۳۰ سال قبل با احداث مجتمع ارومیه، صنعت پتروشیمی در آذربایجان غربی اعلام موجودیت کرد و امروز سهم مهمی در ارتقاء شاخص‌هایی همچون تولید، اشتغال و صادرات داشته است.
صنعت پتروشیمی در ایران با توجه به سهم تولیدات آن در بیش از یک سوم صادرات غیر نفتی کشور شاه کلید اجرای اقتصاد مقاومتی و جهش تولید در کشور می‌دانند .صنعتی که از آغاز کارش در سال ۱۳۴۳ همچنان در حال توسعه است بطوریکه امروز صنعت اول ایران است .
پتروشیمی صنعتی است که با کار روی نفت و گاز خام، این مواد را فرآوری کرده و به مواد اولیه دیگر یا محصولات نهایی مورد استفاده برای خانوارها تبدیل می‌سازد؛ طیف محصولات پتروشیمی بسیار متنوع است؛ از مواد مورد استفاده در خودروها گرفته تا تولید دارو، مواد شوینده، مواد آرایشی، اسباب و ابزار مختلف، غالبا با تکیه بر محصولات پتروشیمی‌ها تولید میشود.
پتروشیمی در آذربایجان غربی
سال ۱۳۷۰ آغاز دوره صنعت پتروشیمی در آذربایجان‌غربی است سالی که با احداث مجتمع ارومیه صنعت پتروشیمی در این استان مرزی اعلام موجودیت کرد و پس از ۳۰ سال میتوان گفت صنعت پتروشیمی امروز یکی از مهمترین صنایع است که سهم مهمی در ارتقاء شاخص هایی همچون تولید، اشتغال و صادرات داشته است .
این استان در حال حاضر ۳ مجتمع بزرگ دارد و از لحاظ تعداد و نزدیکی آنها به همدیگر جزء استانهای شاخص کشور است بطوریکه بیش از یک سوم تولیدات در آذربایجان غربی سهم صنعت پتروشیمی است .
در بخش اشتغال زایی هم صنعت پتروشیمی سردمدار است در این بخش بیش از ۱ هزار و ۶۰۰ نفر بصورت مستقیم و ۴ هزار نفر بصورت غیر مستقیم مشغول بکار هستند .
توسعه اقتصادی ، اشتغال زایی و محرومیت زدایی مهمترین اهداف توسعه صنعت پتروشیمی در این استان مرزی بوده است که میتوان اقرار کرد این اهداف پس از ۳ دهه محقق شده اند.
پتروشیمی ارومیه پیر صنعت پتروشیمی
پتروشیمی ارومیه در جنوب غربی شهرستان ارومیه، کیلومتر ۳۰ جاده ارومیه – مهاباد در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار احداث شده است .
مجتمع دارای 4 واحد فرآیندی تولید کریستال ملامین به ظرفیت تولید سالانه ۱۳۶ هزار تن ، سولفات آمونیم ۵۰ هزار تن ، اسید سولفوریک ۶۰ هزار تن و سولفات پتاسیم ۴۰ هزار تن و اسید کلریدریک است .
واحد تولید سولفات پتاسیم پتروشیمی ارومیه که در سال ۹۹ به بهره برداری رسید با ظرفیت تولید سالانه ۴۰ هزار تن بزرگترین واحد تولید این کود با ارزش شیمیایی است که با بهره برداری آن رتبه ایران در تولیدسولفات پتاسیم از رتبه دوازدهم به نهم جهان ارتقاء پیدا کرد.
اسدی مدیر عامل مجتمع پتروشیمی ارومیه میزان تولید فعلی سولفات را ۲۰ هزار تن اعلام کرد و گفت : با اینکه ظرفیت تولید کشور ۱۵۰ هزار تن در سال است اما در حال حاضر به دلیل مشکل در فروش داخلی و صادرات آن تنها ۸۰ هزار تن سولفات پتاسیم در کشور تولید میشود در حالیکه نیاز ایران ۱۶۰ هزار تن در سال است.
