پس از ریزش ساختمان متروپل در آبادان، عملیات امداد و نجات با خطرپذیری بالا با حضور امدادگران و گروه‌های مردمی آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز خوزستان، روز سوم خردادماه بود، قرار بود سراسر ایران و استان خوزستان و خرمشهر و آبادان برای سالروز ۴۰ سالگی یک اتفاق شیرین غرق در شادی شوند.
مقدمه‌های برگزاری جشن‌ها و برنامه‌ها برای چهلمین سالگرد آزادسازی خرمشهر در حال آماده سازی بودند، اتفاقی که سالهاست باعث غرور و افتخار ملت ایران و به ویژه ساکنان خرمشهر و آبادان است و بانگ "خرمشهر، شهر خون آزاد شد" را در گوش همه تداعی می‌کند.
اما به یکباره حوالی ظهر، خبری غیرقابل باور و تلخ همه جا پیچید، برج ۱۰ طبقه متروپل در منطقه امیری آبادان که با غرور قد علم کرده بود، فروریخت.
این اتفاق با چنان سرعتی رخ داد که گویی مردم شهر خواب دیده اند، زیرا نه زلزله‌ای آمد، نه انفجار و نه رانش زمین رخ داد، ساختمانی که روزی با حضور جمعی از مسئولان به بهره برداری رسید و قرار بود سال‌ها استوار باشد، بر سر مردم و کاسبان ویران شد.
متروپل دیگر با آن شکوه و عظمت وجود ندارد، حالا به تلی از خاک تبدیل شده و بازماندگان جان باختگان و مصدومان با دیدنش لرزه بر اندامشان می‌افتد و خاطره تلخ را در تاریخی شیرین و غرورآفرین تداعی می‌کند.
حادثه‌ای متروپل مثل آتش سوزی ساختمان پلاسکو در تهران، آبادان را صاحب عزا کرد و داغ بر دل‌های نه تنها مردم خرمشهر و آبادان و استان خوزستان و ملت ایران نشاند.
نیرو‌های مردمی، اورژانس، بسیج، سپاه، ارتش و مسئولان عالی رتبه کشور به سمت آبادان گسیل شدند، هر کس تلاش می‌کند سنگ و آهن و خرابه‌های این عمارت عظیم را بردارد تا شاید بتواند جان یک شهروند را نجات دهد و مانع از نفس افتادن یک عزیز شود.
امدادرسانی‌ها شبانه روزی و بی وفقه در حال انجام است، مصدومان به بیمارستان‌ها منتقل و جان باختگان برای تشخیص هویت راهی پزشکی قانونی می‌شوند، حوالی ساختمان در هر ساعتی همچون روز روشن است و به حدی سست بنیان است که کوچکترین اقدام نادرستی، باعث ریزش باقیمانده ساختمان می‌شود.
حادثه متروپل شباهتی به سایر حوادث ندارد
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور در تشریح اقدامات انجام شده از ابتدای وقوع حادثه تاکنون گفت: امدادرسانی و نجات و جست و جو از دقایق اولیه با روند مطلوبی با حضور همه دستگاه‌های امدادی، اورژانس و... آغاز شد.
پیرحسین کولیوند افزود: ما نیز به دلیل شرایط جوی و گرد و غبار، امکان اعزام با هواپیما را نداشتیم و ناچار به صورت زمینی و با کمی تاخیر به محل حادثه رسیدیم.
وی گستردگی حادثه، حجم آوار و پیچیدگی آن را زیاد توصیف کرد و ادامه داد: نمی‌توان آن را با سایر حوادث شبیه دانست، ضمن اینکه سازه‌ای که وجود دارد، بسیار ناپایدار است و مخاطره‌های بسیار جدی امدادگران، نجاتگران و سایر افرادی که به هر روشی در حال کمک هستند را تهدید می‌کند.
کولیوند می‌گوید: اتفاق خوبی که در این حادثه شاهد هستیم، فرماندهی عملیات و نظارتی که بر عهده وزیر کشور است و با تقسیم بندی‌های به‌جا به امدادرسانی روند مطلوبی داده، همچنین جلسه‌هایی که به صورت مکرر در محل حادثه برگزار می‌شود، حرکتی مثبت به دنبال دارد.
