خواب زیاد در روزهای تعطیل و جمعه شاید به ظاهر بسیار لذت بخش باشد، اما عوارض خطرناکی دارد که امیدواریم با دانستن آن‌ها دیگر این عادت را کنار بگذارید و بدن سالم تری داشته باشید.
آیا فکر می کنید خوابتان زیاد است؟
اول از همه باید ببینیم که زیاد خوابیدن یعنی چه و چه مقدار را می‌توان خواب زیاد محسوب کرد؟ خواب استاندارد و طلایی حدود ۸ ساعت است و متعادل محسوب می‌شود و بعضی از متخصصان نیز معتقدند که بین ۷ تا ۹ ساعت می‌تواند خواب طبیعی باشد که برای افراد بین ۱۸ تا ۶۴ سال توصیه می‌شود.
مقدار مناسب خواب ثابت می‌کند که افراد با ۷ ساعت خواب می‌توانند نشاط و انرژی کافی را داشته باشند، اما ممکن است که افراد دیگر به بیش از این مقدار نیاز داشته باشند و اگرچه در بیشتر مطالعات، بیش از ۹ ساعت خواب زیاد محسوب می‌شود.
عوارض بیش از حد خوابیدن چیست؟
- دیابت
بین خواب زیاد و دیابت رابطه مستقیم وجود دارد و تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که هم کم خوابیدن و هم زیاد خوابیدن می‌تواند بدن را به سمت علائم دیابت ببرد و تئوری‌های مطالعاتی نشان می‌دهد که خواب زیاد تقریبا کار مشابهی را با مقاومت انسولین انجام می‌دهد و باعث می‌شود که بدن شما در پروسه هضم و تولید قند دچار مشکل شود.
- سردرد
بعضی از افراد بیشتر در معرض سردرد قرار می‌گیرند که معمولا این اتفاق در آخر هفته‌ها و تعطیلات بیشتر است و محققان بر این باورند که این سردرد می‌تواند در نتیجه خواب زیاد باشد و علت آن هم میزان سروتونین در مغز است و افرادی که در روز زیاد می‌خوابند و خواب شب آن‌ها به هم می‌ریزد، احتمالا صبح‌ها از سردرد رنج می‌برند.
- ورم
بیش از حد خوابیدن می‌تواند برای تولید کورتیزول زیاد به بدن فشار بیاورد و در دز‌های پایین، کورتیزول نقش مهمی را در سیستم ایمنی ایفا می‌کند و می‌تواند به کاهش التهاب و ورم در بدن کمک کنداگرچه که کورتیزول در خون ساخته می‌شود و زمان تولید آن در مواقع استرس یا خستگی می‌باشد و در نتیجه خواب زیاد تولید کورتیزول را افزایش می‌دهد.
حال اگر کورتیزول در بدن بالا باشد، تاثیر آن در بدن برعکس می‌شود، یعنی این که صبح‌ها با چشم‌های پف کرده بیدار خواهید شد و گلودرد را نیز تجربه می‌کنید که علت آن تورم سینوس‌ها و مفضل‌ها است.
- افسردگی
شاید بدانید که خواب زیاد می‌تواند باعث افسردگی شود و یا یکی از نشانه‌های آن باشد. خواب زیاد و افسردگی ارتباط بسیار زیادی با هم دارند و علت آن هم می‌تواند دوباره به همان کورتیزول برگردد.
سروتونین یک ماده شیمیایی ایجاد کننده حس خوب در مغز می‌تواند در اثر افزایش کورتیزول کم شود که در اثر پرخوابی این اتفاق رخ می‌دهد و اگر سروتونین بدن شما به طور ثابت آشفته باشد، می‌تواند عکس العمل‌هایی مثل افسردگی را در پی داشته باشد.
- ادراک
استفاده از اطلاعات باعث تمرین مغز می‌شود و متخصصان یافته اند که عملکرد ذهنی مغز بر روی سه ناحیه است و برای افرادی که هفت ساعت در شب می‌خوابند، بهتر است و خواب بیشتر یا کمتر به آن آسیب می‌زند و مطالعات دیگر نشان می‌دهد که زنجیره ارتباطی این سه قسمت با خواب زیاد آشفته می‌شود.
- بیماری‌های فاسد کننده مغز
تحقیقات نشان می‌دهد که خواب بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم، خطر آلزایمر را افزایش می‌دهد و اینکه افرادی که بیش از حد زیاد می‌خوابند، احتمال ابتلای بالاتری به جنون دارند.
- بیماری تیره کننده مغز
آیا تابه حال شده که در آخر هفته زیاد خوابیده باشید و بعد در طول روز هم احساس خواب آلودگی داشته باشید؟ تنها نشانه آن سر شما نیست. موضوع می‌تواند بسیار جدی‌تر از این حرف‌ها باشد که ممکن است باعث ایجاد وضعیت‌های دائمی و طولانی مدت شود. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم ۹ ساعت یا بیشتر می‌خوابند، باعث زوال مغزشان مس شوند.
