«محکم بایست»، «ایستگاه ها» و «فضیلت کناره گرفتن» سه کتابی است که برینکمن روانشناس دانمارکی نگاشته و تلاش دارد در این سه گانه راهکارهایی برای بهتر زیستن انسان در دنیای امروز بیان کند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، سوند برینکمن روانشناس دانمارکی تلاش دارد با سه گانه «محکم بایست»، «ایستگاه ها» و «فضیلت کناره گرفتن» ضمن نقد مباحث خودیاری، شیوه میانه روی در زندگی را به خوانندگان ارائه دهد.
سوِند برینکمن استاد روان‌شناسی در دانشگاه آلبورگ دانمارک مشخصاً به مطالعات بین‌رشته‌ای در حوزه های فلسفه، اخلاق و روان‌شناسی علاقه‌مند و تحقیقات کیفی متعددی در این زمینه انجام داده است. همچنین در نیواسکول نیویورک، دانشگاه لندن و دانشگاه کاتولیکای میلان به عنوان استاد مدعو حضور داشته است. برینکمن، علاوه بر تدریس در دانشگاه، شخصیتی رسانه‌ای نیز به شمار می‌رود و در مجله دانمارکی پُلیتیکن یادداشت و معرفی کتاب می‌نویسد.
وی تا به امروز بیش از ده کتاب نوشته است که به طور ویژه سه کتاب او بازتاب بین‌المللی گسترده‌ای پیدا کرده‌اند. این سه‌گانه، یعنی «محکم بایست»، «ایستگاه‌ها» و «فضیلت کناره گرفتن»، تلاشی است برای مقابله با استدلال‌های رایج در کتاب‌های پرخواننده خودیاری. از این جهت گاهی او را نویسنده‌ای ضدخودیاری دانسته‌اند که کوشیده است تا با بیانی ساده برخی از اصلی‌ترین محورهای کتاب‌های خودیاری را نقد کنند. به همین دلیل، نثر او خالی از بازی‌های زبانی پیچیده است و اگرچه به تحقیقات درجه‌یک و آثار ادبی و فلسفی کلاسیک ارجاع می‌دهد، تلاش می‌کند انتقادات خود را بی‌‌پرده و صریح مطرح کند. میانه‌روی، فضیلتی ضروری که کتاب‌های سه‌گانۀ برینکمن می‌کوشند آن را زنده کنند.
سه گانه سوند برینکمن
1. فضیلت کناره گرفتن؛ هنر خویشتن‌داری در عصر افراط
نویسنده معتقد است ایـن روزهـا بخش بزرگـی از زندگی ِمان صرف تمریـن ِدادن خودمان می شـود، تـا بـه هـر طریـق ممکـن، تـا جایـی کـه امـکان دارد بیشـتر تجربه کنیم. بـا وام های سـریع، تخفیف ِهای ویژه و فقط یک قسـمت ِدیگر از سـریال ِتلویزیونی محبوبمان (به لطف خدمات اختصاصـی سـرویس های ویدئویـی آنلایـن) مـا را وسوسـه می کننـد. گونـه ما جامعه ای را خلق کرده اسـت کـه چشـم انداز فرهنگـی و زیسـت بومش را بـر محرک هـا، وسوسـه ها، امکان هـای ِانتخاب و تخفیف های ویژه بنا نهاده است. اما به ندرت پیش می آید که فن خویشـتنداری را انتخـاب و به کار ببندیم، «نه» بگوییم و دسـت از انتخاب بکشـیم. ما فاقد این مهارت هاییم، چه به منزله فـرد، چـه در مقـام جامعـه. ایـن کتـاب می خواهـد بگویـد کـه برای ضـرورت و تمریـن هنـر کناره گرفتـن باید ارزش بیشـتری قائل باشـیم. آموختن این مهارت ها ضروری شده است چون مدت هاست که زندگی ما بر پایه مصرف بی رویه، رشد بی محابا و از میان بردن منابع طبیعی پیش رفته است.
سوند برینکمان، در کتاب فضیلت کناره گرفتن در تلاش است تا به ما بیاموزد چطور از این طوفان کناره گیری کنیم. او سؤال بسیار مهم دیگری را دوباره از ما می‌پرسد: آیا واقعا لذت زندگی در داشتن چیزهای بیشتر است؟ او ذهن مخاطبانش را به سمت یک هنر باستانی می‌برد. هنری که در طول تاریخ و سال‌های بسیار، یک راهنمای اخلاقی برای زندگی انسان‌ها بوده است و مسیر زندگی آنان را مشخص می‌کرده اما حالا فراموش شده است. برینکمان با کتابش، فضیلت کناره گرفتن به ما کمک می‌کند تا دوباره، فضیلت میانه‌روی را به خاطر بیاوریم و مسیر زندگی خودمان را به این ترتیب تغییر دهیم.
