رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در هفتمین همایش مالی اسلامی، از ضرورت ایجاد بستر مناسب برای تنظیم ارتباط بازار سرمایه و فناوری‌های بلاکچین خبر داد.
آقای مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه اکنون کل جمعیت کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بازار سرمایه حضور دارند، گفت: استفاده از الگوریتم‌های "اجماع" مانند الگوریتم "بلاکچین" یا سایر الگوریتم‌هایی که در حال توسعه هستند، در فرآیند‌های بازار سرمایه باید مورد نظر قرار گیرد. در آینده نزدیک مجبور به استفاده از این فناوری‌ها خواهیم بود؛ بنابراین ضروری است در این خصوص تصمیم‌های درست هرچه زودتر گرفته شود.
عشقی در این همایش، رمزارز‌ها را از دو دیدگاه «ارز» و «دارایی» مورد بررسی قرار داد و افزود: اگر «رمز ارز» را به عنوان یک نوع ارز در نظر بگیریم، سیاست‌گذاری و نحوه استفاده و توسعه آن با بانک مرکزی بوده و طبق قانون، سازمان بورس در این حوزه وارد نمی‌شود.
بررسی «رمز ارز» از دو نگاه
وی افزود: تحولات بازار رمز ارزها سرعت بالایی دارد، در اتحادیه اروپا و سایر مراجعی که در خصوص ابزار‌های مالی اظهار نظر می‌کنند، بحث دارایی بودن رمز ارزها مطرح است و از نظر اینکه این پدیده به عنوان یک دارایی شناخته شود، در حوزه ناظر بازار سرمایه هم قرار می‌گیرد، بنابراین از این زاویه، بازارسرمایه نیز می‌تواند وارد حوزه رمز ارزها شده و از آن استفاده کند.
عشقی تاکید کرد: البته همچنان بحث‌های جدی و جمع بندی نشده‌ای در این خصوص وجود دارد؛ لازم است کمیته فقهی سازمان بورس و شورای فقهی بانک مرکزی در این زمینه بحث کنند تا بتوان با توجه به تحولات این حوزه متناسب با دستورالعمل‌ها و ابزار‌هایی که می‌توان بر روی این پدیده تعریف کرد، تصمیم گیری لازم انجام شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: اکنون حوزه رمز ارز باید در چند بعد مانند استخراج، معاملات، پلت فرم‌ها، انتشار رمز ارز در بازار داخلی و فن آوری بلاک چین توسط یک نهاد رسمی تصمیم گیری و تکلیف خود را مشخص کنیم.
وجود قوانین مشخص استخراج رمز ارزها در وزارت صمت
عشقی اضافه کرد: در حال حاضر تنها در خصوص استخراج رمز ارزها (صدور مجوز) قوانین مختصری وجود دارد که بر عهده وزارت صمت گذاشته شده است؛ اما در خصوص سایر موارد هنوز به یک حوزه مشخص از طرف قانون گذار و سیاست گذار نرسیده ایم. بر اساس بحث‌های شرعی و عرفی پیشنهاداتی مطرح شده است که باید در مورد آن تصمیم گیری شود.
وی با بیان اینکه اکنون کل جمعیت کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بازار سرمایه حضور دارند، گفت: استفاده از الگویتم‌های اجماع مانند الگوریتم بلاکچین یا سایر الگوریتم‌هایی که در حال توسعه هستند، در فرآیند‌های بازار سرمایه باید مورد نظر قرار گیرد. فرصت‌های خوبی را در این زمینه می‌توان دنبال کرد و آن‌ها را مورد استفاده قرار داد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: در آینده نه چندان دور یعنی ۲ سال آینده مجبور هستیم از این فناوری‌ها استفاده کنیم.