- چاقی
اگر شبانه روز بیشتر از ۹ ساعت می‌خوابید، به احتمال زیاد بیش از بقیه در معرض چاقی قرار خواهید گرفت و اگر خواب زیادی دارید، ریتم خواب شبانه روزی شما بهم می‌ریزد که می‌تواند تمام خواب و رژیم شما را در طول روز بهم بریزد.
نکته‌ی مهمی که بخش سلامت گوش زد می‌کند این است که خواب زیاد می‌تواند اشتیاق شما را به سمت غذا‌های ناسالم افزایش دهد و دچار اضافه وزن ناخواسته شوید و علاوه بر آن کورتیزولی که در بالا اشاره کردیم نیز در چاقی موثر است چرا که کورتیزول باعث ذخیره بالای چربی می‌شود.
- بیماری قلبی
خواب شب این فرصت را به قلب شما می‌دهد که استراحت کنید؛ سرعت ضربان قلب شما در این زمان آرام می‌شود و عضلات تان مجبور به زحمت برای کار کردن نیستند و اگر زیاد بخوابید، قلب شما به دلیل کم شدن فعالیت دچار مشکل خواهد شد.
اساس قلب شما نیاز دارد که بعد از ساعات مشخصی پمپاژ داشته باشد و اگر زیاد بخوابید تعداد این پمپاژ کم می‌شود و در نتیجه خطر گرفتگی عروق، درد سینه و کاهش جریان خون بالا می‌رود و مشکلات دیگر زیاد خوابیدن مثل چاقی نیز می‌تواند خطر مشکلات و نارسایی قلبی را بالا ببرد.
- ناباروری
میزان خواب شبانه شما با باروری رابطه مستقیم دارد، البته واضح است که خانم‌ها بعد از یائسگی کمتر در معرض این خطر هستند، اما زنان جوان باید مراقب این موضوع باشند و حتما بین ۷ تا ۸ ساعت بخوابند.
خواب زیاد سیکل پریود را در خانم‌ها به هم می‌ریزد و به این معناست که تخمک گذاری شما در آن برهه نا منظم می‌شود و باردار شدن را سخت می‌کند.
- افزایش درد
گاهی اوقات افراد برای کاهش درد بیشتر می‌خوابند، اما باید بدانید که خواب بیش از حد خودش می‌تواند عامل افزایش درد باشد. کمردرد با کم خوابیدن یا سپری کردن زمان زیاد در رختخواب افزایش پیدا می‌کند و استفاده از تشک‌های نامناسب نیز آن را تشدید می‌کند و از طرفی بسیاری از سر درد‌های میگرنی نیز در نتیجه خواب بی رویه است.
- فاسد شدن گلوکز
توانایی بدن در فرآوری قند‌ها باعث تثبیت گلوکز می‌شود. حال تحقیقات نشان داده است که خواب زیاد این پروسه را در بدن به هم می‌ریزد و خطر دیابت نوع دو و بیماری‌های قلبی را با فساد گلوکز به وجود می‌آورد.
- افزایش خطر حمله
افرادی که بیش از ۸ ساعت در روز می‌خوابند، ۴۸ درصد بیش از بقیه در معرض حملات قرار می‌گیرند و علاوه بر آن افرادی که خواب بیش از حد زیادی دارند و سرگیجه را در طول روز احساس می‌کنند، احتمال حمله بالاتری خواهند داشت.
- پیری زودرس
خوابیدن زیاد اگر مزمن و طولانی شود، مغز شما را زودتر پیر می‌کند. مخصوصا در جوانان که نشان می‌دهند آن‌هایی که زیاد می‌خوابند، دو سال زودتر از دیگران پیر می‌شوند. در نتیجه با کاهش تمرکز، حافظه ضعیف و ناتوانی در انجام امور روزانه روبرو خواهید شد.
چگونه مانع از زیاد خوابیدن شویم؟
-صدا‌ها را کم کنید
صدا‌های زیاد از اطراف، خوابیدن را سخت می‌کند و روی مدت زمان آن تاثیرگذار است ، اگر محیط به اندازه کافی ساکت باشد، خواب شما کیفیت بالایی خواهد داشت و هدفون خاموش و گوش بند می‌تواند در از بین بردن صدا‌ها به شما کمک کند و لوازم پر سر و صدا را خاموش کنید.
- دما
خواب فرد در دمای خنک بهبود پیدا می‌کند و ترموستات را بین ۶۲ تا ۷۰ درجه قرار دهید و از پتو و لباس راحت استفاده کنید.