شکلات تلخ از فواید و خواص فراوانی برخوردار است و البته مصرف زیاد آن می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد، از خواص شکلات تلخ می‌توان به بهبود سلامت قلب، کاهش فشار خون، درمان کم خونی و افسردگی و مراقبت از پوست اشاره کرد.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، شکلات تلخ تعدادی از مزایای شگفت انگیز مانند کاهش فشار خون، مبارزه با استرس اکسیداتیو، بهبود سلامت قلب، جلوگیری از سرطان، تنظیم سطح کلسترول، بهبود توانایی شناخت و بسیاری موارد دیگر را به همراه دارد؛ غنی از آنتی اکسیدانی است که باعث مراقبت از مو و پوست می‌شود.همچنین با کاهش جذب چربی در بدن، شکلات تلخ می‌تواند در درمان علائم چاقی کمک کند و در نتیجه باعث کاهش وزن می‌شود.
شکلات تلخ چیست؟ از چه ترکیباتی تشکیل شده است؟
شکلات تلخ (Dark chocolate)، که به نام شکلات سیاه نیز شناخته می‌شود، از کره کاکائو به جای کره‌ی شیری ساخته شده است. حاوی سطح بالایی از کاکائو است، حدود ۶۰ تا ۹۹ درصد. کاکائو حاوی آنتی اکسیدان‌های فنلی بیشتری نسبت به اکثر غذا‌ها است و محتوای کاکائو در این شکلات‌ها پر از آنتی اکسیدان است. هرچه میزان کاکائو در یک شکلات بیشتر باشد، غنی‌تر و کمی تلخ‌تر خواهد شد. طعم خشک و نیمه شیرین این شکلات برای عدم وجود جامدات شیر در آن است در عوض حاوی وانیل و برخی از امولسیفایر‌های دیگر است؛ این‌ها مقدمه‌ای بود برای رسیدن به خواص و فواید شکلات تلخ که در این بخش خواهید خواند.
حقایقی در مورد ترکیبات مغذی شکلات تلخ
شکلات غنی از آنتی اکسیدان‌ها است، مانند پلی فنل‌ها و فلاونوئیدها.
کالری، قند و محتوای چربی اش بستگی به نوع شکلات تلخی دارد که انتخاب می‌کنید.
یک منبع غنی از مواد معدنی مانند منگنز، منیزیم، آهن و مس است.
سایر ترکیبات مغذی موجود در شکلات، فسفر، پتاسیم، ویتامین K، B-۱۲ و A سلنیوم و کلسیم هستند.
مزایای سلامتی و خواص شکلات تلخ
غنی از آنتی اکسیدان ها: شکلات تلخ یک آنتی اکسیدان قوی است این آنتی اکسیدان‌ها واقعا رادیکال‌های آزاد و دیگر مولکول‌های خطرناک را که ممکن است خطرات بالقوه برای سلامتی را ایجاد کنند و باعث بیماری‌هایی مثل سرطان، پیری زودرس و بیماری‌های قلبی می‌شوند را نابود می‌کنند.
شکلات تلخ برای بهبود سلامت قلب: با داشتن ۶۵% کاکائو غنی شده از پلی فنول در شکلات تلخ و دیگر آنتی اکسیدان‌ها مانند کاتچین‌ها و پلی فنل ها، می‌توانند به کاهش فشار خون و خطر بیماری‌های قلبی کمک کنند. مصرف این شکلات انعطاف پذیری شریان‌ها را حفظ می‌کند که از خطر حملات قلبی و سکته مغزی جلوگیری می‌کند. حتی مصرف کم این شکلات سلامت قلب و عروق را افزایش می‌دهد.
کاهش فشار خون از خواص شکلات تلخ: شکلات تلخ غنی از مواد معدنی مانند منیزیم و مس است؛ این مواد معدنی در تنظیم فشار خون طبیعی و سپس حفظ ضربان قلب مفید است.
