موافقت ایران با تعویض دوربین های آسیب دیده از خرابکاری اخیر در مجتمع تسای کرج, حسن نیت تهران را برای احیای برجام به نمایش گذاشت.
هم زمان با ادامه مذاکرات وین برای لغو تحریم های یکجانبه امریکا علیه ایران, تهران به صورت داوطلبانه مجوز تعویض دوربین‌های آسیب‌دیده از خرابکاری اخیر در مجتمع تسای کرج را به آژانس بین المللی انرژی اتمی داد.
این اقدام ایران از یکسو بیان کننده ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای خود و از سوی دیگر نمایانگر حسن نیت تهران در مذاکرات وین است آن هم در شرایطی که طرف های غربی در مذاکرات وین برای فرار از تعهدات خود در برجام, به ایران این اتهام را وارد می کنند که با زیاده خواهی و درخواست های فرابرجامی مانع از احیای برنامه جامع اقدام مشترک است.
سه کشور اروپایی حاضر در برجام روز چهار شنبه در بیانیه ای با این ادعا که به اجرای کامل برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت متعهد هستند افزودند: ایران از سازش هایی که پس از چندین هفته مذاکرات چالش برانگیز به دست آمده بود، عقب نشینی کرده و در این حال خواسته های حداکثری بیشتری را ارائه کرده است.
سه کشور اروپایی در بیانیه خود همچنین گفتند ایران همچنین نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) را محدود کرده و جامعه بین‌المللی را با آگاهی کمتری از وضعیت برنامه هسته‌ای اش به حال خود رها کرده است. بر اساس ادعای سه کشور اروپایی برنامه هسته ای ایران هرگز به اندازه امروز پیشرفته نبوده و این تشدید تنش هسته ای صلح و امنیت بین المللی و سیستم جهانی منع اشاعه تسلیحات را تضعیف می کند.
این ادعاها در حالی است که همانطور که گفته شد موافقت ایران با تعویض دوربین های آسیب دیده در مجتمع تسای کرج و همچنین فعالیت دوربین های آژانس در دیگر سایت های هسته ای کشور, نشان دهنده ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران است و تاکید شده که در صورت لغو تحریم های کشور, آژانس می تواند به تصاویر دوربین ها دسترسی داشته باشد.
سه کشور اروپایی در بیانه خود همچنین در حالی به دنبال مقصر دانستن و متهم کردن ایران به کارشکنی در مذاکرات برای خرید زمان برای پیشرفت برنامه هسته ای و استفاده ازاین اهرم در مذاکرات هستند که تصاویر دوربین های آژانس در سایت های هسته ای کشور ماهیت این فعالیت ها را بازتاب داده و در صورتیکه امریکا و متحدان غربی اش به تعهدات خود عمل کنند آژانس می تواند به تصاویر ضبط شده این فعالیت ها دسترسی داشته باشد.
تیم شرکت کننده در مذاکرات وین نیز بارها اعلام کرده که به چیزی کمتر یا بیشتر از برجام رضایت نخواهد داد و تمامی تحریم های برجامی علیه ایران باید لغو شود و این مطالبه نه بیش از برجام بوده و نه اینکه به زمان زیادی نیاز است تا این مطالبه اجرایی شود.
همانطور که رئیس جمهور سابق امریکا با یک فرمان اجرایی کشورش را ازبرجام خارج کرد وتحریم های یکجانبه راعلیه ایران اعمال کرد اکنون نیز بایدن می تواند با یک فرمان اجرایی همه تحریم های برجامی را لغو کند و مشکل حل شود اما با این حال تعلل از سوی غربی ها و مقصرنمایی ایران و متهم کردن تهران به مطالبات فرابرجامی این سوال را متبادر می کند که امریکا وسه کشور اروپایی با این فضاسازی های دروغین به دنبال چه هدفی هستند؟
در پاسخ به نظر می رسد این کشورها بر خلاف ادعایشان با مقصرنمایی ایران و طولانی کردن مذاکرات به دنبال خریدن زمان هستند تا از آثار تحریم ها در داخل کشور به عنوان یک اهرم فشار برای عقب نشینی ایران از مطالبات خود بهره برداری کنند و با تحمیل مطالبات فرابرجامی, توافق دیگری را بر تهران تحمیل نمایند که ضمن تغییر برخی بندهای آن در باره غروب هسته ای , زمینه را برای گنجاندن نقش آفرینی منطقه ای و برنامه موشکی ایران در آن فراهم کنند.
در ارتباط با تلاش غرب برای خریدن زمان و طولانی کردن مذاکرات به مواضع گری سیمور مسئول هماهنگی در کاخ سفید در امور منع گسترش سلاح های کشتار جمعی در دوره ریاست جمهوری اوباما اشاره می شود که در گفتگو با الجزیره گفت مذاکرات برنامه هسته ای ایران هنوز در مراحل اولیه است و به برگزاری دوره های متعدد نیاز دارد.
البته سیمور در چرایی لزوم برگزاری مذاکرات متعدد با انداختن توپ در زمین ایران و مقصر جلوه دادن کشورادعا می کند کاملا قابل درک بود که ممکن است دولت سید ابراهیم رئیسی مواضع مختلفی اتخاذ کند همانطور که ممکن بود هر دولت جدیدی این کار را بکند. الآن ایران دو پیش نویس جدید درباره تحریم ها و اقدامات هسته ای ارائه کرده است که بسیاری از مسائل مطرح شده در این پیش نویس ها برای آمریکا و اروپا غیرقابل قبول است.
این رویکرد و تعلل غرب در لغو تحریم ها و احیای برجام و مقصرنمایی تهران در حالی است که پیش از این دولت ایران دست غربی ها را خوانده و لایحه بودجه 1401 را بر اساس باقیماندن تحریم ها و رویکرد خنثی سازی تحریم ها تدوین کرده است و بر این اساس به نظر می رسد راهبرد غربی ها همانطور که در قبل با خروج امریکا از برجام به اشتباه و شکست این رویکرد تعبیر شد بار دیگر با شکست روبرو خواهد شد و نخواهد توانست در اراده تهران برای لغو تحریم ها خللی ایجاد نماید.
---------------------------------------------------
رضا محمدمراد