بدن ما برای حفظ سلامت و جلوگیری از انواع بیماریها به مقدار مناسبی از ویتامینهایی نظیر “ویتامین d” نیاز دارد. دریافت این ویتامین برای تراکم استخوانها بسیار ضروری است.
به
ویتامین D چیست؟
ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که توسط بدن و زمانی که در معرض نور آفتاب قرار گرفته باشد، ساخته میشود. این ویتامین در برخی از غذاها وجود دارد و همچنین به عنوان مکمل غذایی در دسترس است. ویتامین دی حاصل از نور خورشید، غذا و مکمل ازنظر زیستی بی جان است وبه دو واکنش شیمیایی برای فعال شدن احتیاج دارد. ویتامین D۲ که توسط گیاهان و ویتامین D۳ که توسط پوست بدن انسان هنگام قرار گرفتن در برابر آفتاب ساخته میشوند، دو فرم مهم این ویتامین برای انسانها هستند. خوراکیها معمولا با ویتامین D۲ یا D۳ غنی میشوند.
فواید ویتامین D
تقویت استخوانها
ویتامین D برای تقویت استخوانها ضروری است. این ویتامین سبب جذب کلسیم غذا میشود و از شکستگی استخوانها جلوگیری میکند و سبب تقویت استخوانهای شکننده میشود. کمبود این ویتامین سبب پرانتزی شدن پاها، کشیدگی زانو و ضعیف شدن استخوانها میشود.
جلوگیری از بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان:
برای ساخت استخوانهای محکم و جلوگیری از نرمی استخوان به این ویتامین نیاز داریم. ویتامین د از بروز بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان و استئومالاسیا جلوگیری میکند بنابراین افرادی که نور آفتاب دریافت نمیکنند، باید ویتامین د را به صورت مکمل دریافت نموده ویا این ویتامین را از طریق مصرف شیر غنی شده و محصولات لبنی دریافت کنند.
جلوگیری از بیماری ام اس:
تحقیقات نشان داده است که بین نور خورشید، ویتامین D و ابتلا به بیماری ام اس رابطه وجود دارد. بیماری ام اس در مناطقی که نورخورشید در آنها مایل میتابد، شایعتر است.
کاهش آسیب به چشمها:
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یکی از دلایل اصلی ضعیف شدن چشمها پس از پنجاه سالگی است. پیشرفت آهسته تاری دید که نزدیک به مرکز چشم اتفاق میافتد مانع از دیدن واضح روبرو میشود. تامین ویتامین D مورد نیاز بدن در این بیماری میتواند کمک کننده باشد.
بهبود دیابت:
بین کمبود این ویتامین و دیابت نوع ۲ رابطهای وجود دارد، افراد دچار کمبود ویتامین د بیشتر در معرض خطر دیابت نوع ۲ قرار دارند. دادن دو هزار واحد ویتامین د به کودکان یک ساله میتواند آنها را از ابتلا به دیابت نوع ۱ در بزرگسالی مصون نماید.
رفع اسپاسم عضلانی:
ویتامین D در بدن به عضلات برای جذب کلسیم، تقویت بدن و عملکرد بهتر کمک میکند. دریافت ناکافی ویتامین D از دلایل اصلی گرفتگی و اسپاسم عضلات است.
یکی از خواص ویتامین D این است که روند افزایش وزن را کاهش میدهد. کمبود ویتامین D یکی از شایعترین کمبودهایی است که در بدن انسان ناشناخته باقی میماند، این کمبود روی تمام سلولهای بدن از جمله سلولهای چربی تأثیر منفی دارد. ترکیب امگا ۳ و ویتامین D باعث کاهش وزن میشود. زنان یائسه که روزانه ۴۰۰ واحد ویتامین د به علاوه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم مصرف میکنند، کمتر در معرض چاقی و اضافه وزن قرار دارند.
