فلسفه دهه فاطمیه نشر و ترویج ویژگی‌های منحصر به فرد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و زنده نگه داشتن فرهنگ فاطمی و تبعیت از ایشان است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در ایام فاطمیه در دو ۱۰ روز مراسم عزاداری و روضه خوانی برگزار می‌شود و این مراسم قرن‌ها است که در تاریخ شیعه جریان دارد.
امسال ایام فاطمیه اول یا (دهه اول) از روز چهارشنبه ۲۴ آذر شروع می‌شود و در روز شنبه ۴ دی پایان می‌یابد. (دهه دوم) فاطمیه نیز امسال از روز سه شنبه ۱۴ دی آغاز می‌شود و تا پنجشنبه ۲۳ دی ادامه دارد.
فلسفه دهه فاطمیه
در ایام فاطمیه مجالس گوناگون مذهبی به فراخور امکانات و شرایط مخصوص به خود بین این دو تاریخ معتبر که از روایات صحیحه استفاده می‌شود برگزار می‌شود؛ عده‌ای روز‌های ابتدایی نزدیک به شهادت اول را مثلاً پنج روز یا ۱۰ روز را به برگزاری مجالس وعظ و عزاداری می‌پردازند و عده‌ای هم با توجه به شرایط خاص خود ترجیح می‌دهند روز‌های فاطمیه دوم را انتخاب کنند و برخی هم به زنده نگه داشتن هر دو روز می‌پردازند.
هدف از عزاداری در دهه فاطمیه
پس کسانی که به زنده نگه داشتن ایام فاطمیه اول و دوم می‌پردازند چنین دغدغه‌ای ندارند که مثلاً ۲۰ روز یا کمتر یا بیشتر برای حضرت عزاداری کنند.
هدف از تشکیل چنین مجالسی فهم و نشر فرهنگ فاطمی می‌باشد که این موضوع اختصاص به ایام فاطمیه اول یا دوم ندارد و ما باید به امید روز‌هایی تلاش کنیم که همه ایام ما «علوی»، «فاطمی» و «حسینی» شوند.
تبعیت از ائمه در مورد ایام فاطمیه
از آنجایی که مبنای عمل مسلمانان بر اساس معارف و دستورات قرآن و پیامبر اکرم (ص) و جانشینان او از خاندانش می‌باشد، بنابراین قول، عمل و تقریر پیامبر و اهل بیت (ع)، دلیل شرعی در اثبات جواز یک عمل می‌باشد. به عبارت دیگر یکی از راه‌های اثبات جواز عمل به یک کار می‌تواند عمل کردن یکی از معصومین (ع) به آن باشد، زیرا در منابع اسلامی عمل کردن به سیره و روش معصوم که از جانب خداوند منصوب شده است حجیت دارد. به طوری که در مورد پیامبر گرامی اسلام در قرآن آمده که ایشان اسوه حسنه، برای بشریت هستند و لذا تمسک به سیره ایشان و جانشینانش روش حسن است.
در کتاب ریاحین الشریعه در مورد سیره حضرت امام باقر (ع) آمده که هرگاه تب بر حضرت غلبه می‌کرد، آب سرد بر خود می‌ریخت و با صدای بلند به طوری که هرکس در خانه بود، صدای آن حضرت را می‌شنید، می‌فرمود: یا فاطمه بنت محمد (ص).
نظر علما در مورد ایام فاطمیه
علمای بزرگ ما به ایام شهادت معصومین توجه خاصی داشتند و برای ذکر فضائل آن بزرگواران در ایام شهادت ثواب زیادی قائل بودند، در این رابطه شهید مطهری (ره) می‌فرماید: «ایام فاطمیه است چرا ذکر فضائل و زندگی اهل بیت پیغمبر این همه اجر و ثواب دارد آن‌ها انسان‌های ساخته‌شده هستند…» و باید توجه داشت که، چون در تاریخ شهادت حضرت زهرا (س) اختلاف نظر وجود دارد، لذا در هر دوره تاریخ مشهور شهادت آن حضرت عزاداری برپا می‌شود
دهه فاطمیه یا ایام فاطمیه
البته تعبیر به دهه فاطمیه کمتر می‌شود و بیشتر ایام فاطمیه گفته می‌شود در این ایام، ممکن است در برخی از جا‌ها یک روز و در برخی از جا‌ها چند روز برای آن حضرت عزاداری شود. از طرفی باید توجه داشت که مصیبت حضرت زهرا (س) مصیبتی عظیم است و هر چه مصیبت بزرگ‌تر باشد، عزاداری مربوط به آن هم بیشتر خواهد بود.
در سنت شیعیان مدت خاصی برای عزاداری وجود ندارد و معروف شدن دهه اول یا دوم در سالهای اخیر با تأسی به دهه اول محرم صورت گرفته و روایت یا سنتی که چنین توصیه‌ای داشته باشد در دست نیست. جایگاه بلند دخت رسول خدا (ص) و شهادت ایشان در راه دفاع از حقانیت امیرالمؤمنین علی (ع) و نیز مصائب وارد شده بر ایشان، علت این سنت در بین شیعه است.
ایام فاطمیه از نگاه آیت الله وحید خراسانی
آیت‌الله وحید خراسانی آن را مصیبت کبری می‌نامد. ایشان می‌گوید: «…در این مصیبت کبری که ناموس خدا و بضعة خاتم انبیاء و کفو سید اوصیاء و مادر ائمه هدی نیمه شب دفن شد… به پاخیزیم و آنچه در توان داریم در تعظیم شعائر شهادت او انجام دهیم». به واسطه همین بزرگی مصیبت است که شیعیان ممکن است چند روز قبل یا بعد از شهادت اقامه عزا کنند. از طرفی به واسطه نزدیک بودن این دو روز اختلافی، کم کم یک حالت پیوستگی بین ایام به وجود آمده و برخی آن را به دو دهه تقسیم کرده و آن را اختصاص به حضرت زهرا (س) داده‌اند و روایتی در این زمینه وجود ندارد. اما سیره ائمه اطهار و علمای دین بزرگداشت شهادت آن حضرت بوده است.