چند ماهی از دو سیلاب ویرانگر در جنوب کرمان میگذرد و خسارت دیدگان در انتظار رفع مشکلات خود هستند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کرمان، اسم دخترک هفت ساله را میپرسم، میگوید: گُل اندام ، نامش مثل لباسهای زیبای محلی این روستا زیباست، گُلهای ریز و درشت بر روی لباسهایی که حاصل هنرنمای دستان زنان و دختران این جا است، خودنمایی میکند.
گل اندام میگوید: لباسهای عید را به تن کرده و میخواهد به خانه دوستش برود تا به او نشان دهد.
میپرسم، خانه دوست کجاست؟
با دست مکانی را نشان میدهد که حدود ۴۰ متری با اینجا فاصله دارد.
در گفتگو با او پدرش میآید و خودم را معرفی میکنم.
به یکبار گویی داغ دلش تازه شده و سر شکایت و مشکلات را باز میکند.
میگوید و میگوید ومن شنوایی حرفهای او
از حرف زدن که باز میایستد، حس میکنم راحت شده است.
گوی تا کنون گوشی برای حرفهای خودش پیدا نکرده بود.
بعد از مدتی میگوید:حالا جانم بیا داخل، یه چایی بخوریم، سرت را درد آوردم، چه کنم، نه خانهای دارم، نه کاری و سرمایهای.
روستای نهضت آباد
اینجا همان روستای شهرستان رودبار جنوب است و سیلاب بدجوری خانه و کاشانه مردم را در هم پیچید.
اگرچه وسعتش بزرگ نیز، اما مردم توقعات و انتظارات بزرگی دارند.
مُرادعلی از ساکنان این جا میگوید: این خانهای که میبینی ۴۵ ساله در آن زندگی کردم، تمام دار و ندارم بود، حالا ببین ان چی باقی مانده است.
او اضافه میکند: سیلاب تا یک متر ارتفاع داشت و هر چیزی را با خود شست و برد.
میپرسم، اینجا چند خانه بود؟
میگوید: در این محله ۲۰ خانه و همگی تخریبی هستند.
به او میگویم: اینجا سابقه سیل و سیلاب داشته است؟
جواب میدهد: سیلاب بوده و تاکنون چندین دفعه آمده، اما تا این اندازه ندیده بودم
خانههای اینجا برخی تخریبی و برخی بد جوری خسارت وارد شده و کسی هم در آن ساکن نیست.
تعداد زیادی چادر توسط مراکز امدادی به مردم داده شده تا مردم به صورت موقت در آنها زندگی کنند و برخی نیز به خانههای خِشت و گِلی اطراف رفته اند.
اما گرمای سوزناک جنوب در راه است و مردم میگوید، نمیدانیم که در این وضعیت چگونه زندگی کنیم و با تابستان نفس گیر و خرما پز چه کار کنیم.
تخریب مزارع کشاورزی
سیلاب ویرانگر اگرچه زورش به درختان تنومند نخل نرسید و آنها همچنان استوار مانده است، اما جالیز و گلخانهها را در هم پیچید و سرابی بیشتر باقی نگذاشت.
آقای بَزمانی کشاورزی که یک میلیارد سرمایه اش یک شبه در آب حل شده میگوید: سه هکتار خیار و گوجه کاشته بودم و خوشحال بودم که میتوانستم خسارت طوفان سال گذشته را جبران کنم، اما نگاه کن ببین، از آن همه کِشت چه چیزی بر جای مانده است؟
با دست نیم متر خاک را کنار میزند و میگوید: اینها پلاستیکهای است که روی جالیز تا صدها متر کشیده بودم و تا دو ماه دیگر باید محصول آن را برداشت میکردم.
او اضافه میکند:دوبار به اَرمنستان رفتهام و بازار فروش را هم فراهم کرده بودم، اما.
از گلخانهها هم اسکلتی بیشتر باقی نمانده است، گلخانههای جنوب کرمان معروف است و نیاز به معرفی ندارد، اما از آن همه گلخانه نه گُلی مانده نه خانهای.
خانم ساردویی که انواع فلفل و بادمجان کاشته بود حال و روز خوبی ندارد.
با دو پسر بیکارش دو میلیارد تومان وام گرفته و به جز باد که چوبها و داربستها را تکان میدهد چیزی باقی نمانده است.
از برخی کشاورزان که در مورد جبران خسارت آنها توسط بیمه پرسیدم، لبخند تلخ آنها گویای همه چیز است، چرا که پول پلاستیک آنها هم نمیشود.
دست خالی مردم پس از دو سیلاب
پانزدهم دی ماه بود که جنوب استان کرمان دچار سیلاب شد و بالای ۲ هزار میلیارد تومان به مردم خسارت وارد آمد.
هنوز زمینهای این مناطق خیس بود که بارندگیهای دو روزه که کم سابقه اعلام شده بود در ۲۵ دی ماه دوباره بارید و بارید، به طوری که در برخی نقاط تا حدود ۳۰۰ میلی متر حجم بارشها بود و شد آنچه نباید میشد.
چرا که این مناطق توان جذب این همه بارندگیها را نداشت و انباشت آب روانها روانه خانه و کشاورزی مردم شد.
اما تنها این خُسران این دو سیلاب نبود، بلکه بسیاری از راهها، محورها و زیرساختهای شهری را با خود نابود کرد و در مجموع آن طور که ستاد بحران استان کرمان برآورد کرد پنج هزار میلیارد تومان خسارت به مردم برجای گذاشت که توان جبران این همه زیان را ندارند.
زینی وند استاندار کرمان میگوید: این دو سیلاب شش بار سفر فوری اعضای کابینه دولت را به دنبال داشت و رئیس جمهور نیز با سفر به رودبار جنوب از نزدیک در جریان مشکلات قرار گرفت تا دست خالی مردم را ببیند و برای تامین اعتبار وکاهش آلام مردم اقدام شود.
خسارت سنگین به جادهها و محورها
اینکه دو سیلاب دی ماه تا چه اندازه به محورها و اَمنیه جنوب استان خسارت وارد کرده، معاون راهداری و حمل و نقل جادهای جنوب استان میگوید: هفت شهرستان ما درگیر این سیلاب بودند و ۶۰ درصد خسارات به راهها و محورهای اصلی بود و مابقی به ابنیهای که ساخته شده بود.
آقای رئیسی میزان خسارت رو ۵۵۰ میلیارد تومان اعلام میکند و میگوید: ما به سرعت ترمیم موقت را تاکنون انجام داده ایم و چهار پُل را در محور رودبار به سمت ایرانشهر در دست ساخت داریم تا سیلابهای بعدی که با حجم زیاد طغیان میکند، خسارتی به آنها وارد نکند.
از وی در مورد کمک دولت در سیلاب دوم پرسیدم؟
گفت:هنوز به ما بودجه تعلق نگرفته و امیدواریم در سال آینده با تصویب اعتبارات و ابلاغ آن به سرعت خسارت برجای مانده را جبران کنیم.
بازسازی مناطق آسیب دیده
روستای کُروچان اولین منطقهای بود که بازسازی منازل روستایی آغاز و یکی از شرایط ساخت بازسازی و تعمیر خانه قرار نگرفتن در بستر رودخانهها و حریم مسیلها است.
در این زمینه مدیرکل بحران استان میگوید: در بازدیدهای میدانی مشخص شد که سی روستا در مناطق آسیب دیده در مسیر رودخانه ساخته شده و در هر بارندگی این روستاها دچار مشکل میشوند و داد مردم بلند میشود.
آقای مجید سعیدی با بیان اینکه اصول مهندسی در ساخت و سازها در این مناطق به هیچ وجه رعایت نشده میگوید: برخی روستاها باید جابجا شوند و در این زمینه مردم باید همکاری نمایند.
با مدیرکل مسکن روستایی که صحبت کردم به تخیریب ۳۰۰ واحد مسکونی در سیلاب اول و ۱۲۰۰ واحد بازسازیی و تعمیری اشاره میکند و میگوید: در سیلاب دوم هم ۳۱۲ واحد تخریبی و بالای ۳۰۰۰ واحد آسیب دیده که باید ترمیم شود.
آقای سلطانی با بیان اینکه در سیلاب اول ۵۰ درصد کمکهای بلاعوض به مردم پرداخت شد و تقریباً عملیات اجرایی همه واحدها شروع شده میگوید: علت اینکه اعتبارات سیل اول هنوز ابلاغ نشده به مصوبه اول هیئت دولت برمیگردد چرا که امهال وامهای کشاورزان تضمین نشده تا بانکها اقدام کنند و سه بانک عامل نیز اعتبارات بازسازی را به استان ابلاغ نکرده و معطل مانده است.
وی اضافه میکند: در مورد سیلاب دوم نیز مصوبه دوم را وزیر کشور به سازمان برنامه و بودجه ابلاغ کرده، اما در هیأت دولت نرفته است و به تصویب نرسیده و در صورت عملیاتی شدن و ابلاغ تا تابستان تمام خانههای آسیب دیده را به مردم تحویل خواهیم دارد.
از وی پرسیدم، وسعت هر خانه چه اندازه است؟
میگوید: ۵۰ متر مربع و اگر کسی بخواهد بیشتر باشد باید سهم آورده خودش را افزایش دهد.
در مورد لایروبی قنوات از مدیرکل بحران استان سوال کردم، میگوید: برای لایروبی قنوات و چاهها اعتبارات ابلاغ شده در استان توزیع شده است.
آقای سعیدی از کمک بنیاد بَرکت برای دامدارانی که دام خودشان را از دست داده اند خبر داده و میگوید: دامهای زیادی خریداری شده برخی به دامداران اهدا گردیده و مابقی آن را بعد از سال موکول کردهاند و بنیاد علوی هم برای افرادی که لوازم منزل خود را ازدست داده اند، تجهیزات لازم را خریداری و توزیع آن را آغاز کرده است.
نکته
اگر چه بخشی از خسارات سیلابهای استان کرمان ناشی از تصرفات مردم در رودخانهها، مسدود کردن مسیر آبراهه و دستکاری در حریم مسیلها میباشد و در چند سال اخیر دولت هم اجازه ساخت و سازها و تجاوز به حریم رودخانهها را نداده است، اما ایمن سازی سیل بندها، ایجاد سیل بندهای جدید و لایروبی رودخانه از عوامل تاثیرگذار در جلوگیری از سیلابهای مخرب و خانه خراب کن است.
سیلابهایی که تاکنون دهها هزار میلیارد تومان خسارت به اقتصاد مردم و کشور وارد کرده و هر سال نیز تکرارو تکرار میشود.
یادمان نرود پیشگیری همواره بهتر از درمان است و هزینههای بسیار کمتری دارد.
نویسنده : سید امان الله احمدی زاده