مراسم تکریم رئیس پیشین جهاد دانشگاهی و معارفه رئیس جدید این نهاد، برگزار و در آن پیام قدردانی رئیسجمهور از خدمات حمیدرضا طیبی در دوران ریاست جهاددانشگاهی قرائت شد.
طراحی یک زیستبوم جدید با تکیهبر مفهوم خاص جهاد
روحالله دهقانی فیروزآبادی رئیس جهاد دانشگاهی در این مراسم با اشاره به سخنان رهبر انقلاب در زمینه جهاددانشگاهی گفت: با مرور سخنان رهبر انقلاب نکات جالبی را در منویات رهبر معظم انقلاب در خصوص جهاددانشگاهی دیدم، نخستین نکته این است که نهادی در کشور وجود دارد که صحبتهای رهبری در مورد این نهاد به بیش از ۷۰ صفحه میرسد.
وی با اشاره به اینکه سخنان رهبر معظم انقلاب در سالها فعالیت جهاددانشگاهی نقشه راه فعالیت این نهاد را مشخص کرده است، افزود: بیانات رهبری در مسیر رشد و پیشرفت ایران اسلامی را داریم؛ بنابراین نقشه راه کاملاً مشخص است.
رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه یک سازه پایدار حداقل به چهار ستون نیاز دارد و جالب است که رهبر معظم انقلاب در کنار روحانیت، سپاه و دولت و نخبگان، جهاددانشگاهی را یکی از ستونهای انقلاب و کشور عنوان میکنند، ادامه داد: قطعاً ظرفیت این نهاد بسیار بیشتر از چیزی است که شاهد آن هستیم.
دهقانی فیروزآبادی در ادامه با قدردانی از خدمات جهادگران پیشکسوت گفت: جا دارد از الگوی جهادگران واقعی ازجمله مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی یاد کنم، امیدوارم همگی ما بتوانیم جهادگران واقعی باشیم.
وی با اشاره به قبول مسئولیت ریاست جهاددانشگاهی افزود: بار این مسئولیت بر دوش من گذاشتهشده است و تلاش میکنم با همه توان و انرژی تا زمانی که خداوند این فرصت را در اختیار من قرار دهد، مسئولیت خود را بهدرستی انجام دهم و روزی که این مجموعه را ترک میکنم، شرمنده خداوند و همکاران جهادگرم نباشم.
رئیس جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از سخنانش در این مراسم با مرور کوتاه تاریخ توسعه آمریکا ادامه داد: در دوران جنگ سرد همه توان آمریکا در اختیار دکترین علم برای دفاع قرار گرفت. وضع اقتصادی آمریکا در این زمان چندان خوب نبود، اما نتیجه آن، توسعه شدید علوم دفاعی این کشور بود. بعد از فروپاشی شوروی این دکترین تغییر کرد و تبدیل به دکترین علم برای اقتصاد و جامعه شد. درنتیجه تغییر این دکترین، زیستبومها و اکوسیستمهایی به نام پارکهای علم و فناوری شکل گرفتند.
دهقانی فیروزآبادی گفت: در همین دوران و قبل از تحولات آمریکا، انقلاب اسلامی به پیروزی میرسد، جنگ تحمیلی آغاز میشود و در این شرایط، یکنهاد و زیستبوم تحت عنوان جهاددانشگاهی شکل میگیرد. دقت کنید این دو مفهوم بسیار به هم نزدیک هستند.
وی با اشاره به اینک زیستبوم جهاددانشگاهی حداقل ۱۰ سال قبل از شکلگیری پارکهای علم و فناوری در کشور ما ایجاد شد، افزود: آنهم مجموعهای که براساس مفهوم «جهاد» و نه براساس مفهوم «پارک» شکل گرفت.
رئیس جهاد دانشگاهی با خواندن این شعر که «سالها دل طلب جام جم از ما میکرد/ آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد» ادامه داد: ما سالهاست که نهادی مثل جهاددانشگاهی را در اختیار داریم. نهادی که هم مرکز رشد است و هم یک مرکز شتابدهی به شمار میرود.
دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه در سالهای اخیر بازی عوضشده و مفاهیم جدید هم به وجود آمدند تأکید کرد: میگویم جهاددانشگاهی پل نیست. بازیگری نیست که در زمین دیگران بازی کند؛ بلکه زمینبازی خود را با اتکا به توان و ظرفیت نیروهای جهادی خود دارد.
وی با بیان اینکه نباید در یک پارادایم قدیمی بمانیم، بلکه باید با تکیهبر مفهوم خاص جهاد، یک زیستبوم جدید طراحی کنیم، ادامه داد: به فضل خداوند طرح تحول جهاددانشگاهی را در دستور کارداریم. به دنبال طراحی زیستبومی هستیم که یک مجموعه پویا در یک زمینبازی فراخ داشته باشیم که اثرات آن در علم و فناوری، جامعه، اقتصاد و معیشت مردم دیده شود. این اتفاق نمیافتد مگر اینکه زیستبوم زندگی برای نخبگان کشور داشته باشیم.
پیشرفت به مسئله اول کشور تبدیل شود
رئیس جهاد دانشگاهی نیز در این مراسم با اشاره به اینکه آنچه را که تاکنون در جهاددانشگاهی انجام دادهام خدمت بنده بهعنوان یک جهادگر بود، گفت: فرهنگ جهادی نیز همین است.
دهقانی فیروزآبادی با تاکید بر اینکه در سال ۱۳۸۳ نیز رهبر انقلاب از این نهاد اظهار رضایت کردند و فرمودند جهاددانشگاهی به انتظاری که از او میرفت پاسخ داد، افزود: تا اواسط دهه ۸۰ به بسیاری از آنچه مدنظر رهبری بود مانند فعالیت پژوهشگاه رویان و سلولهای بنیادی (که خود حرکت در مرز علم است) و ساخت انواع فرستندههای رادیویی، پروژههای بزرگ صنعت نفت و کسب دانش ساخت کنترل آلاینده، پاسخ داده شد که همگی نشان از استعداد و توان نیروهای جهاددانشگاهی دارد.
وی با بیان اینکه ما در ادامه فعالیتهای خود سعی کردهایم کارها را بزرگتر کرده و توسعه دهیم، ادامه داد: اما مشکلی که با آن مواجه بودیم و هستیم این است که ما در جهاددانشگاهی یاد گرفتهایم تحقیق کنیم تا مشکل کشور حل شود، تحقیق نمیکنیم که تجهیزی ساختهشده و مقاله برای آن نوشته و تمام شود. درنتیجه زمانی که کار بزرگی را انجام میدهید و کشور نیز نیازهای فناورانه متعددی دارد مدعی کار بزرگتر میشوید که به دنبال آن برای انجام این کارها نیاز به منابع مالی بیشتر دارید.
حمیدرضا طیبی رئیس پیشین جهاد دانشگاهی گفت: در این نهاد به این نتیجه رسیده بودیم که کارهای بزرگ را باید در قالب قراردادهای بزرگ انجام داده و پژوهش را در داخل همان مجموعه درخواستکننده انجام دهیم که راضی کردن مسئولان ۳ تا ۱۰ سال طول میکشید و این برای ما زمان زیادی بود و اتلاف وقت میشد.
طیبی با اشاره به اینکه سال ۱۳۹۳ که خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدیم این موضوع را مطرح کردیم و ایشان گفتند که شما نقش خود را در اجرای نقش جامع علمی مشخص کنید و از شورای عالی انقلاب فرهنگی این مأموریت را بگیرد و با دولت مذاکره کنید، افزود: در همین راستا ۷ مأموریت به ما واگذار شد، اما دولت چندان به این مأموریتها توجه نداشت.
وی با بیان اینکه اعتقاد قلبی بنده این است که کشور برای سیاستگذاری عالی خود نیاز به یکنهاد فراجناحی دارد، ادامه داد: امام (ره) و رهبر انقلاب بهدرستی شورای عالی انقلاب فرهنگی را مأمور این کار و ۳ مأموریت کلان نقشه جامع علمی فرهنگی، نقشه مهندسی فرهنگی و تحول آموزشی را به آن واگذار کردند که هر ۳ نیز نوشته شد. اما متأسفانه دولتهای ما شورای عالی را در اجرای کار نپذیرفتند.
