یاد و نام حاج قاسم سلیمانی تا ابد در دلها زنده می‌ماند.
امروز دومین سالگرد شهادت مردی است که برای آزادی مستضعفان جهان از چنگال مستکبران از چیزی هراس نداشت و با دل و جان به مقاومت پرداخت و در این راه به شهادت رسید.
حاج قاسم در جبهه نبرد
حاج قاسم سلیمانی در جنگ ایران و عراق فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان و از فرماندهان عملیات‌های والفجر هشت، کربلای چهار و کربلای پنج بود. سلیمانی در سال ۱۳۷۶ش از سوی آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی نیروی قدس سپاه منصوب شد که بخش برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران است.
سلیمانی، مجاهدان افغانستان را در نبرد با طالبان یاری می‌کرد و پس از جنگ‌های داخلی افغانستان اقداماتی را برای بازسازی آنجا انجام داد. وی در جنگ ۳۳ روزه لبنان و جنگ ۲۲ روزه فلسطین، حزب الله و حماس را در برابر اسرائیل یاری و محور مقاومت را به سلاح‌های پیشرفته تجهیز کرد. پس از ظهور داعش در عراق و سوریه، سلیمانی با حضور در این مناطق و سازماندهی نیرو‌های مردمی، به مبارزه با داعش پرداخت. دور ساختن تهدید داعش از سامراء، نجف و کربلا از مهمترین دستاورد‌های او در مبارزه با داعش بود و در نهایت توانست حکومت داعش را پایان دهد.
قاسم سلیمانی علاوه بر مباحث نظامی، در مسائل فرهنگی نیز فعالیت می‌کرد. به گفته برخی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران، سلیمانی بنیان‌گزار ستاد بازسازی عتبات عالیات بود و بر طرح‌های توسعه حرم ائمه (ع) نظارت می‌کرد. او همچنین در تسهیل زیارت اربعین و تأمین امنیت زائران آن نقش داشته است.
قاسم سلیمانی که چندین‌بار مورد ترور واقع شده بود، در نهایت در ۱۳ دی سال ۱۳۹۸ش همراه با ابومهدی المهندس معاون حشدالشعبی عراق و عده‌ای دیگر به دستور مستقیم رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در حمله‌ای پهبادی ترور شد و به شهادت رسید. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پاسخ به ترور او، به پایگاه آمریکایی عین الاسد حمله موشکی کرد و پارلمان عراق در رابطه با اخراج نیرو‌های آمریکایی از عراق، طرحی را به تصویب رساندند.
پیکر او و همراهانش در شهر‌های مختلفی از عراق و ایران تشییع شد و شیخ بشیر نجفی و آیت آیت الله خامنه‌ای بر پیکر آنان نماز خواندند. بر اساس گزارش برخی از خبرگزاری‌ها تشییع جنازه او، از بزرگترین تشییع جنازه‌های تاریخ بوده است که حدودا ۲۵ میلیون نفر در آن شرکت داشته‌اند. او در ۱۸ دی در مزار شهدای کرمان دفن شد.
زندگی‌نامه
قاسم سلیمانی پس از پایان جنگ ایران و عراق، تحصیلات خود را ادامه داد و در سال ۱۳۸۴، مدرک کارشناسی ارشد خود را گرفت. قاسم سلیمانی اهل کتاب بود. تصویری از وی در سال ۱۳۹۵ منتشر شد که وی در حال مطالعه یکی از آثار گابریل گارسیا مارکز است. وی بر چندین کتاب از جمله کتاب «رادیو» (خاطرات محمدرضا حسنی سعدی)، «گردان ۴۰۹»، «وقتی مهتاب گم شد»، «سربلند» (داستان زندگی محسن حججی)، «آن بیست و سه نفر» و «من زنده‌ام» تقریظ و یادداشت نوشته است.
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸شمسی و با حکم سید ابراهیم رئیسی تولیت وقت آستان قدس رضوی، خادم حرم امام رضا (ع) شد.
دوران جنگ ایران و عراق
سلیمانی پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ش مدتی فرمانده سپاه ۷ صاحب الزمان شد و سپس مجددا فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله گردید و تا قبل از انتصاب به فرماندهی سپاه قدس با باند‌های قاچاق مواد مخدر در مرز‌های ایران و افغانستان می‌جنگید.
