علی دایی، امیر قلعه نویی، علی پروین و اسطوره‌ها که همه بی دریغ با ما همکاری و فعالیت می‌کنند و برای تک تک فرزندان این میهن تلاش می‌کنند و آگاهی را به باورمندی تبدیل کنیم، این اتفاق بیافتد در شعار ما الان همه باهم نه به اعتیاد یعنی تلاش همگانی، هر جا که دیدید در مورد این موضوع صحبت کنید و مطالبی که مهم است و باید به دست مخاطبان برسد، در قالب یک پویش اجتماعی انشاء الله دیده شود و به دست همه برسد.
مجری: علاقمندم از زبان شما بشنوم.
جمالو: هم میهمان اگر کوچک‌ترین احساس خطر کردند و تغییر رفتار دیدند سه تا شماره در ذهن تان باشد.
- ۰۹۶۲۸ خط ملی است.
- ۱۵۷۰ مشاوره دانش آموزان که آموزش و پرورش ارائه می‌دهد.
اگر احساس کردید و لازم نیست که یک اتفاق شگرف بیافتد و حتما باهاشون در میان بگذارید و از مشاوره‌های شان استفاده کنید.
- ۱۴۸۰ برای سازمان بهزیستی است و این سه شماره مدنظرتان باشد و حتی نیاز دارید که در حوزه تربیتی و آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد تماس بگیرید و سایت ستاد که مطالب خیلی خوبی گذاشتیم و سال‌های تلاش کردند و ترجمه‌های خیلی خوبی است و دوستان می‌توانند بهره‌مند شوند.