ضرورت افزایش تاب آوری و غیرشرطی شدن بودجه 1401

دولت آقای رئیسی و مجلس 11 هم در رویکردی جدید تلاش می کنند تنظیم بودجه 1401 کل کشور  بتواند به اولویت های اقتصاد و اجتماع ایران پاسخ مطمئن بدهد و دیگر شرطی نشود و تاب آوری آن بالاتر رود.

دو قوه تلاش می کنند به سمت عقلانیت اقتصادی بروند و بر حداکثرسازی اثربخشی بودجه متمرکز شوند و همه باید بدانیم که وضع کنونی بودجه ریزی کشور ، هنوز با بودجه اثربخش فاصله دارد و باید همه تلاش کنیم به ساختار بودجه توسعه ساز و ثروت آفرین برسیم.

بودجه سالانه در اقتصاد ایران شامل مجموعه ای از تدابیر برای تولید و توزیع کالاها و خدمات بودجه ای متناسب با تقاضا در بخش های مختلف است.

بودجه را اگرچه در قالب ارقام و اعداد معرفی می کنند اما در باطن خود شامل مجموعه ای گسترده از اهداف ، آرمان ها و  برنامه های توسعه کیفی و کمی و مدیریت ریالی آن در هر لحظه از زمان است.

تعریف ساده بودجه سالانه ارائه صورت حساب دخل و خرج در یک دوره مالی است ولی دامنه اثربخشی و شتاب سازی یا بازدارندگی ان به حدی گسترش یافته است که باید فراتر از محدودیت ارقام به ان نگاه شود.

هم سنجی واکنش همه بخش های اقتصادی و همه شهروندان به رفتارهای بودجه ای دولت نشان می دهد که سرنوشت توسعه و پیشرفت یا پسرفت کشور به کیفیت تنظیم بودجه سالانه بستگی دارد به طوری که در بحث نرخ ارز ترجیحی مشاهده شد.

البته همه بخش های اقتصادی انتظار رفتار عقلایی و هوشمندانه از دولت دارند و باید به این خواسته پاسخ منطقی داده شود.

بودجه سال1401 کل کشور نخستین بودجه دولت 13 و همچنین اولین بودجه سالاه در آغاز قرن تازه شمسی ( قرن 15)  است.

تنظیم بودجه سالانه شامل تلاش هوشمند علمی است که در برخورد با شرایط متفاوت و متنوع 

مسیر خود را مشخص می کند.

با توجه به اینکه برخی منابع درآمدی بودجه سالانه کشور  برون زا ست و تعیین میزان دقیق اثربخشی ان در اختیار ما نیست و تابع تحولات خارجی و بین المللی است  باید برای حالت های مختلف / برنامه ریز ی های متنوع صورت گیرد.

اگر منابع درامدی برون زای بودجه دچار نوسان جدی شود باعث بهم ریختگی نظم اجرایی و اداری می شود و باید برای  برخرود فعال با همه این حالات برنامه داشته باشیم و نباید اجازه دهیم نظام بودجه ریزی کشور "شرطی" شود.

تدوین لایه های متنوع از بودجه های سایه و حاشیه ای در این زمینه مفید است و خوشبختانه به نظر می رسد دولت 13 در این زمینه هوشیارتر است و اجازه نخواهد داد تنظیم بودجه کل کشور شرطی شود.

اما مهم ترین رویکرد باید تنظیم عملیلتی بودجه سالانه باشد.

اقتصاد بودجه ای کشور باید در چارچوب  برنامه ریزی مشخص به سوی عملیاتی کردن بودجه حرکت کند و سازو کارها برای تحقق این هدف  فراهم شود.

هزینه کردن همیشه هنر نیست بلکه هنر ان است که از محل این هزینه ها بتوانیم حداکثر دستاوردها را تقدیم جامعه ایران بکنیم.

دولت نباید همیشه درامدشناس باشد تا ان را هزینه کند بلکه باید هزینه شناسی را هم وارد فرایند برنامه ریزی ها بکند و علم اقتصاد هزینه ها را هم مورد توجه قرار دهد.

باید تنظیم بودجه سالانه را به نهضتی برای تولید ثروت تبدیل کنیم نه اینکه فقط برای هزینه آن برنامه ریزی شود.

لایحه بودجه سال آینده کل کشور در راهبردی ترین موقعیت زمانی قرار گرفته است و بستر خوبی را نظر هدف شناسی دارد.

پرسشهای تاریخی در برابر برنامه ریزان ایران این است که جامعه را به سطح بالایی از پیشرفت برسانند که جامعه از امنیت اقتصادی و اجتماعی لازم برای رشد و شکوفایی خود برخوردار شود.

بودجه باید در مقابل تحریم ها نیز بازدارنده باشد و بستر لازم را برای استقرار اقتصاد خوداتکا فراهم نماید.

تحریم های فعال و بالقوه را نباید به معنی مرگ اقتصادی کشور تلقی کنیم بلکه باید اقتصاد کشور از قدرت 

بازدارندگی کافی در مقابل اثربخشی این تحریم ها برخوردار شود و اقتصاد هم شرطی نباشد و خوشبختانه این ظرفیت در اقتصاد ایران وجود دارد.

همیشه تحریم ها به معنی خودنابودی و خودتخریبی نیست بلکه تحریم ها در واقع سکه هایی هستند که روی دوم آنها را فرصت ها و کشف مزیت های تشکیل می دهد.

بودجه سالانه موقعی دارای حداکثر اثربخشی خواهد بود که همه طرف های عرضه و تقاضای خود را پوشش دهد و هرگونه کاستی در این زمینه بی تردید به ناکامی سند بودجه منجر می شود و اوج کارآمدی هم به تنظیم کامل بودجه عملیاتی مربوط می شود.