ناپایداری سازه، عامل دشواری امدادرسانی
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور فشار‌های موجود و ناپایداری سازه را عامل دشواری امر امدادرسانی عنوان و اضافه کرد: در حال حاضر مسئولان کشوری از جمله؛ وزیر کشور، رئیس سازمان امداد و نجات و همچنین آتش نشانان تهران که تجربه امداد و نجات در ساختمان پلاسکو را دارند و همچنین ارتش، سپاه، مسئولان استانی، ناجا و... حاضر هستند.
وی به وجود تجهیزات خاص برای آواربرداری از جمله جرثقیل با ظرفیت بالا در کمترین زمان ممکن و کمتر از یک ساعت در محل وقوع حادثه ساختمان متروپل اشاره کرد و گفت: تعداد زیادی کمپرسی برای انتقال نخاله‌ها و مصالح موجود در محل وجود دارد و هیچ مشکلی از لحاظ تجهیزات وجود ندارد و کمبودی نیست.
کولیوند با بیان اینکه تجربه‌ای که در حادثه پلاسکو کسب کردیم، با حادثه متروپل متفاوت است، افزود: در حادثه متروپل با سازه‌ای بسیار ناپایدار روبرو هستیم کاملا کج است، البته با تصمیم وزیر کشور و استاندار ویژه خوزستان، گروهی متخصص در پشت بامی در نزدیکی محل حادثه مستقر هستند و با استفاده از لیزر، کوچکترین تغییر در حد میلیمتر را گزارش می‌دهند، تا به محض اینکه خطر بخواهد امدادرسان‌ها و سایر افراد را تهدید کند، هشدار داده می‌شود.
خودنمایی ایثارگری و از خودگذشتگی در محل حادثه
وی می‌گوید: نجاتگران و امدادرسان‌ها و مردم عادی که در حال کار و تلاش شبانه روزی هستند، با وجود اینکه می‌دانند هر لحظه امکان دارد حادثه‌ای دیگر رخ دهد و ساختمان ریزش کند، اما برای امدادرسانی ریسک پذیری بالایی دارند و این نشان دهنده ایثارگری، از خودگذشتگی، فداکاری و روحیه جهادی آن‌ها در چنین شرایط آب و هوایی است.
کولیوند با بیان اینکه محل وقوع حادثه، میدان کار بزرگ نیست و در خیابانی کوچک و کوچه‌ای باریک قرار دارد، ادامه داد: همه با هم در حال تلاش هستند تا ابتدا جست و جو و نجات افراد محبوس شده زیر آوار را به پایان برسانند و سپس آواربرداری انجام خواهد شد.
شباهت محل حادثه متروپل به خط مقدم جبهه
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور بیان کرد: افراد جوان با گذشت از جان خود، با هماهنگی‌های نیرو‌های نجات در حال کمک هستند و شباهت زیادی با افرادی دارند که در دوران دفاع مقدس در خط مقدم حضور داشتند.
پیرحسین کولیوند گفت: سایر افراد از جمله میانسالان، خانم ها، جوانان، نوجوانان و ... آب و غذا میان امدادگران و افرادی که داوطلبانه در صحنه حضور دارند، توزیع می‌کنند، حتی زن میانسالی که شاید در تامین مخارج و هزینه‌های زندگی خود با مشکل مواجه باشد، اما تعدادی غذا را با شوق خاصی تقسیم می‌کند و هر کسی در حد توان خود در حال کمک کردن است.
بیشتر بخوانید: تداوم آواربرداری برای دسترسی به طبقه همکف و زیرین متروپل
وی چنین اقدامی را در دنیا بی نظیر دانست و افزود: محال است که در سایر نقاط دنیا چنین کار‌های زیبایی دیده شود، مردمی نجیب هستند و مهربانی آن‌ها بی نظیر است.
کولیوند می‌گوید: افرادی که چشم انتظار عزیزان خود هستند، در محل حادثه حضور دارند و برای تسکین آلام و روحیه دهی گروه سحاب در چادر‌های اضطراری در حال خدمت رسانی هستند و وقتی روند کار امدادرسانی را برای آن‌ها توزیع می‌دهیم، احساس رضایت می‌کنند که باعث شرمندگی ما می‌شوند.
