روسیه هجدهمین شریک تجاری بزرگ چین است و چین نیز اولین شریک تجاری اوکراین است.
- روسیه
جی یو، متخصص امور چین در موسسه «چتم هاوس»، مستقر در لندن که روابط بین الملل را رصد میکند، گفت: چین نقش مهمی در اقتصاد روسیه ایفا میکند. طبق اعلام وزارت بازرگانی چین، این کشور از ۱۲ سال پیش، بزرگترین شریک تجاری مسکو بوده است. با این حال به گفته جی یو، روابط دوجانبه پکن و مسکو نشان میدهد روسیه، هجدهمین شریک تجاری بزرگ چین است. روسیه یکی از معدود کشورهایی است که با چین، مازاد تجاری دارد.
بر اساس گزارشی که اخیرا بانک ANZ منتشر کرد، چین در سال گذشته ۷۹.۳ میلیارد دلار کالا از همسایه خود روسیه خریداری کرد. این رقم، معادل سه درصد کل واردات چین است. میزان فروش چین در بازار روسیه نیز ۶۷.۶ میلیارد دلار بود که معادلِ تنها دو درصد از کل صادرات چین است.
- انرژی
هیدروکربورها و مواد اولیه، مانند چوب و فلزات، بخش عمده خرید چینیها از روسیه را تشکیل میدهند. بر اساس گزارش بانک ANZ، روسیه ۱۶ درصد از نفت خود را به چین عرضه میکند. سال گذشته به طور میانگین روزانه ۱.۵۹ میلیون بشکه نفت از روسیه به چین تحویل داده شد. گاز طبیعی روسیه، ۵ درصد از مصرف چین را تشکیل میدهد. اما چین، مرتب حجم واردات گاز خود از روسیه را افزایش میدهد. جنگ در اوکراین، خبر بدی برای پکن است؛ چرا که قیمت نفت به بالاترین حد خود از سال ۲۰۰۸ رسیده است.
-دارایی، سرمایه گذاری
طبق گزارش ANZ، روسیه با در اختیار داشتن معادل ۱۴۰ میلیارد دلار دارایی در چین از سرمایه گذاران بزرگ در بازار اوراق قرضه دولتی چین است. جولیان ایوانز پریچارد از تحلیلگران موسسه مالی «کپتال اکانمیکس» میگوید: در حال حاضر تنها ۱۷ درصد فعالیتهای تجارت بین چین و روسیه به یوان انجام میشود. اما این تحلیلگر با اشاره به تحریمهای غرب علیه مسکو پیش بینی میکند این وضعیت ممکن است به سرعت تغییر کند تا چرخه گردش کالا بین دو کشور حفظ شود.
- اوکراین
چین همچنین اولین شریک تجاری اوکراین است. با این حال، اوکراین تنها سه دهم درصد از تجارت خارجی چین را به خود اختصاص داده است. اوکراین، مواد اولیه به ویژه سنگ آهن به چین صادر میکند. اوکراین در مسیر جاده جدید ابریشم قرار دارد. جاده ابریشم جدید، طرح زیرساختی جاه طلبانهای است که پکن به ابتکار شی جین پینگ، رئیس جمهور چین راه اندازی کرده است. اوکراین از سال ۲۰۱۷ در این پروژه شرکت دارد. شرکت سینواینسایدر SinoInsider هشدار داده است به علت حمایت ضمنی پکن از تهاجم روسیه به اوکراین ممکن است کی یف از این پس، تمایل کمتری به تجارت با چین و حمایت از طرحهای آن داشته باشد. این کارشناس معتقد است طرح جاده ابریشم که از روسیه عبور میکند، ممکن است به شدت تحت تاثیر تحریمهای غرب علیه مسکو قرار گیرد.
-مواد غذایی
اوکراین که انبار اروپا محسوب میشود، عمدتا محصولاتی مثل جو، روغن آفتابگردان و به ویژه ذرت به چین صادر میکند. بر اساس اعلام اداره گمرک چین، سال گذشته ۲۹ درصد از ذرتی که وارد چین شد، از اوکراین بود. طبق اعلام آژانس بلومبرگ، چین که برای تامین مواد غذایی مورد نیاز خود به شدت به اوکراین وابسته است از این پس، به دنبال تنوع بخشی به منابع مورد نیاز خود است.
پکن در روز حمله روسیه به اوکراین، از لغو محدودیت واردات گندم روسیه خبر داد، اما مشخص نیست این همزمانی، اتفاقی یا اقدامی حساب شده بوده است. با توجه به این توافق که از ابتدای فوریه حاصل شده است، چین از این پس امکان واردات گندم از تمام مناطق روسیه را دارد؛ در حالی که قبلا فقط از هفت منطقه روسیه میتوانست گندم وارد کند.