کمتر از یک سال از آزادسازی بخشی از اراضی منابع طبیعی در روستای روشنکوه ساری میگذرد، اما زیر پوست این روستا زمینها همچنان دارند خورده میشوند.
روستایی که نمیخواهد روستا باشد
روشنکوه روستایی جنگلی است که برای رسیدن به آن باید خط سیاه آسفالت را در میان سبزینههای چند میلیون ساله جنگلهای هیرکانی در جاده ساری به کیاسر بگیری و بعد از یک فرعی و ۱۱ کیلومتر جاده جنگلی، یک راست برسی به روشن کوه
وارد روستا که میشوی همه جا ساکت است، چشم اندازی فوق العاده در بین دو جنگل، کوچه باغ هایش پر درخت و سنگ، اینجا تا دلتان بخواهد سرسبزی است، گندم زار است، باغ است و خانههای خوش قد و قامتی که خالی هستند، اما میگویند خوش نشینها آخر هفته خودشان را از شیراز و کرج و تهران به اینجا میرسانند، سرمان محکم به طاق میخورد، به هوای روستا آمده بودیم، اما اینجا خبری از باغبان پیر نیست، خبری از بوی کاهگل نیست، بوی ادکلن lovley میآید، بوی آهن، بوی بلوک و تیرآهن که همه با هم ست شده اند
پایین روستا گندمزارهایی است سرسبز در کنار درختانی سبزتر، اما داستانی سیاه زیر پوست این زمینهایی که حالا در آن گندم کشت میشود دارد شکل میگیرد، داستانی چوبی، اینجا تیرکهای چوبی منابع طبیعی که عرصههای ملی را مشخص کرده اند قبول ندارند، خودشان تیرک زده اند با چوب همان جنگلی که تراشیده اند و زمینها را محصور کرده اند.
گندمزار را رها میکنی و میخواهی به آن سر روستا بروی، اما هر چه از محله پایین به محله بالاتر میروی انگار دانه دانه درختان غیب شده اند، متر متر جنگل را سر بریده اند و بجایش ساختمان ساخته اند با درهای فلزی و قفلهای آهنین که انتظار میکشند تا دستی آخر هفته آن را باز کند.
نابودی زمینهای مرغوب به چه قیمتی؟
زور تغییر کاربری همیشه به کشاورزی میچربد، بخاطر ارزش افزوده زمین، بخاطر اشتهای سیری ناپذیر برخیها که میخواهند همین خرده زمین و جنگلی که برای هشتاد میلیون ایرانی باقی مانده است را ببلعند.
سری به اداره جهاد کشاورزی شهرستان ساری میزنم، روی میز کارشناس دایره حقوقی این اداره انبوه پروندههای آبی رنگ است با تخلفاتی رنگارنگ، از ساخت و ساز غیرمجاز گرفته تا زمین خواری و تغییرکاربری زمینهایی که قرار بود قوت مردم را تامین کنند، اما تبدیل به ویلا شده اند.
میگویند فقط پارسال ۲۰۰ مورد ساخت و ساز غیر مجاز را با حکم دادگاه قلع و قمع کردیم، ۱۷۰ پرونده برای متخلفانی تشکیل شد که ۵۱ هزار و ۲۴۰ متر مربع زمین کشاورزی را تغییر کاربری داده بودند و ساختمانها و دیوارها و سقف هایشان را هم بالا برده بودند.
کارشناس حقوقی اداره میگوید: بخش دیگری از تخلفات مشمول تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی میشود، برای متخلفانی که تازه میخواهند ساخت و سازهای غیر مجاز را شروع کنند و ستونی زده اند یا تیرکی آهنی در دل زمین کاشته اند که با حکم دادگاه دستور توقف ساخت میگیرند، عدد این پروندهها هم عجیب است هم بزرگ، ۱۲۹ پرونده در بیش از ۶۲۰ هزار متر مربع زمین کشاورزی فقط در یک سال.
از تخلفات روشنکوه میپرسم، روستاها فایل مخصوص خودشان را دارند، میگوید وظیفه قانونی مجموعه جهادکشاورزی جلوگیری از تغییر کاربری زمینها است و فرقی نمیکند این تخلفات در زمینهای ساحلی باشد یا جنگلی یا باغی، در شمال ساری باشد یا در جنوب شهر، متخلفانش بومی باشند یا خوش نشین، آدمها ملاک نیستند. ملاک، قانون است.
پرونده روشنکوه را باز میکند ۵۴ پرونده تخلف مانند ساخت و ساز غیر مجاز خارج از بافت روستا و ویلا سازی در دل زمینهای کشاورزی تشکیل داده اند برای ۹ پرونده تخلف، با حکم دادگاه کیاسر دستور توقف ساخت و قلع و قمع صادر شده است.