2. محکم بایست؛ هنر مقاومت در برابر جنون خودیاری
او می گوید در مرحله اول باید درون نگری را کنار گذاشت و یاد گرفت چگونه باید با خود کنار آمد. در مرحله دوم توصیه می کند که در زندگی بر جنبه های منفی تمرکز کنیم، او در این بخش از استبداد مثبت گرایی و روان شناسی مثبت گرا سخن می گوید و سپس راهکارهایی برای تعادل و میانه روی ارائه می کند. در مرحله سوم معتقد است که باید نه را ورد زبانتان کنید؛ او نسبت به بله گویی مردم انتقاد می کند و می پرسد چرا مردم این گونه اند؟ مرحله چهارم سرکوب احساسات است که در آن به نقد فرهنگ عاطفی و پیامدهای آن اشاره دارد. او در مرحله پنجم ضمن توصیه به برکناری مربی، از مربی زدگی زندگی انتقاد و خطرات آن را گوشزد می کند. توصیه ششم او این است که به جای خواندن کتاب خودیاری یا زندگی نامه افراد، رمان بخوانیم و از رمان به عنوان فناوری خود یاد می کند. او در پایان با بیان اهمیت شخصی گذشته می گوید گذشته نگر باشید. شاید بتوان گفت او به نوعی یک رواقی است.
پیام برینکمن در کتاب پرفروش محکم بایست این است که شما باید بیاموزید محکم و ثابت‌قدم باشید و شاید به مرور زمان، حتی راهتان را پیدا کنید. گفتن این کار ساده‌تر از انجام دادن آن است. به اعتقاد وی حواشی پیرامونتان درباره‌ی توسعه، تغییر، تحول، نوآوری، یادگیری و سایر مفاهیمِ پویا هستند که در فرهنگ پرشتاب ادغام می‌شوند.
به طور خلاصه، این کتاب مناسب افرادی می‌باشد که به دنبال زبانی هستند تا بتوانند با ضرورتِ توسعه در فرهنگِ شتابانِ ما مقابله کنند. بحران‌های مختلفی که با آنها روبه‌رو می‌شویم (محیط‌زیستی، اقتصادی یا روان‌شناختی) نتیجه‌ی فلسفه‌ی چشم‌پوشی از رشدِ بی‌پایان و شتاب فرهنگی عمومی است.
سوند برینکمن نشان می‌دهد منفی بودن توصیه شده در کتاب، روان‌شناسیِ خاصِ خودش را دارد؛ اما نباید به بدبینی و پوچ‌گرایی‌ای برسد که به استعفا، خستگی یا افسردگیِ واقعی منجر شود، بلکه باید به شما در پذیرش مسئولیت‌ها و وظایفتان در زندگی کمک کند. همان‌طور که رواقیون گفته‌اند، تفکر درباره‌ی کوتاه بودنِ حیات و مشکلاتِ اجتناب‌ناپذیرِ آن، مانند هرکس دیگری، به حس هم‌بستگی با دیگرانی منجر می‌شود که در یک قایق‌اند.
منفی بودن به شما زمان و فرصت می‌دهد که به جنبه‌های مشکل‌سازِ زندگی بپردازید و انتقاد کنید؛ به شما کمک می‌کند عادت کنید به تمرکز بر آنچه در زندگی مهم است: انجام آنچه درست است، یعنی انجام وظیفه‌ی خود.
3. ایستگاه ها؛ ده ایده کهن برای زندگی در جهانی نو
سوند برینکمن می‌گوید فرهنگ دنیای جدید دارد با نگاهی مادی و پول پایه ما را به ورطۀ پوچی می‌کشاند و در این دریای مواج، به‌سودای درآمد و آسودگی بیشتر، سفارش می‌کند سوار هر قایق شکسته‌ای بشویم. در نگاه برینکمن، همچنان ایده‌هایی ریشه‌دار و کهن وجود دارند که می‌ارزند برای حفظ معنای زندگی محکم رویشان بایستیم و آنها را به بهایی اندک نفروشیم. ایستگاه‌ها داستان ایده‌هایی قدیمی است که همچنان در جهان جدید می‌توانند به زندگی ما معنا ببخشند.
جمع بندی
زندگی در حال شتاب‌گرفتن است و باید بجنبیم تا مبادا از قافله عقب بمانیم. برای به‌دست‌آوردن موفقیت و خوشبختی بیشتر باید پیوسته در تلاش باشیم، خود را پرورش دهیم و با وضعیت همواره در حال تغییر جهان منطبق شویم. اما وقتی زیستن مثل مسابقه‌ای بی‌پایان باشد، بهای سنگینی بر دوشمان می‌گذارد: تنش‌هایمان هر روز بیشتر می‌شود و کسالت و افسردگی سراغمان می‌آید و منفعت‌گرایی و فرصت‌طلبی راهنمای اصلی کارهایمان می‌شود. سوند برینکمن، روانشناس دانمارکی، معتقد است کتاب‌های خودیاری بر این آزمندی و میل بی‌فرجام به خودبهسازی دامن زده‌اند و وعده‌هایی می‌دهند که هیچ‌گاه محقق نخواهد شد. پس لازم است ابتدا بیاموزیم که چگونه در برابر این سیل پرشتاب ایستادگی کنیم و از فشار جامعۀ مدرن برای موفق‌ترشدن رها شویم. برینکمن به ما می‌آموزد که چطور به‌جای جست‌وجوی راه‌حل‌ها در درون خود، جهانمان را وسعت ببخشیم و خود را در پهنه گسترده‌تری از روابط با دیگران ببینیم و دوباره به مشکلات و راه‌‌های پیش رویمان بیندیشیم.
در مجموع باید گفت: میانه‌روی، فضیلتی است که برینکمن می کوشد در کتاب‌های سه‌گانۀ خود آن را زنده کند.
نویسنده : عبدالشریف ولدبیگی