فرماندهی سپاه قدس
مبارزه با طالبان و القاعده در افغانستان
طبق نظر نظامیان افغان حضور حاج قاسم در افغانستان موفقیت‌آمیز بوده است، چون وی شخصیتی صمیمی داشت که به‌راحتی می‌توانست اعتماد طرف مقابل را جلب کند. به گفته نظامیان افغان، او با متحدان افغانش با احترام برخورد می‌کرد و به‌راحتی سر سفره آن‌ها می‌نشست و در زمینه‌سازی برای آتش‌بس و همکاری میان نیرو‌ها خیلی توانایی داشت. او تجربه جنگ داخلی کردستان و جنگ ایران و عراق و نیز مبارزه با باند‌های مواد مخدر در مناطق مرزی ایران و افغانستان را داشت.
مبارزه با اسرائیل در لبنان و فلسطین
به گفته یکی از رهبران جنبش حماس او رابطه عمیقی با حماس داشت و از مقاومت فلسطین حمایت می‌کرد. سلیمانی توانست حماس را در برابر اسرائیل، به سلاح‌های پیشرفته تجهیز کند. به گفته احمد عبدالهادی، از اعضای جنبش حماس، تونل‌های زیرزمینی که برای مقابله با اسرائیل حفر شد، از طرح‌های عملیاتی عماد مغنیه و قاسم سلیمانی بوده است.
مبارزه با داعش در عراق
برخی نبرد‌هایی که قاسم سلیمانی به نیرو‌های حشد الشعبی، ارتش عراق و نیرو‌های دولت اقلیم کردستان عراق برای مقابله با داعش مشاوره می‌داد عبارتند از:
آزاد سازی شهر آمرلی در استان صلاح الدین شمال شرق بغداد و جرف الصخر جنوب بغداد.
نبرد بازپس گیری تکریت و فلوجه در استان الانبار در غرب بغداد.
جلوگیری از نفوذ داعش به شهر اربیل در شمال عراق.
آزادسازی شهر جلولاء و السعدیه در استان دیالی در شمال عراق
آزادسازی جرف الصخر (جرف النصر) و دورساختن تهدید داعش از نجف و کربلا
نبرد با داعش در سامرا.
مبارزه با گروه‌های تکفیری در سوریه
اعلام پایان داعش
قاسم سلیمانی در نامهای خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش در رسانه‌های ایران منتشر شد، پایان سیطره داعش را اعلام کرد و از برافراشته شدن پرچم سوریه دربوکمال از شهر‌های سوریه در نزدیکی مرز عراق خبر داد. پیش از آن نیز سلیمانی در ۳۰ شهریور ۱۳۹۶ش وعده داده بود که کمتر از سه ماه دیگر پایان حکومت داعش در کره خاکی را اعلام خواهد کرد.
بازسازی عتبات عالیات
به گفته غلامرضا کرمی، مسئول مرکز پژوهش و نشر آثار ستاد بازسازی عتبات عالیات، ستاد بازسازی عتبات عالیات با حمایت مستقیم نیروی قدس سپاه شکل گرفت و مسئول آن از طرف قاسم سلیمانی تعیین می‌شد. طبق گفته کرمی، سلیمانی در جریان تمامی فعالیت‌های این ستاد مانند طرح ترفیع گنبد و لاغرسازی ستون‌های حرم امام حسین (ع) بود و در تامین امنیت حرم ائمه مدفون در عراق، مشارکت داشت.
همکاری در برپایی مراسم راهپیمایی اربعین در عراق
بر اساس گفته حسن پُلارَک، رئیس وقت ستاد بازسازی عتبات عالیات، حاج قاسم سلیمانی در زمینه تأمین امنیت زائران پیاده‌روی اربعین و همچنین فراهم کردن امکانات پشتیبانی و لجستیکی و امکانات رفاهی برای زائران اربعین نقش داشت چنانکه به کوشش او ویزای عراق برای زائران اربعین ایرانی حذف شد. به گفته معاون فرهنگی ستاد بازسازی عتبات عالیات، سلیمانی احیای دوباره پیاده‌روی اربعین را آغاز تمدن نوین اسلامی می‌دانست.
