وزیر اقتصاد و دارایی گفت: بنای دولت بر این نیست که خدای نکرده در اجرای طرح مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها حمایت موقتی انجام دهد و مردم نیازمند را به حال خودش رها کند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای سید احسان خاندوزی دیشب در برنامه «صف اول» افزود: بلافاصله بعد از جلسه هیات دولت، ستاد تنظیم بازار با حضور اعضا تشکیل شد و گزارشی از طرف وزارت صمت و جهاد کشاورزی ارائه شد. این گزارش حاوی این بود که در طی روز‌های گذشته طی جلسات فشرده پیشنهادات اتحادیه‌های اصناف تولیدی کشور در خصوص اقلام کالاها داشتند.
وی گفت: پیشنهادات اتحادیه‌های اصناف تولیدی کشور در خصوص اقلام کالا‌هایی که قرار است یارانه آن‌ها به جای وارد کننده به خود مردم اختصاص داده شود، پیشنهاداتی داشتند که اگر ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وجود نداشته باشد و یارانه به خود مردم و خانوار‌ها تعلق بگیرد، چقدر افزایش در میزان هزینه‌های تولید مرغ، تخم مرغ، روغن و ... ایجاد خواهد شد.
آقای خاندوزی اضافه کرد: برای دولت مهم بود که آنالیز این قیمت‌ها به نحوی باشد که در عین اینکه استمرار تولید را خواهیم داشت و انشاءالله شاهد کمیابی کالای اساسی نباشیم در بازار، اما هیچ فشاری بر مصرف کنندگان وارد نشود.
وزیر اقتصادی و دارایی گفت: بنا شد بعد از اینکه در سازمان حمایت تولیدکننده و مصرف کننده، ارقام پیشنهادی اتحادیه‌ها نهایی شود و این ارقام به صورت رسمی توسط خود اتحادیه‌ها که با دولت تعهد کردند اعلام شود.
وی افزود: برخی از استان‌های ما هستند که به تنهایی درصد بالایی از مرغ کشور را تامین می‌کنند، قیمت کالا در آن استانها پایین‌تر است بنابراین با توجه به همه این مختصات که از فردا اعمال خواهد شد برای مردم و خانوار‌ها از فردا امکان برداشت ماه اول فراهم خواهد شد.
آقای خاندوزی گفت: تکلیف قانون بودجه این بود که دولت بتواند به سمت کالابرگ الکترونیک برود، رئیس جمهور هم اعلام کرده بودند که همین به عنوان اولویت است و به طور مشخص درباره مسئله نان و دارو از همان ساز و کار استفاده می‌شود.
وی اضافه کرد: تا زمانی که زیرساخت‌ها برای کالابرگ الکترونیک فراهم نشده مانند سایر ماه‌های گذشته که یارانه‌ها استفاده می‌شده، این اقلام هم مانند سایر ماه‌ها قابلیت خرید، برداشت، استفاده در همه فروشگاه‌ها و شبکه بانکی کشور را خواهد داشت.
*مصرف گوشت گوسفند دهک ثروتمند ۲۷ برابر دهک فقیر
وزیر اقتصادی و دارایی گفت: در سرانه مصرف کالاها تفاوت قابل توجهی بین دهک ثروتمند و دهک فقیر کشور داریم به عنوان مثال در مورد مصرف گوشت گوسفند متوسط خانوار‌های ثروتمند ۲۷ برابر متوسط خانوار‌های فقیر دهک اول مصرف گوشت گوسفندی دارند.
آقای خاندوزی افزود: ما در کنار فعالیت‌های روزانه، در ایام اخیر برای روشن گری و ابهام زدایی با گروه‌های مختلف اجتماعی جلسه داشتیم.
وی گفت: نکته تمایز این است که ما در اقتصاد وقتی قیمت کلیدی یا قیمت‌های میانی را صحبت می‌کنیم این تغییرات روی تمام فعالیت‌های اقتصادی موثر است، وقتی قیمت انرژی گران می‌شود تمام فعالیت‌ها چه تولیدی و مصرفی، حتی حمل و نقل درون شهری و بین شهری، همه این‌ها به جهت افزایش قیمت حامل‌های انرژی هزینه تمام شده آن فعالیت افزایش قابل توجهی در سطح عمومی قیمت‌ها ایجاد می‌کند.
وزیر اقتصاد افزود: وقتی اتفاقی می‌افتد که دولت ناچار است رانت و فساد موجود در واردات روغن یا تخم مرغ و ... بردارد، این طور نیست که مجموعه زیادی از تولیدات و مصرف‌ها همزمان با آن افزایش قیمت داشته باشد، به شرط اینکه ما بتوانیم تورم انتظاری جامعه را خوب مدیریت کنیم.
آقای خاندوزی اضافه کرد: امروز در مورد تعدادی از نهاده‌هایی صحبت می‌کنیم که با افزایش این نهاده‌ها کالای نهایی آن‌ها افزایش قیمت پیدا می‌کند، البته ممکن است برخی مشتقات داشته باشد، وقتی قیمت مرغ افزایش پیدا می‌کند اگر در صنعت سوسیس و کالباس مرغ استفاده می‌شود خودش را آنجا نشان می‌دهد.
وی گفت: چرا کسی صریح، روشن و ساده توضیح نمی‌دهد که این تصمیم دولت از آن دسته تصمیم‌هایی که تمام منظومه کالاها، خدمات، تولیدات، کارخانه‌ها و ... را متاثیر کند، نیست.
وزیر اقتصادی و دارایی اضافه کرد: البته بر یکسری از اقلام موثر است بالاخره وقتی روغن تغییر می‌کند از تن ماهی که داخل آن روغن وجود دارد و ... بخشی از کالاها از این افزایش متاثر می‌شود.
آقای خاندوزی گفت: تاکید ستاد تنظیم بازار و معاون اول که مسئول اصلی هماهنگی اصلاح یارانه‌های کشور هستند تاکید جدی داشتند که باید نظارت تعزیرات، وزارت صمت، جهاد کشاورزی و ... به نحوی باشد که جامعه کاملاً اطمینان خاطر را داشته باشد که اصلاح و تغییرات فقط به این دسته از کالاها، محدود است.
وی افزود: مسئله تورم انتظاری دو جهت دارد، جهت اول خود فعالان اقتصادی به معنای تولیدکنندگان، کارخانجات، صنوف، اتحادیه‌هایی هستند که در زنجیره تولید کالاها هستند.
آقای خاندوزی گفت: اتفاقی که توسط وزارت صمت و جهاد کشاورزی امروز گزارشش ارائه شد حاکی از این بود که پیش از اینکه اساسا به افزایش قیمت‌ها برسیم، این دو وزارتخانه تمام دست اندرکاران و تولید کنندگان را دعوت کردند و در مورد جزئیات اینکه بر روی کدام کالاها تاثیر دارد و بر روی کدام کالاها تاثیر ندارد و به چه میزان تاثیر خواهد داشت، به یک توافقات خوبی رسیدند.
وزیر اقتصادی و دارایی افزود: یکی از گلایه‌هایی که در جلسات منتقل می‌شد این بود که وقتی از طرف سیاست گذاران دقیق اطلاع رسانی نمی‌شویم، در یک هاله‌ای از ابهام می‌مانیم و آن وقت ممکن است هر شایعه‌ای بگیرد و به اذهان بنشیند.
آقای خاندوزی گفت: درخواستم این است که طبق مصوبه امروز از فردا به ریز اقلامی که مرتبط است به کالا‌های اساسی از طریق همه اتحادیه‌ها و صنوف در استانها با تفکیکی که برخی از استانها قیمت کالای ارزان تری می‌توانند به دست مردم برسانند، این یک مسئله و تدبیر است که دو وزارتخانه تلاش کرده اند پیش از شروع طرح با خود تولید کننده و اصناف داشته باشند.
وی افزود: جهت دوم مصرف کنندگان است اینکه انتظار افزایش در مورد سایر کالاها آیا نسبتی وجود دارد که پس فردا شخصی خانه‌ای می‌خواهد بخرد به جهت اینکه تخم مرغ گران شده خانه هم گران می‌شود، اگر روشنگری به نحو فراگیری انجام شود که جامعه آگاه، مردم فهیم با بلوغ و سواد اقتصادی خوب، موجب می‌شود مانع از این اتفاقات شود
آقای خاندوزی گفت: بانک مرکزی هم مکلف شد در مسئله کنترل بازار ارز حداکثر توان خود را به کار گیرد، الحمدالله وضعیت ذخایر ارزی کشور در وضعیت کم سابقه‌ای است این میزان ذخایر ارزی که وجود دارد؛ بنابراین کنترل کردن سیاست‌های ارزی، اطلاع رسانی دقیق در مورد آثاری که در طرف مصرف کننده دارد بر سایر اقلام، نظارت جدی بر تخلف‌هایی که در بازار صورت می‌گیرد.
*دولت بدون تعارف با متخلفان برخورد می‌کند
وزیر اقتصادی و دارایی گفت: یکی از شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی کمی سر باز زده بود از اینکه میزان تولید خود را کامل به بازار عرضه کند، الان وقت رفتار‌های سود جویانه نیست، مردم مطمئن باشند دولت بی اغماض با کسانی که می‌خواهند در زمان یک اصلاح اقتصادی که اتفاقا زمان تبلور روحیه جمع گرایی و حمایتی کشور است، کیسه بدوزند برای جیب خود بدون تعارف برخورد خواهد کرد.
وی افزود: مردم اطمینان خاطر داشته باشند که دولت خودشان، دولت برخواسته از نگاه و رای نظر مردم برای مردمی شدن امور است، در مقابله با تمام جریان‌هایی که هر منفعت دیگری دارند غیر از منعفت عموم بدون تعارف ولو از شرکت‌های خود دولت، این جدیت کمک می‌کند که جامعه به این آرامش برسد که رفاه خانوار برای دولت مهم است.
آقای خاندوزی گفت: مسئله کنترل ارز چشم انداز ما این است که با این سیاست بخشی از صف کاذبی که تا الان وجود داشته کاسته شود، البته قیمت‌ها در کشور‌های منطقه و در دنیا افزایش پیدا کرده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: تمام جریان‌هایی که حول سوء استفاده از منابع ارزی و دیگر هر کسی می‌تواند با کمترین و بهترین قیمت کالاها را وارد کند برود با ارز موجود در کشور انجام دهد، دولت رانت ویژه‌ای به واردکننده نمی‌دهد به مردم و مصرف کننده می‌دهد.
*متقاضیان واردات مواد اولیه دارویی بعد از اختصاص ارز ۴۲۰۰، سه و نیم برابر شد
وی گفت: بسیاری از کالاها تا زمانی که ارز با رانت ویژه به آن‌ها تخصیص نمی‌گرفت اساساً صف واردات زیادی نداشتند، فرض کنید دارو، بسیار زشت می‌دانیم که کسی با مهم‌ترین ابزار سلامت و جان مردم بخواهد فقط با نگاه کاسب کاری عمل کند.
آقای خاندوزی افزود:، اما اینکه ما سال ۹۷ ارز ترجیحی اختصاص پیدا کردبه دارو، یکباره سه و نیم برابر سال قبل زنبیل گذاشتند در صف مواد اولیه دارویی، این کاملا حاکی از این است که یک جریان غیر واقعی و فشار زیادی به منابع ارزی کشور وارد می‌شود از جهت کسانی که در نهایت بیش از اینکه به دنبال رساندن دارو به دست مردم باشند، به دنبال شیرینی رانت ارزی استفاده کنند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: بنابراین این سیاست و طور خاص کاهش تقاضای ارزی ناشی از در صف ایستادن برای ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بگیرند این خود عاملی است که کمک خواهد کرد که بانک مرکزی بتواند بهتر بازار ارز کشور را مدیریت کند.
وی افزود: نرخ ارز متاثر از چندین عامل داخلی، خارجی، واقعاً اگر قصه جنگ منطقه اوراسیا نبود اتفاقی می‌افتاد، اگر تسهیل کار تجاری ما بود یک اتفاق دیگری می‌افتد و ... همه این‌ها موثر است، اما حتما بر تقاضای ارز در کشور که از روزی که رانت ارزی برداشته شد بتوانیم دلار به دلار و ریال به ریال نشان دهیم چقدر کاهش تقاضای کاذب ارز را در اقتصاد داشتیم.
آقای خاندوزی گفت: این کاهش تقاضا که به اصطلاح صف خلوت می‌شود این امکان را به بانک مرکزی می‌دهد که برای نیاز واقعی مردم ارز را تخصیص دهد و مطمئن شود سوءاستفاده‌ای وجود ندارد.
وی افزود: در نگاه اقتصادی دولت سیزدهم مسئله یارانه‌ها بر خلاف بعضی از نگرش‌هایی که دراقتصاد می‌گویند هر چقدر یارانه‌ها را کم کنیم و حذف کنیم، اساساً نگاه منفی به یارانه‌ها وجود ندارد، مشروط بر اینکه یارانه هدفمند اصابت کند به گروهی که مستحق آن هستند.