استفاده از بلاک چین در بازارسرمایه
عشقی با اشاره به وجود معضلات جدی در برگزاری مجامع شرکت‌ها گفت: مجامعی که با سرمایه‌گذاری مستقیم چندین میلیون نفر سرمایه‌گذار تشکیل می‌شود. این مجامع در عمل هیچ وقت نمی‌تواند به حدنصاب لازم (اکثریت آرا) برای تشکیل مجمع برسد. تجربه‌ای که در برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت وجود داشت از این جنس بود که در سال‌های گذشته با کمتر از یک درصد برگزار شد.
وی افزود: بنابراین استفاده از این فناوری‌ها در چنین حوزه‌هایی یکی از راه‌حل‌های جدی است. در خصوص اهراز هویت‌ها و هم امکان مشارکت گسترده طیف وسیعی از مردم را در یک رویداد از این طرق فراهم می‌شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: موضوع جدی دیگر همانطور که اشاره شد، به کاربرد‌های الگوریتم‌های اجماع در بحث ثبت معاملات باز می‌گردد. یکی از رویه‌هایی که بازار‌های مالی به سمت آن در حال حرکت است، ساده سازی معاملات است.
عشقی تصریح کرد: هرچند که در زنجیره انجام معاملات، تسویه و پایاپای معاملات نهاد‌های مختلفی درگیر هستند، اما ما به این سمت رفتیم که این معاملات در تسویه و پایاپای را به نحوی ساده‌سازی کنیم که برای سرمایه‌گذار وجود این نهاد‌ها احساس نشود و همه بتوانند به راحتی در کمترین زمان ممکن معامله کنند. در این راستا، شاید یکی از ابزار‌های مطلوب برای رسیدن به این هدف استفاده از این فناوری باشد.
وی گفت: در بحث تسویه معاملات، با وجود تعداد بالای بازیگر و لزوم تسویه همزمان معاملات می‌توان گفت که یکی از فناوری‌هایی که می‌تواند یاری رسان باشد، استفاده از فناوری بلاک چین و اجماع است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: این موضوع در بحث کاربرد انتقال دارایی‌ها هم صادق است. احتمالا در چند سال آینده مجبور خواهیم بود، چه دارایی‌های فیزیکی و چه اوراق بهادار را به شکل توکن‌هایی در بیاوریم که نقل و انتقال آن و در بستری با بازیگران متعدد انجام دهیم؛ در نظر داشته باشید هرچقدر بازارسرمایه وسعت بیشتری پیدا می‌کند به ابزار‌های جدیدی برای ارائه خدمات و مدیریت بهتر نیاز دارد، البته این موضوع تنها به نهاد‌های مالی برنمی گردد.
پژوهشگران و فین‌تک‌ها یاری کنند
عشقی تاکید کرد: از همه پژهشگران و دانشگاهیان و نیز فین‌تک‌ها درخواست می‌کنم در حوزه‌هایی که مربوط به بازار سرمایه است کار کرده و پیشنهاد‌های خود را در این خصوص به سازمان بورس ارائه کنند. نهاد ناظر آمادگی دارد تا این موضوعات را بررسی کند.
وی بیان کرد: از کمیته فقهی درخواست داریم چه در سازمان بورس و چه در بانک مرکزی کمک کنند تا مباحث فقهی مربوط به دارایی بودن این ابزار و نحوه تبدیل دارایی‌های فعلی (دارایی‌های فیزیکی و اوراق بهادار) به توکن و استفاده از این توکن‌ها در یک فضای فناورانه کمک کند تا از آت در تسهیل معاملات و تسویه و پایاپای بتوانیم استفاده کنیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: با این وجود در خصوص کارایی بازار‌های کریپتو‌ها و موضوع دارایی بودن آن‌ها در کل دنیا از نظر نهاد‌های ناظر بر بازار پول و بازارسرمایه دغدغه‌های جدی وجود دارد، این موضوع با توجه به گستردگی و تنوع «کریپتو» در بلند مدت می‌تواند اسیب جدی در خصوص نقدشوندگی آن‌ها وارد کند براین اساس پشتوانه آن از موضوعات جدی در این زمینه است که باید با بررسی‌های لازم موانع پیش رو برداشته شود.