زمستان اولین ماه خودرا که پشت سر گذاشت، برف سنگین کردستان را فرا گرفت و سرمای بی سابقه این استان را در نوردید، ولی هیچکس در خانه سردش نشد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کردستان، سرمای شدید بر استان حاکم شد و دمای هوا به حدود بیش از منفی ۳۰ درجه رسید و با وجود اینکه مصرف گاز طبیعی در استان ۳۵ درصد افزایش پیدا کرد، ولی بخاری هیچ خانهای خاموش نشد.
کردستان اگرچه تا پالایشگاههای گاز در جنوب کشور فاصله زیادی دارد، ولی حالا همه شهرها و بیشتر روستاهای آن از گاز طبیعی برخوردارند و کار گزارسانی به کوخها (مناطق ییلاق نشین) هم در دستور کار قرار دارد.
بر میگردم به چند سال گذشته و حرفهایی که هنوز در خاطرم مانده است.
«هنوز بوی آزار دهنده نفت را به خاطر دارم، وقتی که لولههای بخاری نفتی دوده میگرفت و با وزش کوچکترین بادی، بلای جان دیوارهای سفید خانه میشد، این وضعیت خانههایی بود که در جایی غیر از کوه و کوهستان بودند و مرفه به حساب میآمدند».
اینها را پیرزن میگوید و عروس و نوه هایش با لبخند نگاهش میکنند.
دور تنور نشسته اند و دارند کولیره (نان گرده کردی) درست میکنند، چند ماهی است که گاز به روستایشان رسیده و حتی تنورهایشان هم گازی شده.
پیرزن میگوید: قبلا اجاق تنور را با هیزم روشن میکردیم، چشممان کور میشد از بس که دود به چشممان میرفت؛ تا روز بعد سردرد داشتیم، اما حالا هیچ دودی نیست که اذیتمان کند.
آن طرفتر و نزدیک مرز حکایت خانهها متفاوت بود، خبری از نفت و بخاری نفتی نبود، جادهها خشن و صعب العبور بودند و امکان رساندن نفت به روستاهای دور دست وجود نداشت؛ برای همین مردان خانه هیزم شکن هم بودند، باید میرفتند و از دل کوه و جنگل درخت قطع میکردند تا در سرمای استخوان سوز زمستان، کاشانه هایشان را کمی گرم کنند.
یکی از اهالی روستای تاژان که پاییز دو سال قبل فصل سرما را با گرمای گاز شروع کردند از دستهای پینه بسته همسرش میگوید که در سرمای زمستان مجبور بود هیزم بیاورد و با اینکه در طول تابستان به دل کوه و جنگل میزد و هیزم جمع میکرد، اما زمستانشان گرم نبود و همه ساله سرما جان بسیاری را میگرفت.
میگوید: زمانی کار زنان روستا خیلی زیاد بود، ولی حالا با رسیدن گاز به روستا، خیلی از کارهایمان کم شده.
وقوع جنگ تحمیلی خدمت رسانی به روستاهای مرزی را کمی سخت کرده بود، اما بعد از جنگ و با آغاز سازندگی، کم کم روستاها هم توانستند گرمای آبادانی را بچشند.
البته این تنها شامل روستاها نبود، شهرهای کردستان هم آن روزها امکان برخورداری از خدمات بهتر را نداشت، هرچند در مقایسه با پیش از انقلاب وضعیت بسیار بهتر شده بود، اما هنوز راه درازی در پیش داشت تا به استانهای برخوردار برسد، حداقلش این بود که خانههای بوی دود و دوده ندهند و حالا...
آغاز نهضت گازرسانی
سال ۱۳۷۰ بود که اولین خط انتقال ۲۰ اینچی از سمت همدان به طرف کردستان آمد و عملیات واگذاری اشتراک ۲ سال بعد آغاز شد؛ اولین اشتراک هم در قلعه شهرستان قروه واگذارشد و کم کم عملکهای گاز در هر کوچه و خیابانی سربرآورد.
قروه و سنندج اولین شهرهایی بودند که به شبکه گاز متصل شدند و تعداد مشترکین در همان سال اول به سه هزار و ۸۲۸ نفر رسید که همه آنها ساکن شهر بودن، گرمای گاز نصیب واحدهای تجاری هم شد و ۶۰ واحد گازدار شدند.
مدیرعامل شرکت گاز کردستان میگوید: روند گازرسانی در سالهای بعد شتاب گرفت و سال ۱۳۷۶ با رشد قابل توجه مشترکین گاز در استان موجه بودیم.