رئیس پیشین جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه این نهاد با کمک مجلس ۲ مأموریت را در برنامه ششم توسعه بر عهده گرفت، گفت: فعالیتهای جهاددانشگاهی نشان داد که مشکلی در زمینه توسعه علمی و فناورانه و تجاری کردن آن وجود ندارد.
طیبی با تأکید بر اینکه فعالیتهای جهاددانشگاهی نشان داد که مشکلی در زمینه توسعه علمی و فناورانه و تجاری کردن آن وجود ندارد، افزود: دارای استعدادهای زیادی در کشور هستیم و فکر میکنیم برای حل مشکلات، «پیشرفت» باید به مساله اول کشور تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه شرایط سختی در کشور وجود دارد، ادامه داد: با ۲ برنامه توسعه میتوانیم به اهداف مدنظر خود در کشور برسیم، این نهاد نیز نقش خود را در گام اول ایفا کرده است.
رئیس پیشین جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه ظرفیت انجام کارهای بزرگ در جهاددانشگاهی، سایر نهادها و شرکتهای دانشبنیان وجود دارد و بههیچوجه در کشور هیچ مشکلی در زمینه توسعه علمی و فناورانه و تجاری کردن آن نداریم، گفت: مهم ارادهای است که باید در کشور ایجاد شود تا کشور بتواند آن الگوی که دنیا و مردم کشور منتظر آن هستند را ارائه کند.
طیبی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران ادعایی را در دنیا مطرح کرده است و مدعی شده است که مدل برتری را برای اداره جامعه ارائه میکند و بهطورقطع باور داریم که میتوانیم این مدل را ایجاد کنیم، افزود: کشور در شرایط بسیار سختی قرار دارد. استعدادهای زیادی در کشور داریم، اما برغم وجود این استعدادها، شاهد خروج و مهاجرت استعدادها هم هستیم. در این زمینه معتقدیم برای حل مشکلات، پیشرفت باید به مسئله اول کشور تبدیل شود. مردم منتظر این موضوع هستند، جامعهای که سعادت دنیا و آخرت مردم را تأمین کرده و به الگویی برای سایر کشورها تبدیل میشود.
وی با بیان اینکه انقلابی بودن ما در این مقطع زمانی این است که همه تلاش خود را برای پیادهسازی این الگو در کشور انجام دهیم و سایر مسائل کشور باید ذیل مسئله پیشرفت کشور تعریف شوند، ادامه داد: باور قلبی من این است که حداکثر با دو برنامه توسعه میتوانیم به اهداف موردنظر جمهوری اسلامی، امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری دست پیدا کنیم.
رئیس پیشین جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه جهاددانشگاهی نقش خود را در گام اول انقلاب اسلامی ایفا کرده است و در گام دوم که مأموریت اصلی دکتر دهقانی فیروزآبادی است، باید دستاوردهای جهاددانشگاهی در سطح کلان در همه حوزهها مورداستفاده قرار گیرد، گفت: شاید بیشتر مثالها با توجه به نیازهای کشور، حوزه پژوهش و فناوری بود، اما دستاوردهای ما در حوزه فرهنگی هم واقعاً بینظیر هستند؛ خبرگزاریهای ایسنا، خبرگزاری ایکنا، سازمان انتشارات و مجموعههایی که در حوزه فرهنگی فعالیت میکنند. این دستاوردها باید در جهت تأمین نیازهای ملی استفاده شود و از این دستاوردها، چند برند بزرگ در سطح ملی و بینالمللی ایجاد شده و بدرخشد.
طیبی با بیان اینکه باید مأموریتهای کلان به جهاددانشگاهی در حوزههای مختلف واگذار شود و این نهاد نیز از همه ظرفیت کشور استفاده کند، افزود: امیدواریم دکتر دهقانی فیروزآبادی با نیروی جوانی و از طریق برقراری ارتباط خوب با دولت بتواند این مهم را انجام دهد.