کنترل کلسترول:
مقدار ویتامین D دریافتی هرچقدر بیشتر باشد کاهش LDL نیز بیشتر خواهد بود. افرادی که به اندازه کافی ویتامین D دریافت میکنند، کمتر دچار افزایش کلسترول میشوند.
فشار خون بالا:
افراد دچار کمبود ویتامین د بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون هستند. کمبود ویتامین د نقش مهمی در ابتلا افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا پاراتیروئید بیش فعال (هایپرپاراتیروئیدیسم) به فشار خون دارد.
بیماری قلبی:
کمبود ویتامین د خطر ابتلا به بیماری قلبی، حملات قلبی، سکته و نارسایی قلبی و همچنین خطر رسوب کلسیم در شریانها را افزایش میدهد.
کاهش ابتلا به سرطان:
پژوهشها نشان دادنده اند کسانی که سطح ویتامین D بدنشان بالاست کمتر به سرطانهای کولون، سینه، پروستات، پوست و پانکراس دچار شده اند. طبق تحقیقات زنان یائسه که مکمل کلسیم و ویتامین د مصرف میکنند، کمتر در معرض ابتلا به سرطانها بویژه سرطان سینه قرار دارند، اما پژوهشها در این مورد هنوز کامل نشده است.
کاهش خطر ابتلا به آلزایمر:
دریافت مقدار مناسب ویتامین D سبب میشود افراد مسن کمتر به آلزایمر مبتلا شوند. کمبود ویتامین D با ابتلا به زوال عقل و آلزایمر مرتبط است، بزرگسالانی که در معرض کمبود ویتامین دی هستند، ۵۳ درصد نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر زوال عقل قرار دارند.
درمان بیماری پاراتیروئید:
ویتامین د اغلب برای درمان بیماری پاراتیروئید استفاده میشود. ویتامین D منجر به هایپرپاراتیروئیسم ثانویه شده و حتی موارد خفیف کمبود ویتامین D نیز منجر به افزایش جذب کلسیم از استخوان و کاهش توده استخوانی میگردد. غده پاراتیروئید در گردن وجود دارد که وظیفه آن تولید هورمون پاراتیروئید و کمک به ذخیره و مصرف کلسیم و فسفر در بدن است.
درمان افسردگی فصلی:
افسردگی فصلی نوعی افسردگی میباشد که اغلب در فصل زمستان و کاهش نور آفتاب روی میدهد. این بیماری اغلب با نورآفتاب درمان میشود. مصرف ویتامین دی به بهبود خلق و خوی در افراد مبتلا به افسردگی کمک میکند.
کاهش مرگ و میر:
همانطور که گفتیم ویتامین د از ابتلا به سایر بیماریها جلوگیری میکند و خطر ابتلا به مرگ ومیر ناشی از سایر بیماریهای مختلف را کمتر میکند.
کمبود ویتامین D چه کسانی را تهدید میکند؟
نوزادان
کودکان زیر ۴ سال
خانمهای باردار و شیرده
افراد بالای ۶۵ سال
افرادی در معرض کم نور خورشید قرار دارند.
افرادی که بیشتر در خانه هستند و اغلب پوست خود را میپوشانند.
افراد دارای پوستهای تیره
افراد مبتلا به اختلالاتی، چون بیماری کرون و بیماری سلیاک
افرادی که اضافه وزن دارند
افرادی که جراحی بای پس معده انجام داده اند
افراد مبتلا به پوکی استخوان
افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کبد یا کلیه
افراد مبتلا به هیپرپاراتیروئیدیسم
افراد مبتلا به سارکوئیدوز، سل، هیستوپلاسموز یا دیگر بیماریهای گرانولوماتوز
افراد مبتلا به لنفوم (نوعی سرطان)
افرادی که داروهایی مانند کلیسترامین، داروهای ضد قارچ، داروهای درمان ایدز، داروهای ضد تشنج و گلوکوکورتیکوئیدها مصرف میکنند.