گزارشی از مهمترین رویداد‌های فرهنگی «کتاب» در سال ۱۴۰۰

به گزارش خبرگزاری صداوسیما بسیاری از رخداد‌های مرتبط با کتاب همچون جوایز ادبی، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های کتاب سالانه در سال ۱۴۰۰ همانند سال پیش رونق خوبی داشت و مسئولان فرهنگی با بستر سازی در فضای مجازی برای برگزاری بهتر رویداد‌ها تلاش کردند.
در این گزارش به برخی سرفصل‌های مهم حوزه کتاب در سالی که گذشت نگاهی می‌اندازیم.

                                                       جوایز کتابی ۱۴۰۰

جوایز ادبی در ایران و دیگر کشور‌های دنیا تاثیری غیرقابل‌انکار در فروش کتاب‌ها و میزان استقبال کتاب‌خوانان از این آثار دارد.
«جایزه ادبی جلال آل‌احمد»، «کتاب سال ایران» از جمله جشنواره‌هایی بودند که در سال گذشته برگزار شد.

جایزه ادبی آل احمد 
جایزه ادبی جلال آل احمد از رویش‌های انقلاب اسلامی است. این رویداد هر سال به بررسی آثار منتشر شده در حوزه رمان، داستان کوتاه، داستان کوتاه و رمان کودک و نوجوان، مستندنگاری و نقد ادبی می‌پردازد و برگزیدگان آن در مراسم اختتامیه معرفی می‌شوند.
امسال این رویداد در ۱۲ بهمن ماه برگزار شد.
بنابر بررسی‌های انجام شده داستان‌های این دوره جشنواره به نسبت سال گذشته بیشتر امیدآفرین بوده اند.

چهارمین دوره جایزه ملک‌الشعرا بهار

چهارمین جشنواره ملی انجمن‌های ادبی (جایزه ملک‌الشعرای بهار) با محور «طرح پیشنهادی برای سال ۱۴۰۰» برگزار شد.
این جشنواره در دوره چهارم خود شاهد پویایی انجمن‌های ادبی در این رقابت و روندی مثبت و روبه رشد بود.
انجمن‌های ادبی (جایزه ملک‌الشعرای بهار) شامل طرح‌های «نقالی نوجوانان»، «زنگ داستان کودک» و «پویش ادبی مرهم» بود که به‌عنوان طرح‌های برگزیده معرفی شدند.

جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

دوازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران امسال همانند سال های گذشته برگزار شد.

این جشنواره در بخش های پایان نامه و حوزه کتاب هر کدام 4 اثر برگزیده انتخاب شد و در بخش پژوهشگران سازمان 2 نفر انتخاب شدند.

جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری

بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آذرماه برگزار شد.

این جشنواره با حضور قصه گویانی از پنج قاره به شکل برخط به پایان رسید و آثار برگزیدگان در قالب کتابی منتشر شد.

سی و نهمین دوره جایزه کتاب سال 

برگزیدگان جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در گروه‌های «کلیات»، «دین»، «زبان»، «علوم خالص»، «علوم کاربردی»، «هنر»، «ادبیات»، «تاریخ و جغرافیا»، «فلسفه»، «روانشناسی»، «اقتصاد» «علوم سیاسی و حقوق» بودند.

                                                رویدادهای ادبی

برگزاری شب‌شعر دیدار ماه

شب شعر دیدار ماه، در شب نیمه ماه رمضان در حوزه هنری برگزار شد و جمعی از شاعران در آن به شعرخوانی پرداختند.

در این نشست متن نامه رهبر انقلاب، خطاب به شاعران این نشست قرائت شد.

جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
دوازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران امسال همانند سال‌های گذشته برگزار شد.
این جشنواره در بخش‌های پایان نامه و حوزه کتاب هر کدام ۴ اثر برگزیده انتخاب شد و در بخش پژوهشگران سازمان ۲ نفر انتخاب شدند.

جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری
بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آذرماه برگزار شد.
این جشنواره با حضور قصه گویانی از پنج قاره به شکل برخط به پایان رسید و آثار برگزیدگان در قالب کتابی منتشر شد.

سی و نهمین دوره جایزه کتاب سال
برگزیدگان جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در گروه‌های «کلیات»، «دین»، «زبان»، «علوم خالص»، «علوم کاربردی»، «هنر»، «ادبیات»، «تاریخ و جغرافیا»، «فلسفه»، «روانشناسی»، «اقتصاد» «علوم سیاسی و حقوق» بودند.

برگزاری مراسم نکوداشت رودکی

 بر اساس مصوبه شورای فرهنگ عمومی چهارم دی‌ماه از سال ۱۴۰۱ به عنوان «روز رودکی» در تقویم رسمی کشور ثبت می شود.

امسال آیین نکوداشت پدر شعر فارسی با رونمایی از سه کتاب «رودکی‌وار»، «رودکی» و چهار جلد نخست «گنجینه نت‌ نوشت‌های رودکی» با حضور چهره‌های فرهنگی و هنری برگزار شد.

                                               رویدادهای فرهنگی بین المللی   

اهدای بیش از ۲۰ نسخه خطی و چاپ سربی و سنگی به کتابخانه ملی

بیش از ۲۰ نسخه کتاب خطی و چاپ سربی و سنگی به زبان فارسی و عربی به کتابخانه ملی ایران اهدا شد.