وی ادامه داد: همه ما نیز در جهاددانشگاهی آمادگی همکاری با ایشان و کمک به حل مسائل کشور هستیم.
نقش محوری جهاددانشگاهی در توسعه علمی و فناورانه
حجتالاسلام و المسلمین دکتر سیدسعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این مراسم گفت: جهاددانشگاهی جزء نخستین نهادهای انقلابی است که در سال ۵۹ راهاندازی شد و در فاصله کوتاهی جایگاه خود را در سطح دانشگاهها پیدا کرد و مسیر تحول فرهنگی را در دوران پس از انقلاب اسلامی انقلابی یافت و ادامه داد.
وی افزود: اساسنامه جهاددانشگاهی در سال ۶۵ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و بر حسب اهدافی که در اساسنامه ترسیم شد وظیفه توسعه علم و فناوری و نوآوری بر عهده جهاددانشگاهی گذاشته شد. همچنین، واسط بودن بین دانشگاه و صنعت از وظایف مهم جهاددانشگاهی بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه جایگاه علم و فناوری در حال پوستاندازی است، ادامه داد: انتقال به صنعت دیجیتال، بستر هوش مصنوعی و الگوریتم را رقم زد؛ به طوری که عصر امروز را عصر الگوریتم نامگذاری کردند. در سالهای گذشته طراحی نقشه ژنوم انسان هزینه بسیار گزافی داشت، اما امروز ژنوم انسان با ۱۰۰ دلار طراحی میشود. بنابراین، ظرفیتهای هوش مصنوعی شرایط جدیدی را در سطح جهانی به وجود آورده است.
عاملی با بیان اینکه جهاددانشگاهی نقش محوری در حوزه فناوری داشته و نقش اثرگذاری را در این سالها ایفا کرده است و ظرفیتهای نهادینه شدهای در سطح ملی دارد، گفت: سرمایه انسانی و اجتماعی مهمی در داخل این نهاد شکل گرفته که مهمترین سرمایهها است.
وی با اشاره به اینکه اعتماد امام (ره) و رهبر انقلاب سرمایه بزرگی برای جهاددانشگاهی است تا بتواند مسیر توسعه و پیشرفت را به خوبی ادامه دهد، افزود: دکتر طیبی در این سالها با نهادسازیهای مختلف تاریخ ماندگاری برای جهاد ایجاد کرد. در ادامه کار باید از عزیزانی که سهم تأسیس و استقرار علم و فناوری را در جهاددانشگاهی داشتند نیز قدردانی شود. لازم میدانم از دکتر طیبی تشکر کنم که همواره دغدغه کشور را داشتند و گزارشات ایشان همواره مورد تحسین ستاد علمی جامع کشور بود.
وی با اشاره به اینکه امروز کار فرهنگی زیادی باید در جهاددانشگاهی شود و فرهنگ فقط ایسنا و ایکنا نیست، ادامه داد: فرهنگ با انسان سر و کار دارد که نمیتوان چیزی به آن تحمیل کرد. امروز باید انتخاب مطلوب در معرض چشمان انسانها باشد. ما نیازمند اقدامات فرهنگی اسلامی مطلوب در جامعه هستیم که این کار از جهاددانشگاهی بر میآید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: همچنین، خدمت دکتر فیروزآبادی خیر مقدم عرض میکنم. ایشان تجربه خوبی در کارهای علمی، صنعتی دارند و در حوزه اقتصاد دانشبنیان نیز فعالیتهای بسیار خوبی داشتهاند.