شکلات تلخ برای مبارزه با رادیکال‌های آزاد: این شکلات حاوی بیشترین مقدار فلاونوئیدها و پلی فنل‌ها است، حتی بیشتر از شراب و چای. به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند و مواد سمی زیست محیطی را از بدن انسان خارج می‌کند.
شکلات تلخ برای جلوگیری از سرطان: ترکیبات فلاونوئیدها و آنتی اکسیدانی موجود در شکلات تلخ نیز توانایی‌های پیشگیرانه سرطانی دارند، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه ادامه دارد.
آندورفین‌ها را آزاد می‌کند و خلق و خو را بهبود می‌بخشد: خوردن یک تکه شکلات خوشمزه احتمالا می‌تواند سطح استرس را کاهش دهد، با تحریک تولید اندورفین (Endorphins) که موجب احساس خوشحالی شود، کار می‌کند. علاوه بر این، شکلات‌های تلخ مختلف حاوی محرک‌هایی نظیر تئوبرومین و کافئین هستند که محرک اصلی در کاهش افسردگی هستند.
کاهش سطح کلسترول از خواص شکلات تلخ: به اثبات رسیدن شکلات تلخ میزان کلسترول LDL (بد) را در بدن انسان تا ۱۰ تا ۱۲% کاهش می‌دهد. تحقیقات همچنین نشان داد که کاکائو، که یک عنصر کلیدی این شکلات هاست، ممکن است به افزایش کلسترول HDL (خوب) و به سرکوب LDL اکسید شده کمک کند. LDL اکسید شده می‌تواند با بافت‌های اطراف واکنش نشان دهد و احتمال حمله قلبی را افزایش دهد.
تقویت شناخت از خواص شکلات: شکلات تلخ یکی از بهترین خوراکی‌ها برای بهبود عملکرد مغز است که مسئول تمرکز و حافظه است؛ محتوای فلاونول و محتوای پلی فنول کاکائو در پیشگیری از خطر سکته مغزی و زوال عقل در میان سالمندان و جوانان کمک می‌کند. استفاده از شکلات ۷۰%، هیپرپلازی مغز را بهتر می‌کند که توانایی انطباق با آموزش و یادگیری مهارت‌های جدید است.
شکلات تلخ برای تقویت ایمنی: دو نوع از فلاونوئیدها موجود در شکلات عمدتا کتچین (Catechin) و اپیکاتچین (Epicatechin_gallate) هستند؛ شکلات تلخ دارای سطح زیادی از کاتچین‌ها است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن انسان می‌شود و احتمالا مانع از بیماری‌های مزمن می‌شود.
درمان کم خونی از خواص شکلات تلخ است: ترکیبات فلاونوئیدی در درمان بیماران کم خون و همچنین افرادی که عادات رژیم غذایی ضعیفی و فقیری دارند، مفید است.
کاهش قند خون از خواص شکلات تلخ: شکلات تلخ نشان داده است که قند خون ناشتا را در میان بیماران دیابتی کاهش می‌دهد. پلی فنل‌های کاکائو همچنین در تقورت مقاومت به انسولین کمک است و به عنوان یک وازودیلاتور در میان بیماران دیابتی عمل می‌کنند.
درمان افسردگی از خواص شکلات تلخ: سطح سروتونین در این شکلات می‌تواند به عنوان یک ضد افسردگی موثر عمل کند. شکلات تلخ حاوی سروتونین است که دارای ویژگی‌های تقریبا یکسان ضد افسردگی می‌باشد.
شکلات تلخ برای جلوگیری از سکته مغزی: خوردن شکلات تلخ نه تنها بدن را آرام می‌کند، بلکه عروق خونی را انعطاف پذیر‌تر نیز می‌کند. همچنین عملکرد سلول‌های اندوتلیالی که سلول‌های خونی را تشکیل می‌دهند را افزایش می‌دهد. همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بی شماری را کاهش می‌دهد و از سکته مغزی جلوگیری می‌کند.
