رژیم غذایی پرچرب و شیرین همزمان با بیتحرکی عامل اصلی چاقی، افزایش وزن و بسیاری از بیماریهای مزمن شناخته میشود.
طب سنتی ایران (ITM) یک سیستم پزشکی مبتنی بر مزاج است. هدف اصلی در مدیریت سلامت و بیماری با استفاده از طب سنتی ایرانی بازگشت و نگهداری انسان به تعادلی است که در آن عملکرد سیستمی اندامها در وضعیت مطلوب خود باشد. بر این اساس تمرکز اصلی بر دستورالعمل یا قانونهایی در ارتباط با سبک زندگی است.
یکی از مهمترین این عوامل، مرتبط با تغذیه و رژیم غذایی است. در طب سنتی قوانین مشخصی در مورد خوردن و آشامیدن برای افراد چه حین سلامت و چه حین بیماری وجود دارد.
این قوانین یا توصیهها عمدتا بر اساس ارزیابی مزاج معده و دمای طبیعی بدن و دما و کیفیت غذاست که برای رژیم لاغری و حفظ تعادل بدن قابل استفاده است و در اینجا اهم آن آورده شده است.
• نباید از غذاهای دارویی به طور مکرر در رژیم غذایی روزانه استفاده کرد. این غذاها فقط باید با هدف تغییر مزاج بدن یا تغییر طبع سایر غذاها بکار برده شود. منظور از غذاهای دارویی آن دسته از موادغذایی هستند که میتوانند تغییرات شدیدی در مزاج بدن ایجاد کنند.
• غذاها باید به میزان کافی جویده شود و فرد با آرامش غذا میل کند
• انسان نباید در برابر گرسنگی مقاومت کند و هنگام سیری نباید غذا میل کند. فقط در گرسنگی واقعی غذا بخورد و قبل از سیری کامل از غذا خوردن دست بکشد
• غذاهایی با طبع سرد باید در تابستان و غذاهایی با طبع گرم در زمستان مصرف شود
• استفاده از چند نوع غذای مختلف در یک وعده غذایی ممنوع است، چرا که این امر ممکن است باعث سوء هاضمه شود
• بهترین غذا یک غذای خوش طعم است، اما میل بیش از حد یک غذای خوش طعم میتواند مضر باشد. غذای شیرین گرسنگی را کم کرده و دمای بدن را افزایش میدهد. غذای نمکی آب بدن را کم میکند و باعث لاغری میشود. غذای ترش هضم را تسریع میکند، اما میتواند باعث خشکی یا صدمه اعصاب شود
• آب باید بعد از هضم غذا نوشیده شود (یک و نیم ساعت پس از میل غذا). نوشیدن فوری بعد از غذا باعث سوء هاضمه میشود. نوشیدن آب حین غذا بدترین اثر را دارد
• بهتر است در هنگام تب بالا از مصرف زیاد غذا خودداری شود. زیرا دمای بدن در زمان هضم افزایش مییابد
• بعد از غذا و تا دو ساعت اول پس از صرف غذا، ورود به حمام ممنوع است. علاوه بر این، مقاربت و سایر اعمالی که گردش انرژی بدن را به شدت تحریک میکنند مجاز نیست
• تغییر ناگهانی عادتهای غذایی ممنوع است. اگر فرد به خوردن یک وعده یا چند وعده در روز عادت دارد، نباید آنرا تغییر دهد
• در خوردن غذاهای جدید که قبلا به آن عادت نداشتهاید و نمیشناسید باید دقت کرد
• خودداری از اجابت مزاج و یا پیشگیری از خروج گاز معده بد و مضر است
• مصرف غذاهای چرب ممکن است باعث تضعیف معده شود. به نظر میرسد روغن زیتون، روغن گردو و روغن پسته ضرر کمتری دارند
در این مورد مصرف روزانه انواع میوه و سبزیجات، نان و غلات سبوسدار ، دانههای روغنی همچون بادام و روغن زیتون و روغنهای غیراشباع، پروتئین بدون چربی مانند گوشت مرغ، ماهی یا پروتئین گیاهی و کم کردن مصرف گوشت قرمز از جمله توصیههای رایج میباشد.