روابط و مناسبات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی ایران و روسیه در طول قرن‌های متمادی، فراز و فرود‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است.
به گزارش سید علی دارابی خبرنگار سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما از مسکو؛ قدمت مناسبات رسمی و دیپلماتیک ایران و روسیه به عنوان دو همسایه به ۵۰۸ سال پیش باز‌می‌گردد و در این سال‌های طولانی، جنگ و صلح‌های فراوانی در روابط دو کشور رقم خورده است.
در هر دوره از تاریخ، متناسب با شرایط پیرامونی، دخالت بیگانگان و عملکرد حکمرانان آن دوره، رویداد‌هایی رخ داده که هرچند جغرافیای دو کشور را دستخوش تغییر کرده، اما باید دانست ماندن در گذشته تامین کننده منافع نیست و ملاک و معیار، وضعیت حال و منفعت مردم دو کشور است.
طومار حکمرانی تزار‌ها در روسیه در حالی با انقلاب کمونیستی اکتبر ۱۹۱۷ میلادی به تاریخ پیوست که کمونیست‌ها، آنگونه که امام راحل امت «ره» پیش بینی کرده بودند، خود نیز در سال‌های آغازین دهه ۱۹۹۰ میلادی به موزه‌های تاریخ سیاسی جهان پیوستند و اتحادجماهیر شوروی از هم فروپاشید تا روسیه نوین متولد شود.
پس از فروپاشی اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی، بوریس یلتسین، که نماد غرب گرایی در روسیه به شمار می‌رفت، بعنوان نخستین رئیس جمهور پس از فروپاشی انتخاب شد و سکان هدایت کشورش را به آمریکا و غرب سپرد.
دوران استیلای آمریکا بر ارکان حاکمیت روسیه در دو دوره ریاست جمهوری یلتسین ادامه یافت تا این کشور تاریک‌ترین سال‌های حیات خود را سپری و لطمات جبران‌ناپذیر اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی را از دنیای غرب به رهبری آمریکا متحمل شود.
اوضاع اسفناک روسیه در سال‌های دهه ۱۹۹۰ میلادی که در نتیجه اعتماد بیش از حد بوریس یلتسین به اصلاحات آمریکایی ایجاد شده بود، راه بازگشتی برای این سیاستمدار ساده‌اندیش باقی نگذاشت و او مجبور شد در ماه‌های پایانی دوره دوم ریاست جمهوری، مجبور به کناره‌گیری از قدرت شد.
هر چند یلتسین پس از حدود ۸ سال و بسیار دیر متوجه اشتباه مرگبار خود شد، اما با پیروزی ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۹۹ میلادی، مسیر جبران اشتباهات هموار شد.
اکنون روسیه کشوری است که توانسته تا حدود زیادی قدرت نظامی و اقتصادی خود را باز یابد و دست آمریکا و غرب را از مقدرات کشورش را کوتاه کند، چراکه عامل تمام گرفتاری‌های مردم کشورش در دوران جنگ سرد و پس از فروپاشی را، آمریکا و غرب می‌داند.
امروزه روسیه در برابر یکجانبه‌گرایی آمریکا قد برافراشته و بعنوان یکی از قدرت‌های بزرگ هسته‌ای، عضو دائم و دارای حق وتو در شورای امنیت و نیز اقتصادی در حال رشد، خواهان همگرایی هرچه بیشتر با کشور‌های مستقل جهان، از جمله ایران و چین است.
روابط ایران و روسیه برخلاف دوران حاکمیت تزار‌ها و کمونیست‌ها، همواره در مسیر تحکیم و تقویت حرکت کرده و بویژه در سال‌های اخیر به شراکتی راهبردی نزدیک شده است.
در این شرایط، سفر آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان به مسکو و دیدار و گفتگو با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه می تواند در حوزه روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، دستاورد‌هایی تاریخی به همراه داشته باشد.