*اگر امسال میخواستیم ارز ۴۲۰۰ بدهیم به بیش از ۲۴ میلیارد دلار می‌رسید
وزیر امور دارایی و اقتصادی گفت: اساسا سیاست‌های حذف یارانه، مخالفت با انواع سیاست‌های حمایتی اصلا در دستور کار دولت نیست، اما چیزی که به عنوان ارز ترجیحی تخصیص پیدا می‌کرد در سال ۱۴۰۰ قریب به ۱۷ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات کالای اساسی در نظر گرفته شد و تخصیص داده شد. با توجه به اینکه قیمت‌ها در بازار‌های بین المللی به شدت افزایش پیدا کرد برآورد ما در دولت این است که اگر امسال میخواستیم آن سیاست را ادامه دهیم عدد ۱۷ میلیارد دلار به بیش از ۲۴ میلیارد دلار افزایش پیدا می‌کرد.
آقای خاندوزی گفت: مسئله این است که ما باید بسیار پیش از این به سمت اینکه جذابیت را به جای واردات بدهیم به تولید داخل، وگرنه این سیاست پیامد‌های کوتاه مدتی دارد، افزایش قیمتی دارد که نارضایتی در مردم ایجاد می‌کند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: ما بیش از دیگران آگاه بودیم که این سیاست در هفته‌های اولیه بازتاب شیرینی نخواهد داشت و اتفاقا برای جبران این بازتاب کوتاه مدت بود که دولت تصمیم گرفت به هر نحوی شده سیاست حمایتی خود را از نیازمندان و فقرای جامعه، سیاست را انجام دهد. این سیاست، سیاستی نبوده که به یکباره در دستور کار قرار گرفته باشد، چندین ماه بود که به تدریج جلسات و گزارش‌های کارشناسی هر کدام از دستگاه‌ها می‌آمدند، طراحی این سیاست بر عهده سازمان برنامه و بودجه کشور بود که بتواند فراتر از یک وزارتخانه بخشی همه مسئله را ببیند.
آقای خاندوزی افزود: سازمان برنامه مدت‌ها گزارش‌هایی از وضعیت موجود می‌آورد، پیامدها، راهکار‌هایی که وجود دارد از بین راهکار‌ها کدام کم هزینه و کدام پر هزینه و بعد وزارتخانه‌های بخشی هم هر کدام به همین ترتیب بود.
وی گفت: ما به مثابه وزارت اقتصاد کمتر درگیر بحث عملیات و اجرا در حوزه کالا‌های اساسی و ... هستند بیشتر وزارت جهاد و صمت این زحمت را می‌کشند.
آقای خاندوزی افزود: این اتفاقات محصول تصمیماتی است که در اواخر سال گذشته و در ابتدای امسال بعد از تصویب قانون بودجه شکل گرفت، شاید برای مردم جالب باشد که دولت غیر از جلسات و کار‌هایی که به شکل متعارف وجود دارد ما تقریباً روزانه یک جلسه ثابت در حوزه مسئله یارانه‌ها داشته و داریم.
وی گفت: بنابراین ما در طول ماه‌های گذشته یکایک مسیر‌های جایگزینی که باید کنار گذاشته می‌شد، بالاخره وقتی مسئله‌ای در سطح ملی است متفاوت است از اینکه وزارتخانه می‌خواهد در حوزه صلاحیت خود تصمیمی بگیرد لازم بود که مجلس، رئیس مجلس، قوه قضاییه و رئیس، مجمع تشخیص و تمام ارکان مطلع باشند که دولت بعد از چند سال عدم عمل به تکالیف بودجه‌ای و قانونی توسط دولت‌های قبل بنا دارد این تکلیف را انجام دهد.
آقای خاندوزی افزود: دو محور در مورد مشمول یارانه شدن و یا نشدن وجود دارد، محور اول سازمان هدفمندی یارانه هاست ذیل سازمان برنامه و بودجه که اساسا اگر کسی هیچ یارانه‌ای دریافت نمی‌کند ظرف روز‌های آینده درگاه مجدد باز می‌شود و تمام کسانی که اعتراض دارند به درگاه سازمان هدفمندی یارانه‌ها مراجعه می‌کنند. در مورد اینکه آیا جزو یارانه‌های ۳۰۰ هزار، ۴۰۰ هزار تومانی یا جزو دهک دهم قرار دارند این در حوزه صلاحیت وزارت رفاه است، چون در آنجا مجموعه متنوعی از معیار‌ها و اطلاعات وجود دارد که وزارت رفاه تعیین می‌کند.
وی در پایان تاکید کرد: با صراحت خدمت مردم عرض می‌کنم که بنای دولت بر این نیست که خدای نکرده در اجرای این طرح حمایت موقتی انجام دهد و مردم نیازمند را به حال خودش رها کند.