کمک به سیل‌زدگان خوزستان
به دنبال جاری شدن سیل در استان خوزستان در ۱۳۹۸ش، بخش‌هایی از این استان درگیر سیل شد. قاسم سلیمانی با حضور در منطقه، از موکب‌های اربعین خواست تا برای یاری رسانی به مردم به خوزستان بیایند. وی هم چنین با کمک ابومهدی المهندس، نیرو‌های حشد الشعبی را به یاری مردم خوزستان آورد.
مدارج نظامی
حاج قاسم سلیمانی در بهمن ۱۳۸۹ش از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده کل قوا، درجه سرلشکری را دریافت کرد. همچنین در ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ش رهبر جمهوری اسلامی ایران نشان ذوالفقار را به وی اهدا کرد. طبق آئین‌نامه اهدای نشان‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران، نشان ذوالفقار به آن دسته از فرماندهان عالی‌رتبه و رؤسای ستاد‌های عالی‌رتبه در نیرو‌های مسلح اهدا می‌شود که تدابیر آن‌ها در طرح‌ریزی و هدایت عملیات‌های رزمی موجب حصول نتایج مطلوب شده باشد. پس از انقلاب ایران در ۱۳۵۷ش، سلیمانی نخستین کسی است که نشان ذوالفقار را دریافت کرد. قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ش و پس از شهادتش به درجه نظامی سپهبدی رسید.
ترور‌های نافرجام
قاسم سلیمانی چندین بار هدف ترور قرار گرفته است. او نخستین بار در ۱۳۶۰ش، از سوی یک پزشک وابسته به سازمان مجاهدین خلق هدف ترور قرار گرفت. اوایل مهر ۱۳۹۸ش، حسین تائب، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، از دستگیری افرادی خبر داد که قصد داشتند در کرمان، قاسم سلیمانی را ترور کنند.
شهادت
واکنش‌ها
شهادت سردار سلیمانی، اعتراضاتی را در کشورهای مختلف جهان در پی داشت و مراسمی در بزرگداشت او در شهر‌های مختلف ایران و دیگر کشورهای جهان برگزار شد. همچنین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی ایران و دیگر کشور‌ها به شهادت وی واکنش نشان دادند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیامی او را چهره بین‌المللی مقاومت خواند و به مناسبت شهادتش سه روز در ایران عزای عمومی اعلام کرد. دیگر شخصیت‌های سیاسی و مذهبی از جمله رؤسای قوای سه‌گانه ایران و مراجع تقلید ایران و عراق در پیام‌های جداگانه شجاعت، اخلاص و فداکاری او را ستودند.
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، سیدعبدالملک بدرالدین الحوثی رهبر انصارالله یمن و رؤسای جمهور سوریه، لبنان و عراق از شخصیت‌های سیاسی غیرایرانی بودند که شهادت سلیمانی را محکوم کردند. روسای جمهور افغانستان و ترکیه و نیز وزارت خارجه روسیه شهادت او را به ملت ایران تسلیت گفتند. اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل، ترور هدفمند قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس را غیرقانونی و نقض قوانین حقوق بین‌الملل دانست. یرواند آبراهامیان، تاریخ‌نگار امریکایی نیز تأکید کرد که ایرانیان پیش از این امریکا را دولتی توطئه‌گر می‌دانستند، از این پس دولت مذکور را دولتی تروریست هم خواهند دانست. مایکل مور، فیلمساز امریکایی به اقدام دولت امریکا اعتراض کرد و دولت امریکا را تلویحاً جنگ‌طلب خواند.
پیامد‌های شهادت حاج قاسم
برخی از پیامد‌های شهادت قاسم سلیمانی عبارتند از:
تصویب طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق: پس از شهادت قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، برخی از گروه‌های سیاسی عراق و شماری از مردم این کشور خواستار اخراج نیرو‌های امریکایی از عراق شدند. پارلمان عراق در جلسه‌ای اضطراری که در ۱۵ دی ۱۳۹۸ش برگزار شد طرحی را در رابطه با خروج نیرو‌های امریکایی از عراق تصویب کرد. هر چند موضوع اخراج نیرو‌های امریکایی از عراق، پیشتر در پی حملات آمریکا به مواضع حشد الشعبی مطرح شده بود و سید کاظم حائری از مراجع تقلید نیز ماندن نیرو‌های آمریکایی را در عراق حرام اعلام کرده بود.
حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی عین‌الاسد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش در پاسخ به ترور قاسم سلیمانی، پایگاه هوایی عین الاسد را که پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق بود، مورد حمله موشکی قرار داد.
نامگذاری روز ۱۳ دی به عنوان روز جهانی مقاومت در تقویم جمهوری اسلامی ایران
تشییع و تدفین
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ۱۶ دی ۱۳۹۸ش در تهران بر پیکر حاج قاسم سلیمانی و دیگر همراهانش از جمله ابومهدی المهندس نماز گزارد. در مراسم تشییع جنازه وی در تهران، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس طی سخنانی از تلاش‌های قاسم سلیمانی برای رهایی فلسطین یاد کرد و وی را شهید القدس نامید. پایگاه خبری روسی روسیا الیوم، تشییع جنازه وی را پس از تشییع جنازه امام خمینی بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد. به گفته سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود ۲۵ میلیون نفر در تشییع شهید سلیمانی شرکت کردند.
پیکر قاسم سلیمانی ۱۷ دی در کرمان تشییع و در ۱۸ دی ۱۳۹۸ در این شهر دفن شد. پیکر حاج قاسم طبق وصیت وی، توسط دوست قدیمی‌اش محمود خالقی و با کمک محمد باقر قالیباف به خاک سپرده شد.
وصیت‌نامه
مراسم چهلمین روز شهادت سلیمانی در شهر‌های مختلف ایران و برخی دیگر از کشور‌ها برگزار شد. در تهران این مراسم در ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ در مصلای امام خمینی برگزار شد. اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس در این مراسم وصیت‌نامه قاسم سلیمانی را قرائت کرد. پیروی از آیت الله خامنه‌ای و حمایت از، ولی فقیه، توجه به فرزندان شهیدان و احترام به نیرو‌های مسلح ایران از جمله وصیت‌های وی است. وی در بخشی از وصیت‌نامه خود اهمیت جمهوری اسلامی را متذکر شده و آن را قرارگاه حسین بن علی و حرم توصیف کرده است و هشدار داده است که اگر دشمن، این حرم را از بین برد، حرمی باقی نمی‌ماند، نه حرم ابراهیمی و نه حرم محمّدی (ص).
از نگاه دیگران
در سال ۲۰۱۹م، در ویژه‌نامه‌ای که هر سال نشریه آمریکایی فارین پالیسی برای معرفی صد اندیشمند برتر دنیا منتشر می‌کند، قاسم سلیمانی در فهرست ده متفکر برتر حوزه دفاعی-امنیتی قرار گرفت. به گفته یکی از فرماندهان ارتش آمریکا، سردار سلیمانی استراتژیستی محاسبه‌گر و عملیاتی است که روابط پایدار و موقعیت ایران را در منطقه تقویت کرده و در متحد ساختن شیعه و توانمندسازی آن‌ها موفق بوده است. برخی از تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که قاسم سلیمانی می‌تواند مصداق برترین ژنرال جهان باشد.
شهادت و دیدار معبود
سردار سپهبد پاسدار شهید حاج قاسم سلیمانی پس از عمری مجاهدت سرانجام توسط موشک‌های لیزری پهپاد آمریکایی در بامداد روز ۱۳ دی ماه امسال به همراه شهید ابومهدی المهندس نائب رئیس حشد الشعبی، سردار پورجعفری رئیس دفتر شهید سلیمانی، شهید وحید زمانی نیا و شهید هادی طارمی و شهید محمدرضا الجابری رئیس تشریفات حشد الشعبی در پی حمله پهپادی نیرو‌های آمریکایی به کاروان آن‌ها در فرودگاه بغداد به شهادت رسیدند.
روحش شاد و راهش پررهرو
سارا فرهمند خبرنگار اعزامی خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران به کرمان از حال هوای این شهر در دومین سالگرد شهادت سردار دلها گزارشی تهیه کرده که با هم می بینیم: