هادی حجازی فر در «موقعیت مهدی»، شمایل یک سینمای متعهد و مسئلهمند را برای مخاطب به تصویر کشیده است. سینمایی که نه شبیه به روایتهای متعارف از صحنههای نبرد و موقعیتهای جنگی در سطح جهان و در میان سینماگران بین المللی است و نه حتی شباهتی به آثار حوزه دفاع مقدس ساخته شده در درون کشور دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، روایت دوران حیات و روزمرگیهای قهرمانان دفاع مقدس و شخصیتهای اسطورهای به دلیل هالهی تقدسی که پیرامون آنها شکل گرفته، معمولاً برای کارگردانان سینمای ایران کار چندان آسانی نیست. خصوصاً اینکه آن شخص فرماندهی نظامی باشد که اغلب وجوه عملیاتی و ویژگیهای او در میدان نبرد برای مخاطبان بازگو شده است. ورود به ایدههایی از این دست کار بسیار سختی است، چرا که فیلم به راحتی میتواند به دام کلیشه شدن بیافتد و مخاطب را پس بزند، اما موقعیت مهدی با حذف کلیشهها توانسته است رویکردی نو به موضوع داشته باشد.
هادی حجازی فر در یک اثر سینمایی اپیزودیک، روایت زندگی برادران باکری را با ایفای نقش وحید حجازی فر در نقش حمید باکری راهی جشنواره چهلم فجر کرده است. نقشی که وحید حجازی فر به خوبی از عهدۀ آن بر آمده است.
نکتهای که پس از تماشای «موقعیت مهدی» توجه ما را جلب میکند، این است که در تمام سکانسهای این اثر شاهد تفکیک میان یک اثر جنگی متعارف با استانداردهای بینالمللی و یک اثر منسوب به دفاع مقدس ایران با تمام ویژگیهای خاص و منحصربهفرد زیست روزمره شهدای جنگ تحمیلی هستیم. برخلاف بسیاری از کارگردانان که برای ساخت یک فیلم جنگی روی وجه حماسی شخصیتها و داستان تاکید میکنند. حجازیفر اتفاقاً داستان فیلمش را بسیار مینیمال و خالی از هرگونه حماسهای تعریف میکند. به جای ساختن حماسه تلاش میکند از درون لحظات مهدی باکری را بسازد. لحظاتی بسیار ساده و معمولی که ممکن است در نگاه اول از چشم تماشاگران عام سینما دور بمانند. اما همین لحظات ساده است که مهدی باکری را برای مخاطب تبدیل به شخصیتی ملموس و زمینی میکند.
به این تعبیر، «موقعیت مهدی» به عنوان یک اثر دفاع مقدس بیش از آنکه متکی به تکنیک و چارچوبهای فرمی پیش برود و صحنههای جنگی و جلوههای میدانی جنگ را به تصویر بکشد، روایتگر زیست شرافتمندانه، دلاورانه و نجیبانۀ برادران باکری است. اگر چه در مورد اول هم کارگردان به خوبی از پس خلق صحنههای جنگی باورپذیر برآمده است. فیلمی که توانسته از دل خون و خشونت یک داستان شاعرانه بیرون بکشد و آن را با دقت فراوان برای مخاطب تعریف کند.
امام خمینی (رحمتالله علیه) در ۳۰ شهریورماه سال ۶۷ در پیامی خطاب به هنرمندان و خانواده شهدا به تجلیل از هنر و هنرمندان متعهد پرداختند. ایشان با اشاره به ویژگیها و صفات هنر متعهد و اصیل، به تقدیر از هنرمندانی پرداختند که هنرشان را در راه مبارزه با استکبار و دشمنان اسلام به کار بستند و خود در جبهه نبرد حق علیه باطل به فیض شهادت نائل آمدند.
این منشور هنر در حقیقت میثاقی است که حضرت امام رحمتالله میان «هنر» و «مبارزه» برقرار ساخته اند. در این منشور هنرمند و هنر دردمند اینگونه توسط حضرت امام روایت شده است: «هنرمندان ما تنها زمانى مى توانند بى دغدغه کوله بار مسئولیت و امانتشان را زمین بگذارند که مطمئن باشند مردمشان بدون اتکا به غیر، تنها و تنها در چهارچوب مکتبشان، به حیات جاویدان رسیده اند؛ و هنرمندان ما در جبهههاى دفاع مقدسمان این گونه بودند، تا به ملأ اعلا شتافتند؛ و براى خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگیدند؛ و در راه پیروزى اسلام عزیز تمام مدعیان هنر بى درد را رسوا نمودند.»
مضافاً اینکه بنابر تعابیر صریح و تصریح ایشان «هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایه داری مدرن و کمونیسم خون آشام و نابود کننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بی درد، و در یک کلمه «اسلام امریکایى» باشد.» پیام حضرت امام به روشنی بیان میدارد که هنر عین تعهد و مبارزه است و جز این نیست. پس به تعبیری، هر اثر هنری در نسبت با این اصول و نحوه مواجهه و میزان قرابت با این فرمایشات قابل ارزیابی است و «مدعیان هنر بی درد» را به مبارزه میخواند. در حقیقت هنر نوعی از معرفت است.
در همان عصری که در بسیاری از آثار سینمایی شاهد بیان اوهام، تجربیات شخصی و عوالم فردی منفصل از مردم از سوی سازندگان آثار هستیم، هادی حجازی فر در «موقعیت مهدی»، شمایل یک سینمای متهعد و مسئلهمند را برای مخاطب به تصویر کشیده است.
او در پایان قهرمانش را ورای تعلقات روزمرۀ فناپذیر قرار میدهد. سینمایی که نه شبیه به روایتهای متعارف از صحنههای نبرد و موقعیتهای جنگی در سطح جهان و در میان سینماگران بین المللی است و نه حتی شباهتی به بسیاری از آثار حوزه دفاع مقدس ساخته شده در درون کشور دارد.
اثر او یک روایت بومی، قابل لمس، باور پذیر، محترم و منحصر به فرد از جنگ تحمیلی و فرمانده لشگر ۳۱ عاشوراست. یک پرترۀ دلنشین از مهدی باکری. چه بسا رد توفیق حجازی فر را بتوان در اشتراک ساحت نظر و عمل و ارادت ویژه او به مهدی و حمید باکری نیز جستجو کرد.
این اثر در واقع بخشی از پروژهای تلویزیونی به نام «عاشورا» درباره شهید باکری است که نسخۀ سینمایی آن تا اینجای جشنواره با استقبال مردم و سینماگران و اهالی رسانه مواجه شده است.
بر اساس اعلام سامانه مدیریت فروش و اکران سینما (سمفا)، فیلم سینمایی موقعیت مهدی تا حدود ساعت ۱۳ امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۰، بیش از یک میلیارد و ۳۸۴ میلیون تومن فروش داشته و پربینندهترین فیلم نوروز ۱۴۰۱ بوده است.