رقم بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سال ۱۴۰۱ با ۱۹۹۱ میلیارد و ۵۰۲ میلیون تومان است که نسبت به سال قبل ۴۰ درصد رشد داشته است. با اینحال بررسی بندهای تخصیص یافته این بودجه نشان میدهد برای برخی ردیفها مثل حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی - فرهنگی که جزو اسناد و قوانین بالادستی (مصوب ۲/۴/۱۳۹۸) است این ردیف بودجه رضایتبخش نیست.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وزیر میراث فرهنگی هم چندی پیش در این زمینه پیام نارضایتی منتشر کرد و نوشت بودجه مرمت میراث فرهنگی در بودجه سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۳۴۰ میلیارد تومان بوده است و با احتساب ۳۵ هزار بنای تاریخی ثبت شده، میانگین سهم روزانه هر بنا کمتر از ۳۰ هزار تومان است.
علیرضا انیسی رئیس پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی هم با اشاره به اینکه این مبلغ ناکافی است گفت: گرچه اعتبارکافی لازم و ضروری است، اما موضوع توجه به میراث فرهنگی امر بسیار مهمتری است که معمولا از آن غافل هستیم.
موضوع میراث فرهنگی باید بتواند در صدر توجه همه دستگاهها و نهادهای مرتبط با آن قرار گیرد و به خصوص امر مدیریت و نگهداری بناهایی که در تملک وزارت میراث فرهنگی نیستند، همواره در تداخل با سایر وظایف بنیادی نهادها مثل عملیات عمرانی، آموزش و یا بهسازی و درآمدزایی با چالش مواجه میشود.
کمبود اعتبار و نبود توجه کافی به خصوص تعارض منافع نهادها و سازمانهایی که بر سر تملک و نگهداری و حفاظت بناهای تاریخی مشارکت دارند موجب میشود گه گاه خبرهای تکان دهنده و ناخوشایندی درباره تخریب این میراث غنی منتشر شود. تخریب آثار تاریخی، تهدید هویت ملی ست.
غلامرضا میثاقیان کارشناس معماری و شهرسازی گفت: موضوع بناهای تاریخی یک امر میان بخشی است، اما سازمانها و نهادهای مختلف، اولویتشان موضوعات ذاتی دستگاه خودشان است و باید نسبت به عملکرد خود در آن حوزه پاسخگو باشند.
وی با اشاره به اینکه مجموع نهادهایی که در این امر مشارکت دارند مثل شهرداری ها، وزارت خانههای نیرو، مسکن، خارجه و آموزش و پرورش باید امر توجه به این هویت تاریخی را در اولویت قرار دهند افزود: در برنامه سوم و چهارم توسعه مواردی درباره حفاظت از میراث فرهنگی به همه دستگاهها تکلیف شد، اما پس از پایان دوره ۵ ساله این برنامه ها، به مرور این تکلیف هم به فراموشی سپرده شد.
علیرضا قلی نژاد معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: دامنه موضوع مدیریت بناها و محوطههای تاریخی خیلی بزرگ است با اینحال مهمترین موضوع این است که در این حوزه آنچه درباره اش حرف میزنیم بسیار متفاوتتر از چیزی است که به آن عمل میکنیم.
برآورد میشود حدود یک میلیون بنا و محوطه تاریخی ارزشمند در سراسر ایران وجود دارد که ۳۵ هزار بنا تا کنون در فهرست ملی ثبت شده و ۲۴ تا نیر در فهرست جهانی ست. هنوز مسیر بسیار طولانی در روند شناسایی، ثبت، نگهداری و بهره برداری از این میراث ارزشمند پیش روست.