وی با اشاره به صادرات مناسب سایر محصولات این شرکت گفت :در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۰ دو برابر کل صادرات سه سال گذشته بوده است و در صورت رفع مشکل صادرات سولفات پتاسیم و رسیدن به تولید صد درصدی این صادرات دو برابر خواهد شد.
پتروشیمی مهاباد بزرگترین واحد صنعتی استان
مجتمع پتروشیمی مهاباد به عنوان بزرگترین واحد صنعتی آذربایجان غربی در سال ۱۳۹۵ به بهره برداری رسید که با افتتاح آن فصل جدید از روند توسعه در مناطق محروم کشور در این دولت آغاز شد.
این مجتمع عظیم که در ۱۵ کیلومتری جاده مهاباد به ارومیه در سال ۱۳۹۴ احداث شده است حدود ۱۲ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری شده که شامل ۲۴۰ میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی و سه هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری ریالی است.
مجتمع پتروشیمی مهاباد که به طور تقریبی در انتهای خط انتقال اتیلن از عسلویه به غرب کشور که به طول هزار و ۶۰۰کیلومتر احداث شده، قرار دارد هم اینک سالانه بیش از ۳۰۰ هزار تن پلی اتیلن سبک خطی و سنگین و ۳۰ هزار تن بوتن یک را تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی می کند.
مواد اولیه مورد نیاز این مجتمع سالانه حدود ۳۳۰ هزار تن اتیلن است که از طریق خط لوله سراسری انتقال اتیلن غرب کشور از عسلویه به این مجتمع تامین می شود.
پتروشیمی میاندواب جوان ترین پتروشیمی کشور
این مجتمع که در سال ۹۹ به بهره برداری رسید در زمینی به مساحت ۵۲ هکتار در ۲۰ کیلومتری محور میاندواب به سرچم احداث شده است و با ظرفیت تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن پلی‌اتیلن سنگین به عنوان نقطه پایانی در شمال غرب ایران به خط اتیلن غرب کشور متصل شده و با بهره‌برداری از آن برای نزدیک به ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شده است.
برای احداث پتروشیمی میاندوآب معادل ۴۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و هشت هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی صورت گرفته است.
طرح پتروشیمی میاندوآب ظرفیت اسمی تولید ۱۷۵ هزار تن پلی‌اتیلن در سال را دارد و خوراک این واحد از طریق خط لوله اتیلن غرب به مقدار تخصیص یافته ۱۴۰ هزار تن در سال تامین خواهد شد.
مهدوی مدیر عامل شرکت پتروشیمی با بیان اینکه در حاضر ۲۰ درصد بیشتر از ظرفیت اسمی پلی اتیلن سنگین تولید میشود گفت: بیش از ۸۰ درصد محصول تولیدی به کشورهای چین ، روسیه ، ترکیه و کشورهای اروپایی صادر میشود و ۲۰ درصد دیگر آن در بازارهای داخلی عرضه میشود.
صنعت پتروشیمی هم‌اکنون یه یکی از ظرفیت‌های اقتصادی مهم آذربایجان‌غربی تبدیل شده است که راه اندازی و سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دست این صنعت می‌تواند این استان را به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی صنایع پایین دست پتروشیمی در کشور مبدل کند.
پتروشیمی در آذربایجان غربی در حاضر جدا از تولید کریستال ملامین و انواع کودهای شیمیایی سالانه با تولید ۵۰۰ هزار تن انواع پلی اتیلن سبک و سنگین بیش از یک سوم تولیدات گروه باختر را به خودش اختصاص داده است .
پتروشیمی در استان مرزی آذربایجان غربی در حال تبدیل شدن به صنعت مادر است صنعتی که اگر خوب حمایت شود اقتصادش را دگرگون میکند.
خبرنگار و سردبیر: صمد اسمعیلی