کارشناس حقوقی اداره جهاد کشاورزی میگوید: پروندهها را همراه با مستندات به دادگاه میفرستیم و این دادگاه است که تخلف یا عدم تخلف را تشخیص میدهد، سازمان جهاد کشاورزی مطیع قانون است کما اینکه دادگاه در ۲۰ پرونده رای به نفع اهالی روشنکوه داده و شکایت ما را وارد ندانسته است.
میگویم از روستا بازدید کرده ام و همان ساختمانی که مرداد ماه پارسال حکم تخریبش را داده اند دوباره دارد ساخته میشود
میگوید: متاسفانه در این موضوع رفتار دوگانهای وجود دارد آنهایی که دادگاه رای به نفعشان است رای دادگاه را قبول دارند و خوشحالند، اما برخی متخلفان، چون حکم دادگاه را به ضرر خود میبییند باز قانون شکنی میکنند که برای آنها دوباره پرونده تشکیل میشود.
میگوید: ۲۰ پرونده تغییر کاربری و ساخت و ساز غیرمجاز روستای روشنکوه در محاکم قضایی اکنون در حال رسیدگی است و جهاد کشاورزی با سودجویان در هر موقعیتی که باشند برخورد قانونی خواهد کرد.
عجیب مانند روشهای زمین خواری
در قانون اساسی کشورمان مالکیت بر سه نوع خصوصی، دولتی و عمومی است که در مالکیتهای خصوصی به دلیل داشتن مدارک مثبته مالکیت، پدیده زمین خواری مشاهده نمیشود، اما در مالکیت عمومی و دولتی که متعلق به همه مردم است میتوان عنوان زمین خواری را دید، عملی که منجر به تصرف مراتع، اراضی موات، محیط زیست، اراضی ملی و سایر اراضی متعلق به دولت یا سازمانهای عمومی میشود، اما زمین خواران این اراضی را چگونه تصاحب میکنند؟
سید حجت الله کاویان معاون حفظ کاربری و یکپارچگی امور اراضی استان میگوید: برخی افراد به صورت حرفهای با در اختیار گرفتن وکیل یا به اصطلاح عامه کارچاق کن به دنبال ابطال آرای کمیسیون مادۀ ۵۶ تشخیص منابع طبیعی و یا ماده ۱۳ و ۳۹ قانون بهره برداری از جنگلها و مراتع هستند آنها با ابطال این آرا میخواهند اراضی ملی را به مستثنیات تبدیل کنند و مالک جنگل و کوه و زمینهای ملی شوند.
او میگوید برخیها نیز قانون واگذاری اراضی ملی را مستمسک قرار میدهند و ابتدا زمینهای ملی را تصرف میکنند سپس چند درخت در این زمینها میکارند و با لابی گری و رایزنی تلاش میکنند دستگاههای دولتی گزارشی در این خصوص ندهند و سپس با استفاده از قانون واگذاری و به بهانه عمران و آبادی برای زمینهای تصرفی سند میگیرند.
شیوه عجیب دیگر این افراد نیز استفاده از عنوان وقف است که متصرفان بدون اینکه مالکیت اولیۀ وقف کننده ثابت شود برای زمینهای ملی دست خطهای قدیمی مبنی بر وقف را ارایه میکنند و این وقف نامه را ثبت میکنند و با این سند عادی ابتدا شروع به تصرف اراضی سپس طرح دعاوی میکنند در حالیکه بر اساس اصل ۴۵ قانون اساسی انفال قابل وقف نیستند
از او نیز در خصوص روشنکوه و تغییر کاربریهای زمین میپرسم میگوید: در این سالها بازدیدهایی از روستا شده است و پیشنهاد دادیم ابتدا طرح هادی روستا تصویب شود تا ساخت و سازهای غیرمجاز وارد محدوده نشوند و اراضی ملی نیز از محدوده خارج شوند که این اقدامات توسط بنیاد مسکن انجام و برخی اراضی متصرفی نیز قلع و قمع شده است.
میگوید: منابع طبیعی باید اراضی زراعی را که بر اساس نقشه و مستندات قانونی جزو منابع ملی است، اما متصرفان با در اختیار گرفتن این زمینها در حال کشت و کار در این زمینها هستند را در اولویت رسیدگی قرار دهد
روشهای زمین خواری و تغییر کاربری زمین و داستان روستای روشنکوه عجیب است درست مانند آدمهای اول گزارش و من هم میخواهم برای گزارش بعدی دوباره به روشنکوه بروم بین راه همایون این شعر را جوری میخواند که انگار این روزهای مرا دیده باشد " دلم میسوزد و کاری ز دستم بر نمیآید "، اما من دوباره خواهم نوشت از روستای روشنکوه که زیر یک نقاب دارد عمر زمینهای کشاورزی و درختان جنگلی را سیاه میکند.