عاملی با ببان این که امروز نیازمند یکپارچگی در دانش هستیم یعنی دانشی که بتواند تمام اجزای مرتبط با هم را در درون خود جمع کند، افزود: یکپارچگی در تولید و حوزه اجرایی کشور نیز از دیگر نیازمندیهاست. باید بتوانیم تصویر پیشرفت کشور را در رابطه با همه حوزهها ایجاد کنیم. شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه مهمی در این زمینه دارد که امیدواریم بتوانیم این مسیر را ادامه دهیم. دکتر طیبی در ادامه خدمات خویش حتماً مسیر کار جهاد را ادامه میدهند تا شاهد یکپارچگی در مدیریت جهاددانشگاهی خواهیم بود.
جهاددانشگاهی در گام دوم انقلاب باروحیه جوانی پیش رود
محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این مراسم گفت: خود را متعلق به خانواده جهاددانشگاهی میدانم، آن چیزی که یاد گرفتهام (از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۲) در جهاددانشگاهی بوده است.
وی افزود: جهاددانشگاهی بهعنوان مولود انقلاب اسلامی براساس یک نیاز تاسیس شد و آن گشودن درهای دانشگاه بود و آمد تا بین هسته علم و دانشگاه ارتباط مستمر برقرار کند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه جهاددانشگاهی ۴۰ سال است تلاش میکند تا بتواند ارتباطی مستمر بین هسته علم و فرهنگ و جامعه برقرار کند، ادامه داد: اگر دوره دکتر منتظری را جلوه ارتباط اجتماعی جهاد با جامعه بدانیم، دوره دکتر طیبی نیز دوران ارتباط با فناوری بود.
طهرانچی با بیان اینکه چنانچه هسته علم و فرهنگ در دانشگاه را هسته علمی کشور بدانیم، اثرات فناوری اقتصادی و اجتماعی دربهایی هستند که باید از سوی دانشگاه به روی جامعه باز شود، گفت: امروز در گام دوم انقلاب قرار داریم و نهادهای برآمده از انقلاب اسلامی نیز باید خصلت گام دومی بیابند.
وی با بیان اینکه مقوله علم و پژوهش در گام دوم انقلاب اسلامی، مقوله اول است، افزود: در گام دوم باید حرکت را باروحیه جوانگرایی آغاز کرد. امروز دوران تفاخر و افتخار به گذشته نیست بلکه دوران تولید و خلق جدید است. اگر مرحوم کاظمی آشتیانی را نماد گام اول انقلاب اسلامی در جهاددانشگاهی بدانیم، این مجموعه در گام دوم نیز باید باروحیه جهادی و جوانی پیش برود. دکتر فیروزآبادی جوانی بااستعداد و شایسته است که با باور ملی سطوح علمی را در بهترین دانشگاهها گذرانده و به خدمت کشور درآمده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همچنین، ایشان درصحنه فناوری اقتصاد و مسائل اجتماعی صاحب دو جنبه است. ایشان دورهای مسئولیت معاونت فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف را دارا بود و دورهای نیز در حوزه فناوری فعال بودهاند. امیدواریم گام دوم انقلاب اسلامی، گام درهمتنیدگی بروندادهای اقتصادی، اجتماعی، فناورانه جهاد با اتکا به سرمایههای این مجموعه باشد. امیدواریم جهاددانشگاهی بتواند همچنان در چله دوم انقلاب اسلامی خیلی درخشان به پیش رود.
جهاددانشگاهی امروز در قلههای افتخار دانش کشور قرار دارد
حجتالاسلام والمسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها در این مراسم گفت: جهاددانشگاهی مولود مبارک انقلاب است که به درستی و براساس احساس نیاز جامعه شکل گرفت.
وی با بیان اینکه فرآیند تاسیس دانشگاهها پیش از انقلاب اسلامی از نظر طراحان، محیطی برای تربیت کادر اجرایی در مسیر تأمین نیازهای کشور وابسته به غرب و در مجموعه جهانی نظام لیبرال دموکراسی بود، افزود: اما انقلاب اسلامی در این زمینه مطالبه دیگری داشت و مجموعه دانشگاهیان نیز همراه با انقلاب و این مطالبه بودند. به همین دلیل در ابتدای پیروزی انقلاب، شاهد بودیم که هر کجا که انقلاب تاسیسی انجام میداد، دانشگاهیان نیز در آنجا حضور داشتند. اما جایی باید وجود داشته باشد تا نیازهای جامعه انقلابی را به محیط عالمانه دانشگاه ارایه داده و پاسخهای عالمانه دانشگاه را نیز به جامعه منتقل میکرد که جهاددانشگاهی این مسئولیت را پذیرفت و در این مسئولیت نیز افتخارآمیز عمل کرد.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها با بیان اینکه جهاددانشگاهی امروز در قلههای افتخار دانش کشور قرار دارد، ادامه داد: این سابقه ارزشمند مسئولیت سنگینی بر عهده دکتر فیروزآبادی دارد، که با همکاری جهادگران این مسیر را ادامه دهد.