شکلات تلخ برای مراقبت از پوست: ترکیبات بیولوژیکی و فلاونول این شکلات همچنین در افزایش هیدراتاسیون پوست، به جلوگیری از آسیب خورشیدی و بهبود جریان خون به پوست کمک می‌کند.
شکلات تلخ برای مراقبت از مو: با داشتن خواص ضد التهابی شگفت انگیز و افزایش جریان خون به مو، این شکلات می‌تواند رشد مو را تقویت کند، و از عفونت پوست سر و ریزش مو جلوگیری کند.
افزایش استقامت از خواص شکلات تلخ: با افزایش میزان متابولیسم بدن، شکلات تیره کمک می‌کند تا سطح انرژی شما افزایش یابد و در نتیجه باعث استقامت می‌شود.
شکلات تلخ برای تقویت بینایی: با بهبود دادن جریان خون بهتر به مغز، شکلات تیره نیز در بهبود دید موثر است.
شکلات تلخ برای کاهش التهاب: شکلات تیره دارای خواص ضد التهابی شگفت انگیزی است و بنابراین به کاهش التهاب در بافت‌های روده و قلب کمک می‌کند.
شکلات تلخ مفید در دوران بارداری: شکلات تلخ برای زنانی که باردار هستند مفید است، زیرا در پیشگیری از مشکلاتی مانند پره اکلامپسی (Pre-eclampsia) کمک می‌کند، فشار روی عضلات را کاهش می‌دهد و به شما احساس آرامش می‌دهد و باعث افزایش ایمنی کلی بدن می‌شود.
درمان سرفه از خواص مصرف شکلات تلخ: حضور تئوباریم در کاکائو شکلات تلخ، آن را به یک درمان موثر برای درمان سرفه و جلوگیری از علائم آسم تبدیل کرده است. بر خلاف سایر دارو‌های سرفه، تئوبرومین باعث خواب آلودگی نمی‌شود.
شکلات تلخ آسم را کنترل می‌کند: شکلات تلخ نیز در درمان علائم آسم و سایر مسائل تنفسی به علت داشتن تئوباریم و متیلکسانتین مفید است.
کاهش وزن از خواص شکلات تلخ: با کاهش جذب چربی در بدن، شکلات تلخ می‌تواند در درمان علائم چاقی کمک کند و در نتیجه باعث کاهش وزن می‌شود. همچنین، خوردن یک تکه کوچک از این شکلات ممکن است به شما کمک کند که گرسنگی خود را از دست بدهید و به شما اجازه می‌دهد که رژیم کاهش وزن خود را حفظ کنید.
عوارض جانبی شکلات تلخ: اگر چه شکلات تلخ دارای مزایای سلامتی شگفت انگیزی است، اما مصرف بیش از حد از هر چیزی می‌تواند به داشتن عوارض جانبی منجر شود، حتی اگر آن یک خوراکی معجزه آسا باشد.
برخی از عوارض جانبی عمده این شکلات عبارتند از:
کافئین بالا از مضرات شکلات تلخ: شکلات تیره، کافئین بیشتری نسبت به سایر شکلات‌ها دارد. مصرف آن در مقادیر زیاد ممکن است موجب اضطراب، اسهال، عصبانیت و کم آبی شود.
کاکائو به میزان بالا: میزان کاکائوی بالا در این شکلات می‌تواند باعث بیماری‌های مختلفی طود، مانند بیماری پوست، یبوست و سردرد میگرنی. همچنین می‌تواند باعث تهوع و گاز شود.
مضرات مصرف زیاد شکلات تلخ در بارداری: مصرف زیاد این شکلات در زنان باردار به شدت ممنوع است، زیرا ممکن است باعث تحریک زودرس، سقط جنین و وزن کم هنگام تولد شود.
سایر عوارض جانبی شکلات تلخ عبارتند از:
تپش قلب
سندرم روده تحریک پذیر (ibs)
پوکی استخوان
فشار خون بالا
گلوکوم
اختلالات خونریزی