کارشناس ارشد بازارسرمایه گفت: توثیق سهام موجب گسترش فعالیت بانک‌ها و افزایش کارمزد و درآمد سود تسهیلات اعطایی بانک‌ها از محل درآمد‌های مشاع خواهد شد.
سیاوش وکیلی در گفتگو با خبرنگار حوزه بورس خبرگزاری صداوسیما در خصوص اقدام سازمان بورس مبنی بر توثیق سهام برای اخذ تسهیلات اظهار کرد: در مراودات و مباحث مالی، امروز سهام یا اوراق بهادار به عنوان اموال اعتباری تلقی شده و در واقع در زمره دارایی‌های نوین محسوب می‌شوند.
وکیلی با بیان اینکه اکنون در بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا امکان توثیق سهام فراهم است گفت: سهام شرکت‌ها در کنار سایر انتفاعات، مسیر وثیقه‌گذاری را نیز برای سهامداران مهیا می‌سازد که چنین مسئله‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خوشبختانه در نظام حقوقی ایران نیز بر اساس مفاد مواد ۷۷۲ و ۷۷۴ قانون مدنی این حق به رسمیت شناخته شده، اما متاسفانه از این پتانسیل در بانک‌ها و موسسات مالی استفاده نمی‌شود و تنها در مواردی در معاملات بزرگ صرفا اشخاص حقوقی از این پتانسیل می‌توانستند با اعمال یکسری محدودیت‌ها و حداقل‌های سلیقه‌ای در برابر بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری بهره‌مند شوند که خوشبختانه با ابلاغ سازمان بورس اکنون این امکان برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم شده است.
این کارشناس بازارسرمایه توضیح داد: توثیق سهام از حیث معنایی فرآیندی است که در آن یک شخص می‌تواند سهام و عواید حاصله از آن را با نرخ‌های تابلو و با ضریبی مورد توافق در قبال تسهیلات و بدهی دریافتی به نفع شخص تسهیلات دهنده با استفاده از سامانه جامع شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وثیقه کند، چناچه در سررسید شخص تسهیلات گیرنده نتوانست به تعهدات خود عمل کند، بانک می‌تواند با ساز و کار‌های مشخص و مدونی سهام مورد توثیق را به فروش رسانده و طلب خود را از این محل برداشت کند.
وکیلی گفت: در ابتدا شرایط توثیق سهام برای سهامداران عدالت به منظور خودداری از فروش سهام ارزشمندشان صورت پذیرفت تا آن‌ها بتوانند نیاز مالی خود را از محل دریافت تسهیلات بانکی و در قبال توثیق این سهام بدون نیاز به ضامن تامین کنند.
این کارشناس بازارسرمایه در ادامه با بیان اینکه توثیق سهام موجب گسترش فعالیت بانک‌ها و افزایش کارمزد و درآمد سود تسهیلات اعطایی بانک‌ها از محل درآمد‌های مشاع خواهد شد افزود: چنین درآمد‌هایی جزو درآمد‌های اصلی بانک‌ها به حساب می‌آیند، لذا تصویب و اجرای توثیق سهام باعث رونق صنعت بانکداری در بازار سرمایه خواهد شد.
وکیلی همچنین گفت: از طرف دیگر شرط بهره‌مندی سهامداران از این پتانسیل ثبت نام در سامانه سجام است که این امر عملا منافع زیادی برای سهامداران نیز در پی دارد و آن‌ها به راحتی می‌توانند سود سهام و سایر مطالبات خود را را از شرکت‌ها دریافت کنند.
این کارشناس بازارسرمایه در ادامه به دیگر مزایای این طرح اشاره کرد و گفت: از دیگر مزایای طرح توثیق کاهش پرونده‌های حقوقی ناشی از اختلاف بین بدهکاران و بستانکاران و خلوت شدن محاکم قضایی است، زیرا در صورت عدم ایفای تعهدات از سمت قرض گیرنده، قرض دهنده به سادگی تنها با تکمیل چند فرم نسبت به وصول طلب خود اقدام می‌کند.
وکیلی افزود: در راستای بهبود و فراگیر شدن روش توثیق سهام پیشنهاد می‌شود بانک مرکزی پذیرش توثیق سهام را به بانک‌ها به منظور کنترل رفتار‌های متناقض تکلیف قانونی کند، چون در عمل مشاهده می‌شود که برخی از بانک‌ها به بهانه نوسانات قیمت سهام ضرایب دو یا چند برابری را بعنوان وثیقه طلب می‌کنند و یا فقط نماد‌های خاصی را می‌پذیرند. همچنین لازم است انجام آن از ابتدا تا انتها بصورت الکترونیکی و در مدت زمان حداقلی صورت پذیرد.
سیاوش وکیلی در پایان به عمل به وعده را یکی از عوامل اعتماد بخشی در بازار سرمایه دانست و گفت: یکی از مناسب‌ترین اقدامات در زمان ریاست جدید سازمان بورس پرداخت سود سهام سنواتی و مطالبات حاصل از فروش حق تقدم‌های استفاده نشده فروش رفته سهامداران است که به ناشران ابلاغ شده تا از طریق سامانه سجام این اقدام را انجام دهند.
وی ادامه داد: هرچند امر مذکور اقدام ارزنده‌ای است، اما به زعم اینجانب فاقد ضمانت اجرایی لازم است، زیرا اگر ناشری اقدامی در این‌خصوص بعمل نیاورد سازمان بورس ابزاری به سبب محدودیت‌های قانونی از دید قانون تجارت در دست ندارد. به هرحال به عنوان راه‌حل جایگزین پیشنهاد می‌شود ناشران فارغ از بحث‌های پرداخت باید صورت ریز مطالبات سود سهام سنواتی و مطابات حق تقدم‌های استفاده نشده فروش رفته را به شرکت سپرده گذاری مرکزی ارسال کنند تا این مطالبات در سجام هر یک از سهامداران نمایش داده شود. در این‌صورت سهامداران خود پیگیر دریافت مطالبات خواهند بود.