رستمی گفت: امروز همچنان بین ما و اهدافی که در نگاه امامین انقلاب برای دانشگاه ترسیم شده، فاصله وجود دارد. این فاصله هم به نهادهای آموزش عالی و هم به مجموعههای واسط همچون جهاددانشگاهی مربوط است. جهاددانشگاهی در این حوزه میتواند تعاریف دقیق، میانبرد و الهامبخشی برای سایر مجموعههای علمی کشور داشته باشد. امیدواریم عنایت الهی شامل شده و این حرکت همچنان ادامه داشته باشد.
باید جایگاه جهاددانشگاهی را در شورای عالی انقلای فرهنگی به دست آوریم
علی منتظری از روسای اسبق جهاددانشگاهی در این مراسم گفت: همه مطالبی که گفته شد نشان دهنده این است که ما به انسانی که به هدایت صحیح دست پیدا کرده است، نیازمندیم. نکته مهم این است که توسعه از سوی انسانهای ساخته شده و پرورش یافته در فرهنگ جهادی شکل گرفته است.
وی با تاکید بر این که وظیفه اصلی ما در دانشگاه هدایت فکری و عملی دانشحویان است، افزود: رهبر انقلاب فرمودند یکی از کارهایی که جهاددانشگاهی باید دنبال کند، هدایت فکری و عملی دانشگاهیان است. البته برخی نهادها میتوانند چنین کاری کنند؛ اما سهم جهاددانشگاهی در این زمینه بسیار مهم است.
رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی با اشاره به این که امروز در دوران تحول باید نقش اصلی خود را در دانشگاه ایفا کنیم، تاکید کرد: اولین کاری که باید انجام دهیم این است که جایگاه خود را در شورای عالی انقلاب فرهنگی به دست آوریم. از مسئولان شورای عالی انقلاب فرهنگی تقاضا داریم جایگاه جهاددانشگاهی را به ما بازگردانند.
قدردانی رئیس جمهور از خدمات دکتر طیبی
در این مراسم همچنین رئیسجمهور با صدور پیامی از خدمات دکتر حمیدرضا طیبی در دوران ریاست جهاددانشگاهی قدردانی کرد.
در متن پیام قدردانی سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری خطاب به دکتر طیبی، رئیس پیشین جهاد دانشگاهی آمده است:
«جناب آقای دکتر حمیدرضا طیبی تقدیر از تلاشگران عرصه علم و فرهنگ ارج نهادن به انسانهایی است که شیوه انبیاء و اولیای الهی (ع) را سرلوحه گفتار و کردار خویش قرار دادهاند.
بی شک حفظ و ارتقای جایگاه رفیع جهاد دانشگاهی و تداوم دستاوردهای آن حاصل مدیریت عالمانه و متعهدانه جنابعالی و تلاشهای همکاران ارجمند آن سازمان بوده است. بدین وسیله ضمن ابراز قدردانی از مساعی ارزنده شما در طول مدت فعالیت و تصدی ریاست جهاد دانشگاهی، توفیق جنابعالی را به عنوان جهادگری دلسوز در تداوم ارتباط با این نهاد انقلابی در راستای پیشبرد و توسعه آن و دستیابی به اهداف متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی خواستارم.
امید است در پرتو عنایات حضرت حق تعالی و در ظل توجهات حضرت ولی عصر (عج) موفق و همواره قرین توفیق باشید.»