پاکسازی طبقه‌های بالایی برج متروپل
این مقام مسئول اظهار داشت: طبقه‌های بالایی ساختمان متروپل با تلاش گروه‌های آنست، دستگاه‌های زنده یاب، امداد و نجات، آتش نشان، جست و جو و نجات کاملا بازسازی شده و دیروز نیز برای اطمینان خاطر، گروه‌های آتش نشانی مجدد طبقه‌ها را بررسی کردند، اما آنچه در حال حاضر مهم است، طبقه همکف و زیرزمین ساختمان بوده و افرادی در آن فعالیت می‌کردند.
کولیوند با بیان اینکه متخصصان مختلف از تهران، اصفهان و... در صحنه حضور دارند و تصمیم‌هایی فنی، عملیاتی، تخصصی و قابل اجرا گرفته می‌شود، گفت: آواربرداری در طبقه همکف و زیرزمین که علائمی از وجود افراد دارد، متمرکز شده و حتی برای لحظه‌ای عملیات جست و جو و نجات و آواربرداری متوقف نمی‌شود، مگر اینکه عملیات خطری برای امدادگران به دنبال داشته باشد.
ایجاد ۶ مسیر برای دسترسی به زیرزمین
وی درخصوص ایجاد مسیر برای رسیدن به طبقه‌های زیرین گفت: ۶ مسیر برای دسترسی به زیرزمین به وجود آمده است تا بتوان عملیات جست و جو و نجات انجام شود.
کولیوند تاکید کرد: ناپایداری سازه و سست بودن آن کار امدادرسانی را کُند نکرده، بلکه سخت کرده است و با بحران‌های بعدی مواجه می‌کند، اما عملیات امدادرسانی با تمام توان و قوا تداوم دارد و تا به نتیجه نرسیم، دست از کار نخواهیم کشید.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور با بیان اینکه تعداد افرادی که زیر آوار مانده اند مشخص نیست، افزود: در حالی که آواربرداری در حال انجام است، ممکن است به علائمی برخورد کنیم، ضمن اینکه وقتی به جسد افراد برخورد می‌کنیم، با احتیاط کامل عمل کنیم تا بتوانیم جنازه را در حد امکان سالم‌تر خارج کنیم تا حرمت و کرامت انسانی حفظ شود.
وجود ۵۰ نفر زیر آوار قابل رد و تایید نیست
کولیوند سرعت کار، دقت کار و عشق به کار در ساختمان متروپل را یکی از تفاوت‌های مهم با سایر حوادث عنوان کرد و بیان داشت: برخی می‌گویند ۵۰ نفر زیر آوار هستند، اما هیچکس نمی‌تواند این عدد را تایید یا رد کند.
به گفته وی؛ استاندار خوزستان و دانشگاه علوم پزشکی آبادان سامانه‌ای را ایجاد کرده اند تا خانواده‌هایی که مفقودی دارند با مراجعه به این سامانه مشخصات کامل فرد را اضافه کنند، اما کسی نمی‌تواند این لیست را تایید یا رد کند و تعداد دقیق مشخص نیست.
این مقام مسئول می‌گوید: تا آخرین لحظه و پیدا کردن همه افراد مانده در زیر آوار به کار خود ادامه می‌دهیم و برای همه کسانیکه ادعا دارند که عزیزی زیر آوار دارند، احترام قائل هستیم.
پیرحسین کولیوند به مراجعه یک نفر و گمانه زنی وی مبنی بر حضور ۲ نفر در طبقه پنجم ساختمان اشاره کرد و افزود: باوجود پاکسازی کامل محل، به منظور احترام به فرد و اطمینان خاطر خود و مردم، یکی از امدادگران وارد این طبقه شد و جست و جو کرد، اما این گمانه صحیح نبود و شخص یا اشخاصی در این طبقه حضور نداشتند، اما در صورت وجود علائم به هیچ عنوان کوتاه نخواهیم آمد.
