مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی بالا بودن هزینههای آغاز زندگی و مسکن و بیکاری جوانان و پیدا نکردن گزینه مناسب ازدواج را از عوامل تاثیرگذار بر ازدواج نکردن بهنگام جوانان اعلام کرد.
بر اساس این گزارش براساس دادهها و نتایج سازمان ثبت احوال کشور و مرکز آمار ایران، روند تحولات شاخصهای ازدواج به گونهای است که نرخ ازدواج با کاهش و میانگین سن ازدواج با افزایش روبه رو بوده است و همچنین بررسی ابعاد مسئله ازدواج و الگوهای همسرگزینی نشان از کلیدی بودن متغیر سن ازدواج در این الگوهاست و افزایش سن ازدواج الگوهای آن را دچار تحول کرده و شاخصهای دیگر ازجمله فرزندآوری، طول عمر ازدواج، استحکام خانواده، ضرورت ازدواج و ... را تحت تأثیر قرار میدهد.
تبیین چرایی افزایش سن ازدواج و احصای متغیرهای تأثیرگذار بر آن و پیمایشها و پژوهشهای ملی انجام شده در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه جلسات هم اندیشی با صاحب نظران این حوزه برگزار شده است.
نتایج به دست آمده در این گزارش از دو روش استفاده شده نشان میدهد، بالا بودن هزینههای آغاز زندگی، هزینه بالای مسکن، بیکاری و عدم اشتغال جوانان و پیدا نکردن گزینه مناسب ازدواج در سه اولویت اول عدم ازدواج به هنگام جوانان قرار دارند و عوامل ذکر شده به ترتیب در حوزههای اقتصادی، اقتصادی _ اجتماعی و اجتماعی _ فرهنگی قرار دارند به عبارتی میتوان گفت عدم تغییر روند موجود و توانمندسازی اقتصادی افراد در تأمین معاش یک خانواده نه تنها استحکام خانوادههای موجود را تحت الشعاع قرار میدهد بلکه شکل گیری خانوادههای جدید را با مشکل روبه رو میکند و اغلب عواملی که در اولویت بالای اثرگذاری هستند یکی از کارکردهای مهم خانواده که کارکرد اقتصادی است را با اخلال مواجه میکنند و از این رو افراد در سطح اول رفع نیازهای خود با مشکل روبه رو شده و به سطوح دیگر که تشکیل خانواده و تأمین نیازهای عاطفی را شامل میشود، وارد نمیشوند.
البته عوامل تأثیر گذار بر سن ازدواج به صورت شبکهای به یکدیگر متصل بوده و چرخه عوامل را تشکیل میدهند از این رو حل مسئله مورد نظر از طریق قطع چرخه و روابط دوسویه اثرگذاری و اثرپذیری امکان پذیر است و راهبرد حل مسئله ازدواج با در نظر گرفتن عوامل اولویت دار در افزایش سن ازدواج و روابط بین آنها باید تدوین شود.
بر اساس این گزارش یکی از راهبردهای مهم و اثر گذار در کاهش سن ازدواج، حکمرانی نظام آموزشی و تقویت مشاغلی است که وابستگی به تحصیلات عالی ندارند از سوی دیگر باید در طراحی فرایندها و زیرساختهای شغلی به ایجاد بسترهای گسترش کارآفرینی و تولیدیهای خرد توجه ویژه شود و نکته دیگر در مورد اشتغال اهمیت به ظرفیتهای استانها و شهرهای مختلف در تولید اشتغال است چرا که براساس آمار، شهرهایی که اشتغال زایی بالاتری داشته اند، سن ازدواج پایین تری نیز داشته اند و این مقوله خود به کاهش مهاجرت نیز کمک خواهد کرد؛ موضوع دیگر در راستای تقویت قدرت انتخاب گری صحیح در امر ازدواج است که به ایجاد و تقویت نهادها و ظرفیتهای مردمی و مهارت افزایی افراد و خانوادهها در این امر نیاز است.