شیوع ویروس کرونا خیلی از دستگاهها را مجبور کرد تا مصوبه بر زمین مانده دولت الکترونیک را محقق کنند، یکی از این نهادها، دستگاه قضایی است که سالانه هزاران مراجعه کننده دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه میگوید: با شیوع ویروس کرونا ما باید امکاناتی را فراهم میکردیم که مردم بتوانند به صورت غیر حضوری کارها را دنبال کنند، هر چند که یکسری خدمات غیر حضوری شده بود، اما بدون داشتن شناسه ثنا ارائه این خدمات امکان پذیر نبود.
به گفته محمد کاظمی فرد، نخستین اقدام برای دریافت خدمات الکترونیک قضایی دریافت کد ثنا آن هم به صورت غیر حضوری بود. پیش از این مردم باید کد ثنا را به صورت حضوری از طریق مراجع قضایی یا دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی دریافت میکردند. یکی از اقداماتی که از سال گذشته شروع شد، غیرحضوری شدن دریافت کد ثنا بود که ما احراز هویت را به صورت کاملا غیرحضوری انجام دادیم و مردم میتوانند از داخل منزل خودشان ثنا را دریافت کنند.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه میگوید: بعد از دریافت کد ثنا، با وارد شدن به درگاه ملی خدمات قضایی از ۲۰ نوع خدمت غیر حضوری، بهرهمند شد، از جمله این خدمات دسترسی به ابلاغ الکترونیک قضایی است، یعنی این ابلاغ در یک سامانه است، ابلاغ که برای شما میآید از طریق این سامانه میتوانید ابلاغ خود را ببینید، یکی دیگر از مهمترین خدمات بحث اطلاع رسانی پرونده هاست، یعنی من یک پرونده قضایی دارم و میخواهم بدانم این پرونده در چه مرحلهای است، از طریق خدمات اطلاع رسانی پرونده قضایی میتوانم از روند رسیدگی به پرونده مطلع شوم، همچنین از خدمات پرکاربرد ما در پنجره واحد قوه قضاییه، درخواست گواهی عدم سوء پیشینه است که کاملا غیرحضوری است.
کاظمی فرد میگوید: با راه اندازی خدمات مجازی قوه قضاییه، زمینه طرح دعوا و دادخواست، بدون مراجعه به محاکم قضایی فراهم شده است. دادخواست بدوی دیوان عدالت اداری و یا تجدیدنظر وبحث خودکاربری شکواییه سرقت در پنجره واحد قوه قضاییه ارائه میشود.
به گفته رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه حتی جلسات دادرسی و تحقیقات از متهمان نیز به صورت الکترونیکی و برخط برگزار میشود که در سال گذشته ۲۰۰ هزار جلسه را به این صورت برگزار کردیم. ما جلسات متعددی را داریم که یکی از طرفین پرونده خارج از کشور است و حتی در داخل کشور نیز این مشکل را داشتیم، بعضا افرادی بودند که از شهرهای مختلف باید برای شرکت در جلسه میامدند، بنابراین با این امکانات خیلی از مشکلات برطرف شد.
کاظمی فرد میگوید: بحث دادرسی الکترونیکی که عمدتا یکی از طرفین این جلسات زندانی است ما در گذشته زندانی را با صرف هزینه مالی بسیار از زندان جابجا میکردیم و به دادگاه میآوردیم، اکنون بیش از ۷۵ درصد این جلسات به صورت کاملا مجازی برگزاری میشود. یعنی هر جای که قرار بود یک زندانی در جلسه تحقیق و رسیدگی شرکت کند و نیاز به مراجعه فیزیکی بود، اکنون مراجعه فیزیکی حذف شده و به صورت مجازی و الکترونیکی انجام میشود.
هم اکنون زیرساختهای لازم برای ارائه خدمات الکترونیک قوه قضاییه در استانها و شهرستانهای سراسر کشور فراهم شده که روز به روز نیز به این خدمات در درگاه ملی قوه قضاییه (پنجره واحد قوه قضاییه) افزوده میشود که مسلما استفاده بهینه از این ظرفیت نیازمند فرهنگ سازی و تشویق مردم برای پیگیری امور قضایی خود به صورت غیر حضوری است.