کارشناس میراث فرهنگی البرز گفت: معماری صخرهای دستکند اشتهارد از جاذبههای دیدنی، اما ناشناخته البرز است.
او افزود: منطقه اشتهارد بر روی گسل اشتهارد واقع شدهاست، که یکی از جوانترین و فعالترین گسلهای ایران است. مطابق با تحقیقات زمین شناسان، زمان تشکیل این کوهها به حدود ۱۵ میلیون سال پیش باز میگردد؛ که وجود حوضچههای گوناگون از رسوبات آهن و همچنین تغییر املاح به علتهای گوناگون نظیر زنگ زدگی، واکنش دادن با اکسیژن و ... در زمان تشکیل این کوه ها، سبب ایجاد رنگهای گوناگون در بستر آنها شده است.
کارشناس میراث فرهنگی البرز تصریح کرد: تپههای رنگی اشتهارد یک رشته کوه با مساحت تقریبی چهل کیلومتری است که از ماهدشت آغاز و تا بوئینزهرا ادامه دارد. این تپههای رنگی بر اثر برشهای سطحی که ناشی از فعالیتهای زمین شناسی گسل مذکور است از رشته کوه یاد شده نمایان میشوند، و لایههای مختلف و رنگهای متعددی در این منطقه وجود دارد که بر اثر گذشت زمانهای بسیار بر روی زمین نقش بسته است.
او تاکید کرد: خاکهای رنگی علیرغم زیبایی که دارند هیچ برتری نسبت به خاکهای دیگر ندارند، این خاکها که مارن نامیده میشود، حاصلخیز نیست و بستری برای ایجاد فضاهای گیاهی روی این خاک وجود ندارد. وجود رنگهای قرمز، زرد، سفید و نارنجی چشمهای انسان را خیره میکند، رنگی بودن این تپهها به دلیل ذرات فلز و سایر عناصر موجود در خاک است که طی هزاران سال گذشته بر روی هم انباشته شدهاند. مواد معدنی مختلفی همچون نمک، روی، مس، آهن، فسفات و منگنز در این خاکهای رنگی وجود دارد که برداشت نیز میشود.
به گفته کارشناس میراث فرهنگی البرز در بازدید از کوههای رنگی اشتهارد کانی معدنی غالب در اینجا مس است و طبق بررسیهای باستان شناسی، ساکنین باستانی محوطه ازبکی و تپه خوروین و سیاه تپه در استان البرز و تپه قبرستان و تپه سگزآباد در استان قزوین با معادن مس در منطقه اشتهارد و هیو آشنا بودند و با توجه به یافتههای کورهها و قالبهای باستانی در این اماکن، ساکنین آنها سنگ معادن این ناحیهها را به محوطههای محل زندگی خود حمل میکردند و در آنجا ذوب و ریختگری میکردند.