وی به فعالیت سگ‌های زنده یاب و گروه‌های آنست اشاره کرد و گفت: ۷ نفر از مصدومان به وسیله این سگ‌ها نجات پیدا کردند و هم اکنون فقط ۳ نفر از مصدومان حادثه در بیمارستان‌ها بستری هستند و امیدواریم بتوانیم به زودی شاهد پایان این عملیات باشیم.
چرخه ناکارآمد و معیوب ساخت و سازها علل بروز حوادث تلخ
رئیس انجمن انبوه سازان خوزستان گفت: از سال‌های گذشته تاکنون با یک چرخه‌ای ناکارآمد و معیوب در ساخت و ساز در کشور و همچنین استانمان مواجه هستیم و متولیان مربوط از اتفاق‌هایی که قبلا رخ داده، درس عبرت نمی‌گیرند.
فرشید پورحاجت با بیان اینکه امروز ما با یک فاجعه عظیم در امر ساختمان سازی در کشور روبرو هستیم، افزود: این چرخه معیوب که باید در سال‌های قبل اصلاح می‌شد، همچنان در فعالیت است.
وجود سازه‌های شبیه متروپل در کشور
وی به وجود تعدادی زیاد سازه مشابه متروپل در استان خوزستان و سایر نقاط کشور اشاره کرد و ادامه داد: این اتفاق تلخ زنگ خطری برای آینده حوزه توسعه و عمران کشور محسوب می‌شود و لازم است واکاوی در این زمینه صورت گیرد.
پورحاجت می‌گوید: مقصر حادثه متروپل تنها یک نفر نیست، بلکه یک سیستم ناکارآمد و یک فرایند کاملا اشتباه باعث و بانی این اتفاق تلخ و ناگوار است و باید همه افرادی که در این حوزه دخیل بوده اند، پاسخگوی این فاجعه عظیم و داغدار کردن خانواده‌های بازماندگان و مردم آبادان باشند.
شهرداری و راه و شهرسازی باید پاسخگو باشند
این مقام مسئول تصریح کرد: ساختمانی که پایان کار و گواهی ایمنی ندارد، چرا اجازه بهره برداری و افتتاح آن شده است؟ و متولین به صورت خاص که شهرداری و راه و شهرسازی هستند، به عنوان ناظران بر طرح‌های عمران و توسعه شهری باید پاسخگوی این اتفاق باشند.
پورحاجت متروپل را جزو طرح‌های خاص ساخت و ساز و ساختمان‌های مهم برشمرد و افزود: بنابراین باید نظارت بر مراحل ساخت و ساز و عملیات اجرایی آن توسط دستگاه‌های متولی صورت می‌گرفت تا امروز شاهد وقوع این اتفاق نبودیم.
وی عنوان کرد: سازنده این ساختمان ۱۰ طبقه عضو انجمن انبوه سازان نبوده، اما مجموعه عواملی شامل؛ مهندس ناظر، مهندس طراح، مجری طرح، اجرائیات و. باعث طراحی و اجرای یک طرح می‌شوند و همگی دست در دست هم دادند تا این طرح اجرایی و تمکیل شده است.
فرشید پورحاجت می‌گوید: انتظار می‌رود کمیته حقیقت یاب در این خصوص به بررسی بپردازند و همه کسانیکه به هر رویه‌ای باعث وقوع این حادثه و داغدارکردن مردم آبادان و خوزستان شدند، پاسخ دهند و تبعات این حادثه را بپذیرند و دادستانی برخورد جدی و قانونی صورت گیرد و اشد مجازات اعمال شود.
حادثه متروپل اتفاق افتاد و خانواده های زیادی در داغ عزیزانشان رخت سیاه به تن کردند، ساختمانی که شاید روزی از دیدن آن لذت می‌بردند، به قتلگاه تعدادی انسان تبدیل شد و این خاطره تلخ همچون حادثه پلاسکو، ترورها، بمب گذاری‌ها و سایر حوادث بزرگ در اذهان می‌ماند، اما همت مسئولان و نظارت آن‌ها بر ساخت و سازها و طرح‌های عمرانی می‌تواند مانع از تکرار چنین حوادث تلخی شود.