روزانه میلیون‌ها نفر جزئیات زندگی شخصی خود را به همراه عکس و تصاویر بر روی شبکه‌های اجتماعی بویژه اینستاگرام به دلیل جذابیت‌های بصری، پسندیدن، نپسندیدن، و نظر و... به اشتراک گذاشته و منتشر می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برغم نکات مثبتی که شبکه‌های اجتماعی در زندگی فردی واجتماعی کاربران دارند نکات منفی زیادی هم دارند که از جمله می‌توان به کالایی شدن ارتباطات، الگو قرار دادن زندگی افراد معروف و سلبریتی‌ها، مجازی شدن توجه، عشق و محبت و... از مهم‌ترین این پیامد‌ها به نمایشی‌شدن زندگی کاربران اشاره داشت.
یکی از مسایلی مهمی که در ارتباطات اجتماعی از جنش مجازی یویژه بویژه اینستاگرام در سال‌های اخیر روند فزآینده در بین نوجوانان و جوانان اشاعه پیدا کرده، مقوله خودشیفتگی است.
این مهم با توجه به افزایش ضریب نفوذ اینترنت درکشور و بویژه آمار ۲۵ میلیونی زیر ۱۸ سال جامعه کاربران در شبکه‌های اجتماعی به یکی از معضل تبدیل شده است.
پژوهشگران دو سوال اساسی را پیرامون این مساله مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه آیا اینستاگرام در جامعه ما تبدیل به بستری برای خود نمایی افراد خودشیفته بدل شده است و یا اینکه آیا این نوع رسانه می‌تواندکاربران این طیف سنی را دچار خودشیفتگی کنند؟ نتایج تحقیقات در این زمینه حاکیست که اصولا کاربرانی که زمان بیشتری اختصاص به ابراز رفتار‌های خودشیفته در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام داشتند بیشتر آسیب می‌بینند، از جمله علائم خودشیفتگی در این افراد در این شبکه اجتماعی عبارتند از: معمولا زمانی بیش از حد را در اینستاگرام سپری می‌کنند. بیشتر تمایل دارند از افتخارات خود صحبت کنند. به‌صورت اجبار گونه‌ای اصرار به شمارش لایک‌های خود دارند. بیشتر ترجیح می‌دهند عکس‌های ناب و زیبا از خود منتشر کنند و خود را به‌گونه‌ای متمایز نشان دهند. در عین حال پژوهش¬های متعددی ادعا می¬کنند که بین افزایش خودشیفتگی و فراگیری اینستاگرام رابطۀ مستقیمی وجود دارد. البته ویژگی اصلی خودشیفتگی احساس بزرگ بودن و همیشه حق به جانب بودن است. با این اوصاف محققان رفتار‌هایی ازجمله تلاش در جذب فالوئر‌های بیشتر، تمایل به درمیان گذاشتن چیز‌هایی از زندگی خود با فالوئر‌ها و نیز تقید به ارائۀ تصویری مثبت در لیۀ اوقات را به عنوان نمونه‌هایی از جلوه‌های خودشیفتگی در رسانه‌های اجتماعی بویژه در اینستاگرام برمی شمارند. در این بین نوجوانان و جوانان آسیب پذیرترین قشر جامعه در مقابل خودشیفتگی هستند و از آنجایی که این افراد بزرگ‌ترین گروه مخاطبان شبکه‌های اجتماعیو اینستاگرام را تشکیل می‌دهند، این احتمال وجود دارد بیش از هر زمان دیگری درگیر این معضل شوند و تاثیرات منفی شبکه‌های اجتماعی را بپذیرند. کارشناسان همچنین معتقدندکه افراد خودشیفته در اینستاگرام کنش‌های مشابهی از خود بروز می‌دهند. ¬آن‌ها معمولاً سلفی‌های زیادی از خود منتشر می‌کنند و علاقه دارند در فضایی که روابط سطحی بین آدم‌ها برقرار است خودنمایی کنند. با این اوصاف با توجه به سرعت فزآینده تکنولوژی ها، بویژه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و به توجه به حذابیت بصری جهان دوم و از طرفی قرار گرفتن در معرض آسیب¬های این فضا، کاربران نوجوان و جوان جامعه برای حضور پررنگتر در این فضا نیازمندآگاهی، فرهنگ و ارتقای سواد رسانه‌ای هستند.
نویسنده: محمد نیک ملکی