محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به طراحی سیستمی براي کاهش مصرف انرژی در سیستم شناوری قطار شدند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، آقای میلاد جلالی دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «طراحی کنترلر برای قطار مگلو تعلیق هایبرید» گفت: در این طرح موفق به طراحی یک سیستم شناوری مغناطیسی در قطارهای شناور مغناطیسی شدیم که با حذف اصطکاک میان ریل و چرخ های قطار با استفاده از شناورسازی مغناطیسی، موجب افزایش بهره وری سیستم و سرعت قطار می شود.
وی با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته، این فناوری تحت مطالعه بوده و طرحهای آزمایشی زیادی در حال انجام است، گفت: در ایران نیز به دلیل فواصل طولانی میان شهرهای مهم از جمله تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و ... و دشت های گسترده، استقرار چنین سیستمهایی بسیار مطلوب است.
آقای جلالی با تأکید بر اینکه این سیستم آزمایش های مختلفی را طی کرده و تأییدیه های لازم را کسب کرده است، گفت: با توجه به این که این طرح مربوط به زیرساخت های حمل و نقل و توسعه است، نیاز به سرمایه گذاری و حمایت دولت دارد.
وی گفت: این طرح حاصل تلاش‌های یک تیم تحقیقاتی است که پیشتر مقاله‌ای توسط آقای فرهاد صفایی در این مورد در مجله تبدیل انرژی IEEE نیز چاپ شده است. آقای صفایی سیستم شناور مغناطیسی هایبریدی طراحی کردند که با به کارگیری از روش الگوریتم ژنتیک و استفاده از آهن ربا موفق شدند تا مصرف انرژی سیستم تعلیق قطارهای شناور مغناطیسی قبلی را تا ۹۰ درصد کاهش دهد.
آقای جلالی ادامه داد: طراحی و ساخت این سیستم در ابعاد کوچک نیز توسط اینجانب انجام شده و کنترل کننده غیر خطی برای آن طراحی شد تا سیستم ذاتاً ناپایدار شناور مغناطیسی قطار به صورت پایدار در فاصله هوایی ثابت ۸ میلی متری با وجود اغتشاشات و تغییرات وزن ناشی از سوار و پیاده شدن مسافران به صورت معلق نگه داشته شود. این طرح با بهینه سازی مدار مغناطیسی از طریق الگوریتم ژنتیک منجر به کاهش مصرف انرژی در سیستم شناوری حمل و نقل شده است. سیستم کنترل نیز با عملکردی بهینه موجب پایداری و شناوری قطار در یک فاصله هوایی ثابت ۸ میلیمتری با وجود اغتشاشات و تغییرات وزن ناشی از سوار و پیاده شدن مسافران میشود.
دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: این طرح نمونه داخلی ندارد، اما نمونه های خارجی در کشورهای چین، ژاپن، آلمان و آمریکا در حال کار است. کشورهای دیگری همچون سوییس، کره جنوبی، هند و ... نیز به دنبال پیاده سازی این سیستم هستند.
وی افزود: سیستم های شناوری مغناطیسی بر دو نوع هستند که نوع اول با نیروی دافعه مغناطیسی منجر به شناورسازی مغناطیسی می شود که عمدتا در ژاپن و طرحهای خاصی در آمریکا پیاده سازی شده است. در نوع دوم که منطبق با این طرح است در سایر کشور‌ها از جمله چین، آلمان و آمریکا استفاده شده است.
آقای جلالی با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: سیستم مشابهی به منظور مقایسه با این طرح در داخل کشور وجود ندارد. اما چنانچه بخواهیم قطارهای شناور مغناطیسی را با قطارهای متداول مقایسه کنیم، از جمله مزیت‌های اصلی رقابتی، سرعت بسیار بالاتر در حدود چندین برابر قطارهای متداول، مصرف انرژی بسیار کمتر به دلیل حذف اصطکاک، ایمنی بالاتر به دلیل خاصیت قفل شوندگی قطارهای مغناطیسی، عملکرد بهتر در ترمز گیری و شتاب گیری در شرایط آب و هوایی متفاوت (خیس شدن ریل و باران موجب افت عملکرد در قطارهای مرسوم می شود) و ... هستند.
وی با اشاره به کاربرد‌های طرح گفت: از مهمترین کاربرد‌های این طرح می توان به سیستمهای حمل و نقل بین شهری با سرعت بسیار بالا اشاره کرد، به گونه ای که فاصلهی بین تهران تا مشهد می تواند به کمتر از ۲ ساعت کاهش یابد.
وی با تأکید بر ضرورت اجرای این طرح در سیستم حمل و نقل گفت: با توجه به نقش پررنگ حمل و نقل در توسعهی اقتصادی کشور، دولت و نهاد‌های مسؤول باید توجه ویژه ای به چنین طرح هایی نمایند. حمایت نکردن از چنین طرحهای زیرساختی نشان از نبود اراده در مسؤولان کشور برای پیشبرد اهداف توسعهی اقتصادی است.
گفتنی است؛ دکتر امیرابوالفضل صورتگر و دکتر مهرداد عابدی اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و از اساتید راهنمای طرح بودند.