تعداد ۱۱ نسخه کتاب خطی قدیمی، ۱۲ نسخه کتاب چاپ سربی و سنگی، ۳۳۸ کتاب چاپی و همچنین ۲۴۶ منبع غیرکتابی از دیگر آثار اهدا شده است.

امضای تفاهمنامه ایران و کتابخانه ملی رم

امسال تفاهمنامه همکاری ایران و کتابخانه ملی رم برای حفظ نسخ خطی فارسی امضا شد.

برپایی نمایشگاه ایرانی کتاب و محصولات قرآنی در اوگاندا

امسال همزمان با ایام ماه مبارک رمضان، برای آشنایی اندیشمندان و شخصیت‌های دینی، فرهنگی، علمی و اقشار مختلف با فرهنگ و معارف قرآنی نمایشگاهی از کتاب و محصولاتی قرآنی در فضای باز رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوگاندا برگزار شد.

نمایشگاه مجازی کتاب

امسال نمایشگاه مجازی کتاب به وسعت ایران گسترانده شد.

دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران که از سوم تا یازدهم بهمن برپا شده بود، در نهایت به‌دلیل استقبال مخاطبان با یک‌روز تمدید در روز دوازدهم بهمن به کار خود پایان داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میزان خرید مردم ایران از این فروشگاه مجازی کتاب را ۸۵۲ میلیارد ریال اعلام کرد.

طرح‌های تخفیف فصلی کتاب
طرح‌های فصلی خانه کتاب امسال همانند سال‌های گذشته باعث رونق کتاب و کتابخوانی در ایران شد. این طرح‌ها در شهرستان‌ها رونق خوبی داشت.

                                              درگذشت چهره‌های فرهنگی

درگذشت قاسم آهنین‌جان
قاسم آهنین‌جان شاعر آیینی کشور که از مدتی پیش به دلیل ابتلا به بیماری سرطان، دوران سختی را می‌گذراند، روز سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت درگذشت. 

درگذشت محمدرضا باطنی
محمدرضا باطنی زبان‌شناس، مترجم و فرهنگ‌نویس سرشناس کشور هم سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت در سن ۸۷ سالگی درگذشت. وی سال ۱۳۱۳ به دنیا آمده و فارغ التحصیل رشته زبان شناسی همگانی بود.  

درگذشت حجت‌الاسلام شیخ‌الاسلامی
حجت‌الاسلام والمسلمین علی شیخ الاسلامی چهره ماندگار ادبیات هم صبح روز پنجشنبه ۲۳ اردیبهشت، پس از مدتی بستری در بیمارستان درگذشت. وی متولد سال ۱۳۱۵ در فارس و اولین رئیس دانشگاه علامه طباطبایی بود.

درگذشت سعید تشکری

سعید تشکری داستان نویس و نمایشنامه نویس که به دلیل ابتلاء به کرونا در بیمارستان بستری شده بود، شامگاه سه‌شنبه، ۱۹ بهمن ماه، در بیمارستان درگذشت. تشکری به‌دلیل ابتلا به کرونای سخت در بیمارستان بستری شده بود، با انجام عمل جراحی که به‌خاطر خونریزی معده انجام شده بود، درگذشت.

درگذشت جهانگیر خسروشاهی
جهانگیر خسروشاهی نویسنده ادبیات انقلاب اسلامی و پژوهشگر هم صبح چهارشنبه ۱۳ بهمن در پی ایست قلبی درگذشت. 

                                                 چالش‌های حوزه نشر
نامه اعتراضی بیش از ۱۰۰ کتابفروش به وزیر ارشاد
این ایام که بسیاری از مشاغل حوزه‌های فرهنگ درگیر ویروس کرونا شده اند و عملا بسیاری از رویداد‌های فرهنگی یا لغو و یا در بهترین شرایط به صورت مجازی برگزار شده است؛ صنعت نشر و کتابفروشی ها، هم متضرر شدند.
کتابفروشان کشور، در این رابطه نامه‌ای اعتراضی با امضای بیش از ۱۰۰ کتابفروش خطاب به وزیر ارشاد نوشتند و از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستند که با توجه به مشکلات متعدد، در این زمینه تصمیم‌گیری شود.

نوسان قیمت کاغذ در روز‌های پایانی سال
در روز‌های پایانی سال قیمت کاغذ در بازار آزاد پس از یک وقفه چند ماهه با افزایش چند درصدی مواجه شده است.
برخی کارشناسان افزایش قیمت کاغذ در روز‌های گذشته را به خرید ناشران از بازار می‌دانند. با توجه به امکان برگزاری نمایشگاه کتاب در اردیبهشت‌ماه عمده ناشران تلاش می¬کنند تا کار‌های خود را پیش از نمایشگاه منتشر کنند.

                                               مزایای همه گیری کرونا
رونق گرفتن کتاب‌های صوتی

کرونا و به تبع آن گرانی کاغذ دست به دست هم دادند تا نرم افزار‌های فروش کتاب رونق بگیرد.
این ایام با استقبال مخاطبان از کتاب‌های صوتی و الکترونیک همراه بود.
فروش کتاب‌های صوتی و الکترونیک بر اساس آمار در ایام کرونا ده برابر رشد داشته است.

  گزارش: مریم عابدی