احمدی فعله گری تعداد مشترکین را در همان سال ۲۱ هزار و ۹۶۱ نفر اعلام کرد و افزود: تعداد واحدهای تجاری هم ۶۷۷ واحد شد و ۹ واحد صنعتی هم به جمع مشترکین پیوستند.
گازرسانی به روستاها
دهه ۸۰ که از راه رسید و همان سال اول، روستاییان کردستان به جمع مشترکین گاز طبیعی پیوستند، ماشین آلات و ادوات گازرسانی، کوه و دره را شکافتند و لولههای قطور آماده شدند تا گرما را راهی خانههای روستایی کنند.
مدیرعامل شرکت گاز کردستان میگوید: یک هزار و ۳۱۹ مشترک روستایی سال ۱۳۸۴ به جمعیت بهرهمند از گاز در کردستان اضافه شدند؛ همان سال تعداد مشترکین شهری ۱۲۹ هزار و ۹۰۲ مشترک بود و ۱۱ شهر و ۱۰روستای کردستان گاز داشتند.
سال ۹۶ بود که پوشش گاز طبیعی در شهرهای کردستان به ۱۰۰ درصد رسید و حالا همه نقاط شهری چه در صفر مرزی و چه در دشتهای فراخ کردستان، خانه هایشان با گاز گرم میشد و اجاق خانه هایشان سال هاست که رنگ و روی کپسول گاز به خود ندیده است، کدبانوهای قدر این نعمت را بیشتر میدانند، چون نگران تمام شدن سوخت اجاقشان نیستند.
گازرسانی به روستاهای مرزی
حالا نوبت روستاهاست، روستاهایی که در مرز هستند، شاید کمتر کسی فکرش را میکرد که بشود به روستاهایی که در کوه و کمرهای کردستان جاخوش کرده اند، گاز رساند.
مدیرعامل شرکت گاز کردستان میگوید: در حال حاضر دورترین نقاط و صفریترین نقاط مرزی کردستان از نعمت گاز بهرهمند هستند و اکنون میزان برخورداری گاز در کردستان به ۹۸.۷ درصد رسیده که ۱۲ درصد از میانگین کشوری پیشی گرفته است.
فلعهگری خاطرنشان کرد: ۵۸۵ هزار مورد در کردستان مشترک گاز هستند و جدای از مصارف خانگی، در حملونقل، تولید برق و بخش صنعتی استان نیز از این نعمت خدادادی استفاده دارد.
وی به هدفگذاری این شرکت برای گازرسانی به تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار جمعیت استان تا پایان امسال اشاره کرد و گفت: طبق برنامهریزی صورت گرفته در سال جاری به ۱۴۵ روستا گازرسانی میشود که تاکنون ۴۰ روستای آن به شبکه سراسری گاز متصل شده و عملیات گازرسانی به ۱۰۵ روستا هم در دست اجرا است.
گرما در سرمای مرز
بعضی از این روستاها در نقاطی صعب العبور هستند که شاید اسمشان را کمتر شنیده باشیم، مثل تاژان، انجینه، میرئاسو، دمه و ... آنسوی این روستاها کوهستان سورچی و بعد از آن عراق است.
بستر مناسبی برای تامین سوخت دائمی انجام شده و دیگر از سختیها و دشواریهای گذشته برای تامین سوخت در صفهای طولانی نفت خبری نیست.
کردستان منطقهای سردسیر است و راه رسیدن گاز به آن از دل کوه و سنگ میگذرد، اینجا سختی کار بیش از مناطق مسطح کشور است، اما هیچ چیزی نمیتواند مانع خدمت رسانی به مردمی باشد که امام راحل، از آنان به عنوان، ولی نعمتان انقلاب یاد کردند.
حالا همه از گاز سهمی دارند چه آنهایی که همسایه دیوار به دیوار پالایشگاههای گاز هستند و چه اینهایی که در نقطه صفر مرزی زندگی میکنند.
در حال حاضر، ۳۲ شهر، یک هزار و ۴۲۸ روستا و ۵۷۵ هزار مشترک در کردستان از خدمات شرکت گاز بهرهمند هستند. ضریب نفوذ گاز طبیعی در جمعیت شهری ۱۰۰ درصد و جمعیت روستایی ۹۶.۵ درصد و در مجموع شهری و روستایی ۹۸ درصد است.
کار پختن کولیره تمام شده و پیرزن و عروسش روی نانهای شیرین را با روغن حیوانی چرب میکنند.
این روزها زمستان برای مرزداران کردستانی گرم گرم است.